O‟quvchilarni ma‟naviy-axloqiy tarbiyalashda ommaviy axborot vositalaridan foydalanish

Tajriba boshida o„quvchi-yoshlarni ma‟naviy-axloqiy tarbiyalashda Ommaviy axborot vositalaridan foydalanish orqali axloqiy sifatlarning shakllanganlik darajasi to‟g‟risida ma‟lumot

	OAVlari orqali ma‟naviy-	O‟quvchilarning umumiy soni
	axloqiy fazilatlarning tarkibiy
		Nazorat guruhi		Tajriba guruhi
№	qismlariga doir nazariy bilim	n1 = 59		n2 = 60
	va ko‟nikmalarning
		Ijobiy	Salbiy	Ijobiy	Salbiy
	shakllanganlik
1	Mehnatsevarlik	21	38	22	38
2	Insonparvarlik	21	38	24	36
3	Vatanparvarlik	18	41	21	39
4	Ota-ona, kattalarga hurmat	28	41	20	40
5	Rostgo‟ylik	27	32	25	35
6	Mardlik, tashabbuskorlik	18	41	19	41
7	Poklik	20	39	22	38
8	Dinga e‟tiqod	18	41	20	40
9	Adolatparvarlik	21	38	21	39
10	Jasurlik	21	38	23	37
11	Ajdodlar va ular merosini	22	37	24	36
	chuqur hurmat qilish
12	Fidoiylik	19	40	20	40
13	Milliy qadriyatlarga muhabbat	22	37	22	38

O„quvchi-yoshlarni ma‟naviy-axloqiy tarbiyalashda Ommaviy axborot vositalaridan foydalanish orqali ilgari surilgan ma‟naviy-axloqiy tarbiyaga doir axloqiy bilim, ko„nikma va ma‟lumotlarning xabardorlik va shakllanganlik darajasini yuqoridagi jadvalda raqamlar orqali namoyon bo‟lishi, uning past darajada ekanligini ko‟rsatdi.

78

3.2. Tajriba-sinov ishlarining natijalari va ularning tahlili

O„quvchi-yoshlarni ma‟naviy-axloqiy tarbiyalashda Ommaviy axborot vositalaridan foydalanish orqali tarbiyaviy ta‟sir etib, ularda milliy axloqiy fazilatlarni shaklantirishning mazmuni, shakl va uslublari umumiy щrta ta‟lim maktablarida amal qilinayotgan ta‟lim-tarbiya tizimining bir qismidir. Mazkur tizimning samaradorligi pedagogik tadqiqotlar natijasida to‟la sinovdan o‟tkaziladi. O„quvchi-yoshlarni ma‟naviy-axloqiy tarbiyalashda Ommaviy axborot vositalaridan foydalanishda milliy pedagogikamizdagi ma‟naviy tarbiya vositasi sifatida uning xazinasidagi asarlaridan saralab olingan namunalarda o‟z isbotini topdi. O„quvchi-yoshlarni ma‟naviy-axloqiy tarbiyalashda Ommaviy axborot vositalaridan foydalanish orqali ularda axloqiy fazilatlarni shakllantirish maqsadlaridan kelib chiqqan holda biz ana shu maqsadga erishish uchun mumkin qadar ko‟proq tarbiyaviy ta‟sirga ega bo‟lgan OAVlar orqali ko„rsatiladigan dasturlar, ko„rsatuvlar, xujjatli filmlarini tanlab oldik.

Sinfdan tashqari ishlar jarayonida o„quvchi-yoshlarni ma‟naviy-axloqiy tarbiyalashda Ommaviy axborot vositalaridan foydalanishda estetik, badiiy tarbiya vositalari, ko„satuv va eshitirishlardagi ilgari surilgan milliy-axloqiy sifatlarni shakllantirishda quyidagi pedagogik shart-sharoitlarga rioya etish zarur: OAVlaridagi ma‟naviy va estetik tarbiya bo‟yicha tarixiy-nazariy ma‟lumotlar asosida ilmiy bilim va amaliy tajribalar asosida milliy axloqiy fazilatlarini sinfdan tashqari ishlar jarayonida OAVlaridan foydalanish; OAVlaridagi milliy an‟analarning tarbiyaviy imkoniyatlarini ochish, tanlab olish jarayonida axloqiy mazmunini yoritishga alohida e‟tiborga olish, ko„rsatuv va eshittirishlarni badiiy-estetik, axloqiy idrok qilish; ma‟naviy-ma‟rifiy ishlarni tashkil etish jarayonida qatnashish, OAV orqali turli tadbirlarni o‟tkazishga tayyorgarlik ko‟rish va o‟tkazishda shahar, viloyat, Respublika miqyosidagi ko‟riklar, milliy musiqa va turli bayramlar, Mustaqillik kuni, turli sanalarga bag‟ishlangan tadbirlarda milliy urf-odatlar, an‟analarda keng foydalanish; sinfdan tashqari ishlar jarayonida

79

o‟quvchilarning estetik did, qiziqishlarini o‟rganish; dars mashg‟ulotlarida OAVlarining milliy tarbiyaga ijobiy ta‟sir etuvchi pedagogik sharoit vujudga keltirish, har bir tadbirni go‟zallik qoidalari asosida rivojlantirish, puxta, chuqur tayyorgarlik bilan o‟tkazish; o‟quvchilar ishtirok etayotgan tadbirlarda, shoir va yozuvchilar, madaniyat xodimlari, olimlar ishtirokidagi tadbirlarda iloji boricha hofiz ijodini namoyish qilishga ko‟proq erishish va xok.

Pedagogik tajriba ishlari uchun maxsus tayyorlangan metodikani amaliyotda sinash natijasida o‟quvchilar tomonidan OAVlari orqali milliy-axloqiy fazilatlar mohiyatini anglash sezilarli darajada o‟zgardi. Mazkur o‟zgarish quyidagi jadvalda o‟z aksini topdi.

2-jadval


O„quvchi-yoshlarni ma‟naviy-axloqiy tarbiyalashda Ommaviy axborot


vositalaridan foydalanish orqali axloqiy sifatlarning shakllanganlik darajasi


(tajriba oxirida) haqida ma‟lumot

	OAVlari orqali ma‟naviy-	O‟quvchilarning umumiy soni
	axloqiy fazilatlarning tarkibiy
		Nazorat guruhi		Tajriba guruhi
№	qismlariga doir nazariy bilim	n1 = 59		n2 = 60
	va ko‟nikmalarning
		Ijobiy	Salbiy	Ijobiy	Salbiy
	shakllanganlik
1	Mehnatsevarlik	21	38	46	14
2	Insonparvarlik	22	37	49	11
3	Vatanparvarlik	19	40	47	13
4	Ota-ona, kattalarga hurmat	28	41	51	9