O’quvchilarda ilmiy dunyoqarashni shakllantirish yo’llari Reja I. Kirish

O’quvchilarda ilmiy dunyoqarashni shakllantirish yo’llari
Reja
I.Kirish
1. O’quvchilarda ilmiy dunyoqarashni shakllantirish
2. Aql-dunyoqarash mezoni
3. Dunyoqarash pedagogik jarayon sifatida
II.Xulosa
IV.Foydalangan adabiyotlar
Kirish
Osib kelayotgan yosh avlodning ilmiy dunyoqarashini shakllantirish hamma davrlarda bolgani kabi, hozir ham millatning ilg’or kishilari diqat markazida bolib kelmoqda.Xosh, dunyoqarashni ozini qanday tushunish kerak? Dunyoqarash-bizni orab olgan borliq nima, u qanday rivojlangan, tabiatda qanday inson orin tutadi, uning ongi qanday paydo boldi va kamol topdi, jamiyatning yaralish tarixi qanday, inosniyat turmush darajasini qanday qilib yaxshilash mumkin va shu kabi masalalarga kishilarning turlicha qarashlari, munosabatlaridir.Inson oz faoliyatida malum ilmiy bilimlardan, qonuniyatlardan,tushuncha va g’oyalardan foydalanadi. Ana shu bilimlarga asoslanib, tabiat, jamiyat va inson tafakkuri hodisalarini baholaydi, ularni oziga talqin etib, malum xulosalarga keladi.Har qanday odam ozining yashashdan maqsadi nimaligini, hayotning manosini bilishga intiladi. Bu insonning ijtimoiy ehtiyojidir. Ana shu ehtiyoj oquvchiga ham xos bolib, u ozining shu ehtiyojini qondirish bilan tevarak-atrof hayoti tog’risida bilimlarga, tabiat va jamiyat haqidagi mulohazalarga ega bola boshlaydi. Umuman shaxsning turli xil ehtiyojlari uning faolligini taminlaydi, qiziqishlari, mayl va talablarini belgilaydi. Ana shu ehtiyojni qondirishga qaratilgan faoliyat shaxsning etiqod va qarashlari, kundalik xulq-atvor motivlarini hosil bolishiga yordam beradi.Qarashlar va etiqodlar tizimi bolgan dunyoqarashning mohiyatidan shunday xulosa chiqarish kerakki, oquvchining va umuman maktabning ishida muayyan tizim bolgandagina ilmiy dunyoqarash tarkib topishi mumkin. Asta-sekin toplangan bilimlar yozma shaklda avlodlardan-avlodlarga qoladi. Turli davrlarda oqimishli, ziyoli, bilimdon kishilar dunyo ilm-faniga, umuminsoniy madaniyatiga salmoqli hissalarini qoshganlar.Ekspluatatsiyaga asoslangan quldorlik, feodalizm, kapitalizm kabi sinfiy jamiyatlarda davrning oqimishli, ziyoli, bilimdon kishilari dunyo ilm-faniga, umuminsoniy madaniyatiga salmoqli hissalarini qoshganlar. Gippokrat, Demokrit, Platon, Arximed, Gegel, Marks, Engels; Sharqda ilk orta asrlarda musulmon dunyosi al-Kindiy, ar-Roziy, G’azzoliy, Farobiy, Beruniy, Xorazmiy, Ibn Sino, Ibn Rushd (Averros), Bahouddin Naqshband, Najmiddin Kubro, Ahmad Yassaviy shular jumlasidandir.