O‘quv yilida umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 9-sinf o‘quvchilari uchun geografiya fanidan bosqichli imtihon materiallari va ularning javoblari

Tabiiy o'sish koeff.	Go'daklar o'limi koeff. (har 1000 go'dakka nisbatan)
O'rtacha umr davri
erkaklar	ayollar
Jahon	19	7	12	31	70	74
Afrika	35	9	26	50	61	64
Amerika	15	7	8	13	74	80
Osiyo	17	7	10	26	71	74
Yevropa	10	11	-1	4	75	82
Avstraliya va Okeaniya	17	7	10	21	76	80

Jahon aholisining tabiiy o'sishi.

2. 
   «Mineral resurslar» va «Shartli yoqilg’i» atamalarining mazmun-mohiyatini tushuntiring.
   

1. 
   Tabiatda minerallar holida uchraydigan tabiiy boyliklar mineral resurslar (foydali qazilmalar) deyiladi.
   

Mineral (lotincha minera - ruda so`zidan) - kimyoviy tarkibi va fizik xossalariga ko`ra taxminan bir xil bo`lgan tabiiy jismlar. Yer po`stida sodir bo`ladigan fizik-kimyoviy jarayonlar natijasida hosil bo`ladi. Mineral tog` jinslari, rudalar va boshqalar mineral jismlar tarkibida bo`ladi. Hozir minerallarning 3 mingga yaqin turi ma’lum. Yer po`stidagi tog` jinslari va rudalar minerallardan tarkib topgan. Minerallar ko`pincha kristallardan iborat bo`ladi. Suyuq (suv, simob) va gazsimon minerallar ham bor.
Hozirgi vaqtda mineral resurslarning 200 ga yaqin turlaridan xo'jalik ehtiyojlari uchun foydalanilmoqda. Ular 3 guruhga, ya'ni yoqilg'i-energetika, rudali va noruda mineral resurslariga bo'linadi.
Mineral resurslardan eng katta hajmda iste'mol qilinadiganlar: neft, tabiiy gaz, ko'mir, temir rudalari va qurilish materiallaridir.

2. 
   Shartli yoqilg‘i deb 1 kg toshko‘mir yonganda hosil bo‘ladigan (7 mln kal) energiyaga aytiladi. Uning issiqlik koeffitsient darajasi 1 ga teng. Boshqa yoqilg‘ilar yonganda hosil qiladigan issiqlik 1 kg toshko‘mirning issiqlik koeffitsienti, ya'ni 1 ga qiyosan baholanadi.
   

3. Dunyoning siyosiy xaritasidan hududini shimoliy tropik chizig‘i kesib o‘tgan Osiyo davlatlarini ko‘rsating. Ulardan qaysi biri Qizil dengizga tutash? Bu davlat poytaxtining geografik koordinatalarini aniqlang.

Hududini shimoliy tropik chizig‘i kesib o‘tgan Osiyo davlatlari – Saudiya Arabistoni, BAA, Ummon, Hindiston, Bangladesh, Myanma, Xitoy.
Yuqoridagi davlatlardan ko’rinib turubdiki Qizil dengizga tutash bo’lgan davlat bu Saudiya Arabistoni davlati bo’lib, poytaxti – Ar-Riyod shahri.
Ar-Riyod shahrining geografik koordinatasi.

1. 
   25^o (24.71) shimoliy kenglik.
   
2. 
   47^o (46.68) sharqiy uzoqlik.
   

8.