Orifxon hotamovning bastakorlik modi

36

---

ORIFXON HOTAMOV YARATGAN MUSIQIY ASARLARGA
SHARHLAR
Qoshi yosinmu deyin?
Bu ashula tik nafasli lirik bariton o‘g‘il bola ovozli litsey 
o‘quvchilariga 
moljallangan. 
Tanbur, 
dutor 
ham da 
g‘ijjak 
cholg4ilari jo ‘rligida Orifxon aka ukasi Ahrorxon ham da o‘g‘illari 
Ismoilxon va Mahammadxon Hotamovlar bilan hamnafaslikda ijro 
etgan. Ashula lya pardasidan boshlanadi. Minor tonalligidan iborat. 
Kuyning 
o‘rta 
qismining 
ikkinchi 
pog‘onadan 
boshlangan 
muhayyari chorgoh ko£rinishi re major tonalligida kelsa xotima 
qismida esa lya eoliy tonalligiga qaytiladi. Musiqiy nazariy jihatdan 
bu “Og‘ishma” deb ataladi. Ikkinchi va beshinchi pog‘onalarda 
tasodifiy alteratsiya belgilari uchraydi. Jumladan, fa va do 
tovushlari kuy davomida do#, fa# bolib keladi. Asar diapazoni bir 
oktava hajmida bolsada ijrochidan kuchli ovoz salmoqli tembr talab 
qilinadi.
Bo‘lmish ashulasi 
erkak ovozli o‘quvchilariga moljallangan. 
Orifxon ustozi Jo‘raxon Sultonov bilan birga Hotamov tanbur, 
dutor, skripka cholg'ulari jo ‘rligida aytganlar. Orifxon akani 
aytishlaricha bu ashulada skripkani o‘zlari chalganlar. Ashula 4/4 
murakkab olchovda bolib bir yarim oktava diapazonga ega. Do 
eoliy tonalligida yozilgan. Ashulada si bemol, mi bemol hamda lya 
bemol alteratsiya belgilari qollaniladi. 0 ‘rta va yuqori avjlari 
mavjud. Yuqori avjlarda kvarta sakrashlar uchraydi. Avjdan 
qaytishda tempni bir oz orqaga tortibroq ijro etilgan tovushlar bor. 
Musiqiy ifoda vositalari ya’ni liga, forshlag, legato kabi musiqiy 
bezaklardan foydalanilgan.
Bolubtur 
litsey v a . kollejlarning erkak ovozli o‘quvchilariga 
hamda oliy o£quv yurtlari talabalari uchun moljallangan. Tik nafasli 
ovozlar uchun bir yarim oktava hajmdagi diapazonga ega. Ikki avjli 
bolib: avj va yuqori avjdan iborat. Katta avjda kvartaga sakrash 
uchraydi. 3/4 olchamida mi frigiy tonalligida bastalangan. Bu asar 
hofiz Hakimjon Fayziev bilan hamnafaslikda yuqori mahorat bilan 
ijro etilgan. Ashula o‘rtalarida fa, do tovushlari fa #, do # bolib 
kelishini kutamiz.