O‘quvchilarni kasb-hunarga yo‘naltirish va psixologik-pedagogik

Boshlovchi: Bugun biz his-tuyg‘ular va ayniqsa hissiyotlar to‘g‘risida gaplashmoqchimiz. His-tuyg‘ular va hissiyotlar turli xil shakllarda namoyon bo‘ladi.Biz ko‘ngillilar yordamida, ushbu sumka , shlyapa , savatdan tanlagan his-tuyg‘ularini so‘zsiz tushuntirib berish mashqlarini bajaramiz. Bu o‘yin shaklida o‘tadi. Shunday qilib, siz so‘z ishlatmasdan hissiyotni ifoda etish usulini topishingiz kerak bo‘ladi.
O‘quvchilar navbatma-navbat yaqinlashib, sumkadan ( shlyapa ) savatdan olgan his-tuyg‘ularni (noverbal) ifoda etishsin – quvnoq o‘yin singari.
O‘quvchi hissiyotlarni to‘g‘ri topsa, savol beriladi:

• 
  Qanday qilib bu ayni shu tuyg‘u ekanligini bildingiz? Siz nimani ko‘rdingiz?
  

Bundan maqsad, o‘quvchilarni hissiyotlarni so‘zlarsiz ifoda etishning quyidagi ikkita asosiy usulini tushunishga o‘rgatishdan iboratdir:

1. Tana yordamida ifoda etish
2. Yuz yordamida ifodalash
Javoblarini doskaga yozing.
Boshqa o‘quvchi ixtiyoriy ravishda guruh oldida o‘zi tanlagan his-tuyg‘ularni ifoda etishga harakat qiladi.
Boshlovchi: Menimcha, hissiyotlarning noverbal ifodasi quyidagi toifalarga kiradi. Tana holatiga misol: Agar kimdirning qaddi rostlangan, kaftlari ochiq va bo‘shashgan holda bo‘lsa, bu ochiqlik va baxtni anglatadi. Agar kimdir jismoniy muloqotdan charchagan bo‘lsa yoki boshqalardan chetlashsa, bu o‘ziga va boshqalarga ishonchsizlikni anglatadi.Imo-ishoralar va tana tili shaxsning ichki his-tuyg‘ularini ko‘rsatadi.
Masalan, boshingizni qimirlatganingizda, u suhbatga qiziqish bildirayotganingizni yoki bildirilgan fikrga rozi ekanligingizni bildiradi. Biror kimsa bilan suhbatlashayotganda barmoqlaringizni xoch shaklida ushlashangiz, bu suhbat sizga noqulaylik tug‘dirayotgani va o‘zingizni noqulay his qilayotganingiz haqida habar berishi mumkin.
Shuningdek, yuz ifodalari bizga kimningdir his-tuyg‘ulari haqida juda ko‘p ma’lumot beradi. Kimdir baxtli bo‘lsa, buni uning kulgusi ko‘rsatadi. Gʻamni ko‘zlardagi yoshlardan bilib olish mumkin. Ko‘zlar, insonning hissiyotlarini ayniqsa aniq aks ettiradi.
O‘yin shaklidagi mashg‘ulotlar bizga hissiyotlar orasidagi nozik farqlarni ajratishga yordam berdi. Ba’zida biz qancha his-tuyg‘ular borligini va hissiyotlar orasidagi farq qanchalik nozik bo‘lishi mumkinligini anglamasligimiz ham mumkin.