O‘quv yilida umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 9-sinf o‘quvchilari uchun geografiya fanidan bosqichli imtihon materiallari va ularning javoblari

«Hududiy ishlab chiqarish majmuasi (HCHM)» va «Aholining etnik tarkibi» atamalarining mazmun-mohiyatini tushuntiring.

1. 
   Iqtisodiy rayonning rivojlanganlik darajasini unda qanday hududiy ishlab chiqarish majmualari (HICHM) mavjudligi va qay darajada shakllanganidan bilish mumkin. U mamlakat miqyosida mablag‘larni anchagina iqtisod qiladi, ijtimoiy mehnat unumdorligini oshiradi, tabiat muhofazasini, xalqimiz turmush, mehnat, dam olish sharoitlarining yaxshilanishini ta'minlaydi.
   

HICHM - ishlab chiqarish sohasidagi barcha tarmoqlarga qarashli har xil korxonalarning bir umumiy hududdagi o‘zaro bog‘langan uyg‘unligidir.

2. 
   Aholining etnik tarkibi hududlarda yashovchi etnoslar (yunoncha etnos - «xalq») salmog'idir. Etnoslar insonlarning tarixan shakllangan, yashash hududi, madaniyati, turmush tarzi bilan o'zaro farq qiluvchi ijtimoiy guruhlar hisoblanadi. Ularning qabila, elat hamda millat ko'rinishlari mavjud.
   

Qabila kishilarning eng qadimiy oddiy ijtimoiy uyushmalari hisoblanadi. Ular hozirgi kunda, asosan, Amazoniya, Okeaniya, Afrikaning markaziy hududlarida saqlanib qolgan. Elat esa qabila va millat orasidagi etnik birlik bo'lib, kam sonli etnoslardan iboratdir. Elatlar, asosan, Osiyo va Afrika davlatlarida mavjud.
Yagona tili, hududi, madaniyati, mentaliteti va milliy o'zligini anglash xususiyatlari yuqori darajada shakllangan, ko'pchilik holatlarda o'z siyosiy davlatchilik an'analariga ega bo'lgan yirik etnoslar
millat deb ataladi. Dunyo millatlari orasida vakillarining soni 100 mln. kishidan ortiq bo'lgan 12 ta, 50-100 mln. kishi bo'lgan 12 ta, 25-50 mln. kishi bo'lgan 17 ta millat mavjud.

2. Dunyoning siyosiy xaritasidan cho’yan ishlab chiqaruvchi 5 ta yetakchi davlatlarni ko’rsating. Ular orasidan eng kichik davlat poytaxti geografik koordinatalarini aniqlang.

№