O‘quv yilida umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 9-sinf o‘quvchilari uchun geografiya fanidan bosqichli imtihon materiallari va ularning javoblari

«Tashqi savdo» va «Vegetatsiya davri» atamalarining mazmun-mohiyatini tushuntiring.

1. 
   Tashqi savdo balansi - mamlakatning muayyan vaqtdagi (masalan, 1 yilgi) eksport va im­port qiymati orasidagi o`zaro nisbat. Agar eksport importdan oshsa, mamlakat tashqi savdo balansi faol balans, import eksportdan oshsa, past balans deyiladi.
   

Davlatlarning tashqi savdo hajmi tashqi savdo aylanmasi orqali aniqlanadi. AQSH, Xitoy, Germaniya, Yaponiya, Fransiya tashqi savdo aylanmasi hajmiga ko'ra jahonda yetakchilik qiladi.
Xalqaro savdoning 3/4 qismini mahsulotlar savdosi tashkil qiladi. Mashina va jihozlar, transport vositalari, kimyoviy mahsulotlar kabilar xalqaro savdoda talab yuqori bo'lgan tayyor mahsulotlar hisoblanadi. Jahonning rivojlangan davlatlari xalqaro savdoning 60 % dan ortig'ini ta'minlaydi.

2. 
   Ekinlar hosiliga o‘simlikning vegetatsiya davri, yorug‘lik, issiqlik va namlikning yalpi miqdori ta’sir ko‘rsatadi. Vegetatsiya davri - sutkalik o‘rtacha harorat +5 darajadan kam bo‘lmagan kunlar.
   

3. Yevropa mintaqasidagi maydoni 500 ming km² dan kata bo’lgan davlatlarni ko’rsating. Ular orasidan Bosh meridianga eng yaqin joylashgan davlat poytaxtining geografik koordinatalarini aniqlang.

Yevropada Fransiya, Ukraina va Ispaniyaning hududi 500 ming km² dan oshadi. Rossiya Federatsiyasi esa maydonining kattaligiga binoan nafaqat Yevropa, balki butun jahondagi eng yirik davlatdir. Ular orasida Bosh meridianga eng yaqin davlat Fransiya hisoblanadi. Poytaxti Parij shahri. Nisbatan yaqin bo’lgan davlatlardan yana biri Ispaniya davlati. Poytaxti Madrid shahri.
Parij shahrining geografik koordinatasi.

1. 
   49^o (48.86) shimoliy kenglik.
   
2. 
   2^o (2.35) sharqiy uzoqlik.
   

Madrid shahrining geografik koordinatasi.

1. 
   40^o (40.42) shimoliy kenglik.
   
2. 
   4^o (3.70) g’arbiy uzoqlik.
   

8.