O‟rganish usullari reja: Anatomiyani tekshirish usullari

mumkin (SKF / RPF = 0,2). 

70 kg  vaznli tana uchun hujayralardan tashqari,  ya‟ni almashuvchi suyuqlik hajmi  14-15 

litrni  tashkil  etgani  uchun  (qarang  1-bob:  hujayra  va  muhit  orasidagi  moddalar 

almashinuvi),  hujayradan  tashqari  suyuqlik  tugunchalar  filtri  orqali  kuniga  10  marta 

о„tadi, plazma hajmi (3 l ga yaqin) kuniga deyarli 60 (!) marta о„tadi. Filtrlashning ta‟sir 

etuvchi  bosimi  Tugunchalar  filtrlashining  tezligi  filtrlashning  ta‟sir  etuvchi  bosimiga  va 

tugunchalar filtrlash yuzasiga bog„liq bо„ladi. Filtrlash jarayonini harakatlantiruvchi kuch 

tugunchalarning  kapillyar  yо„llaridagi  qon  bosimi  hisoblanadi,  u  48  mm  simob  ustuni 

bosimiga  teng.  Lekin  bu  qon  bosimining  ta‟siri  kamroq  bо„ladi,  chunki  u deyarli  20  mm 

simob  ustuni  bosimiga  teng  bо„lgan  oqsil  bosimiga  (kolloid  osmotik  bosim)  va  Boumen 

kapsulalaridagi  deyarli  13  mm  simob  ustuni  bosimiga  teng  bо„lgan  gidrostatik  bosimga 

qarshi turadi. Filtrlashning ta‟sir etuvchi bosimi mojno rasschitat sleduyushim obrazom

29

: 

  

Siydik ayirishning yoshga oid xususiyatlari. Yangi tug‗ilgan bolada buyrakning vazni 11-

12 g, 1 yoshda 27-36 g, 5 yoshda 55-56 g, 7  yoshda 82-84 g, 13  yoshda 100-102 g, 15  yoshda 

115-120  g  bо‗ladi.  Emadigan  bolalarda  siydik  hosil  bо‗lishi  bola  tanasining  har  m

2

  sahida 

xisoblanganda  kattalarnikidan  2-3  marta  ortiq  bо‗ladi.  1-3  yoshda  bir  kecha-kunduzda  760-82 

sm

3

, 5-6 yoshda 1 dm

3

, 7-8 yoshda 1,3 dm

3

, 12-13 yoshda 1 9 dm

3

 siydik hosil bо‗ladi. Bolalarda 

moddalar  almashinuvi  jadal  borganidan  siydikning  tarkibi  kattalarnikidan  farq  qiladi,  tarkibida 

organik  moddalar  va  mineral  tuzlar  nisbatan  kam  bо‗ladi.  Vir  yoshda  siydik  ajratishga  shartli 

refleks hosil bо‗lmaydi, shu sababli bola siydikni tutib turaolmaydi, chunki siydik chiqarish nerv 

markazlari  yaxshi  rivojlanmagan  bо‗ladi.  2  yoshdan  siydik  tutib  turishga  shartli  refleks  hosil 

bо‗la boshlaydi va tobora rivojlana boradi.