O‘quv yili II semestr Variant -1 Uzoqdan, chayla tomondan, itning: «vov, vov, vov»

”T
(2021-2022-o‘quv yili II semestr)
Variant -2
1. Birinchi qismida undov belgisi (!) bo‘lgan ko‘chirma gap o‘rtasida kelgan muallif gapidan so‘ng qanday tinish belgisi qo‘yiladi?
A) vergul B) nuqta C) ko‘p nuqta D) tire
2. Qanday holatda ko‘chirma gapdan keyin qo‘shtirnoq yopilgach, vergul hamda tire qo‘yiladi?
A) ko‘chirma gap muallif gapidan oldin kelsa B) ko‘chirma gap muallif gapining ichida kelsa C) ko‘chirma gap darak gap bo‘lsa D) ko‘chirma gap undov gap bo‘lsa
3. “Paxtadan mo‘l hosil olsak... – dedi u – Mana engil mashinaning kaliti desa-ya” Ushbu ko‘chirma gapdagi muallif gapidan so‘ng qanday tinish belgisi qo‘yilishi kerak?
A) tire to‘g‘ri qo‘yilgan B) nuqta C) vergul
D) nuqtali vergul
4. Tinish belgisi noto‘g‘ri qo‘llangan ko‘chirma gapni aniqlang.
A) - Yuzingizni erga qaratmayman, - dedim komil ishonch bilan. B) - Muzaffar aka, arang topdik sizni, - dedi jilmayib. C) - Yiling uyqu, muchaling yostiqmi? - dedi tuyog‘i bilan qor titkilayotgan otining jilovini siltab. D) - Nima bo‘ldi, - dedi yana chirqillab.
5. O‘zlashtirma gap qatnashgan qatorni aniqlang.
A) Zamira o‘z sinfdoshlari haqida to‘lib-toshib gapirdi. B) O‘quvchilar gazeta va jurnallarga obuna bo‘lmoqdalar. C) Bolalar, ko‘cha qoidalariga to‘liq rioya qiling. D) Nasiba oyoqlari sovuqdan zirqirab og‘riyotganini aytdi.
6. O‘zlashtirma gap qaysi qatorda?
A) Ernazar akaning aytishicha, o‘sha yili saraton juda issiq boshlangan ekan. B) - Jinoyat qilgan jazo tortadi-da, nahot mukofot olsa, - dedi qizlardan biri. C) Siz, o‘ylab qarasam, shu ishga loyiq ekansiz. D) Yozuvchi yolg‘on so‘zdan olam bezor ekanligini aytgan edi.
7. Qaysi qatorda o‘zga gap shakli o‘zgartirilib, mazmuni berilgan?
A) Bobur navkarga ellik qadamcha nariga borishni buyurdi.
B) «Insonning mohiyati uning xohishlarida aks etadi», - dedi Abdulaziz. C) «Bilim yodlash bilan emas, fikrlash bilan orttirilgandagina haqiqiy bilimdir», – deb yozgan edi buyuk L.N.Tolstoy. D) «Bolalarni fanga qiziqtirish uchun aqlni ishlata bilish kerak», - dedi Muzaffar kulimsirab.
8. O‘zlashtirma gap kesimining ifodalanishi qaysi javobda noto‘g‘ri?
A) aytmoq fe’li bilan B) gapirmoq fe’li bilan
C) demoq fe’li bilan D) buyurmoq fe’li bilan
9. Qaysi misol o‘zlashtirma gap?
A) Tabassum yaxshilikning belgisidir. B) Deydilarki, oyda ham dog‘ bor.
C) «Kitob aqlning kaliti», - dedi bobom. D) Sinf rahbarimiz maqtanchoq bo‘lmaslikni uqtirdi.
10. O‘zlashtirma gap berilgan qatorni toping.
A) Mahbuba Ozodaxonga o‘zaro izzat-hurmatsiz do‘stlik bo‘lmasligini aytdi. B) O‘qituvchi o‘quvchilardan uy vazifasini so‘radi. C) Sobirjon bizdan ta’tilda qaerga borishimizni so‘radi. D) A va C
11. Mehmon kelsa eshikdan, Rizqi kirar teshikdan. Ushbu gapdagi kesimlarni aniqlang.
A) eshikdan, kirar B) eshikdan, teshikdan C) kelsa, kirar D) kelsa, teshikdan
12. Tarkibida murakkab kesim mavjud bo`lmagan gapni toping.
A) Ukam a’lochi bo`ldi. D) Rais xonada o`tirganlarga bir-bir qarab qo`ydi.
B) Mamlakatimizni tajovuzkor kuchlardan himoya qilishga doimo tayyor turishimiz lozim.
C) Berilgan gaplardagi barcha kesimlar murakkab kesim hisoblanadi.
13. U mehmonlarni ochiq chehra bilan qarshi oldi.
Ushbu gapda kesim qanday so`z bilan ifodalangan?
A) sodda fe’l bilan B) ko`makchi fe’lli so`z qo`shilmasi bilan
C) qo`shma fe’l bilan D) mustaqil fe’l bilan
14. Turkiston o`lkamiz vodiylari, sahrolari keng, tog`lari buyuk, aholisi turk – o`zbekdir.Ushbu gapdagi egalarni aniqlang.
A) o`lkamiz, tog`lari, aholisi B) vodiylari, sahrolari, tog`lari, aholisi
C) vodiylari, sahrolari D) vodiylari, sahrolari, tog`lari, turk
15. Otam, onam va opam bilan kinoga bordim. Ushbu gapda nechta ega qo`llangan?
A) 3 ta B) ega qo`llanmagan C) 2 ta D) 1 ta
16. Ega belgilash-jamlash olmoshi bilan ifodalangan gapni aniqlang.
A) Kela berdilar bari kattakon chinor sari.
B) Gilosning yonidan o`tayotganimda allanima baloga turtinib ketdim.
C) Har bir inson o`z baxti uchun kurashadi. D) Dildorning bari gaplari haqiqat edi.
17. Maqsad holi berilgan gapni toping.
A) Hamma orzularimiz birga ushalsin deb, chin yurakdan intildik.
B) Yangi yil kunlari Saodat, Feruza va Shahnoza archa bayramiga borishdi.
C) Ular tepa ustidagi yakka qayrag`och salqinida dam olgani o`tirdilar.
D) Chang chiqsin deb, derazalarni ochib qo`ydik. E) Arzimagan narsa uchun janjal ko`taradi.
18. Qaysi gapda ravish holi ishtirok etmagan?
A) Roziya buvi inqillab, sinqillab, bir amallab yetib keldi.
C) U ko`chadan kiyimlari yirtilib, titilib kirdi.
B) Bu gapni eshitgach, da’vogarlar bir-birlariga mo`ltillab, jovdirab qarab qolishdi.
D) Hamma yerda bulbulning shirin kuylari hamisha jaranglab turardi.
19. Hammani kuldirish uchun ataylab shunday kiyindi. Holning ma’no turlarini izohlang.
A) 2 ta maqsad, 1 ta vaziyat holi B) 1 ta sabab, 1 ta maqsad, 1 ta vaziyat holi
C) 2 ta sabab, 1 ta vaziyat holi D) 1 ta maqsad, 2 ta vaziyat holi
20. Qaysi javobda qaratqich aniqlovchi qo`llanmagan?
A) Ma’naviy sovuqqonlik o`ta o`qimishli kishilar kasalligidir.
B) O`z uyida baxtli bo`lgan kishigina baxtlidir. D) Yurting osmoni pokiza, bolam.
C) Boshqalarning baxtini o`ylab, o`z baxtimizni ham topamiz.
E) Barcha javoblarda qaratqich aniqlovchi qo`llangan
21. Qaratqich o`rnida sifatlovchi aniqlovchi qo`llangan qatorni toping.
A) Onalar poyiga tiz cho`k o`shal on... C) Kishiga hamma narsani hayot o`rgatadi.
B) Bahordagi sarin yellar yosh qalblarda chuqur iz qoldiradi.
D) Ko`ngilni ochish uchun tez-tez lola sayliga chiqib turish lozim.
E) Mustaqil o`lkamiz qirlarida mangu bahor kezmoqda.
22.Qaysi javobda quyidagi gapdagi gap bo`laklarining joylashish tartibi to`g`ri ko`rsatilgan?
Shu paytda mehmonxonaning eshigini birov qattiq taqillatdi.
A) hol, aniqlovchi, to`ldiruvchi, ega, hol, kesim
B) hol, to`ldiruvchi, ega, hol, kesim
C) aniqlovchi, hol, aniqlovchi, to`ldiruvchi, ega, hol, kesim
D) hol, aniqlovchi, to`ldiruvchi, ega, aniqlovchi, kesim
23. Uyushiq bo`laklar gapda o`zaro qanday vositalar bilan bog`lanadi?
A) va, ammo, lekin, biroq, chunki, shuning uchun bog`lovchilari bilan
B) teng bog`lovchilar yoki sanash ohangi orqali
C) faqat sanash ohangi hamda va bog`lovchisi bilan
D) teng va ergashtiruvchi bog`lovchilar orqali
24. Shaxsi noma’lum gapni toping. A) She’rda aql bovar qilmas sehr bor. B) Sharqda savdogarlarga alohida hurmat bilan qaraganlar. C) Go‘zallikka boshqa yaxshi fazilatni qo‘shishga intiling. D) Yolg‘onni hazil bilan ham, jiddiy ham gapirib bo‘lmaydi.
25. Shaxsi ma’lum gaplarda egani anglatib turuvchi grammatik shakl asosan qaysi?
A) fe’ldagi shaxs-son qo‘shimchasi B) 1-, 2-shaxsni ko‘rsatuvchi olmoshlar
C) egalik qo‘shimchasi D) kesimga berilgan so‘roq
26. Nuri goh sevinib, shirin xayollarga botadi, goh butun vujudini qo‘rquv bosadi.(O.) Ushbu gapning turini toping.
A) bog‘langan qo‘shma gap B) zidlov munosabatli
C) biriktiruv munosabatli D) ayiruv munosabatli
27. Qo‘shma gap tarkibidagi sodda gaplarni bog‘lashda faqat takror holda qo‘llanuvchi bog‘lovchilar berilgan qatorni toping.
A) goh…goh, ba’zan…ba’zan, yo…yo, dam…dam B) goh…goh, ba’zan ba’zan, dam…dam C) goh…goh, dam…dam, yoki…yoki D) goh…goh, ba’zan…ba’zan
28. Eshik sekin-sekin ochildi-yu, Arslonbek Qalandarovning ozg‘in yuzi ko‘rindi. Ushbu misol bog‘langan qo‘shma gapning qaysi turiga mansub?
A) biriktiruv munosabatli bog‘langan qo‘shma gap B) zidlov munosabatli bog‘langan qo‘shma gap C) ayiruv munosabatli bog‘langan qo‘shma gap D) inkor munosabatli bog‘langan qo‘shma gap
29. Biriktiruv munosabatli bog‘langan qo‘shma gap qaysi qatorda berilgan?
A) Quyosh erga nurini har qancha sochsa ham, u erdan buning evaziga hech narsa talab qilmaydi. B) Tantanali kechaning badiiy qismida konsert berildi ham hujjatli film namoyish qilindi. C) Suv keldi - nur keldi. D) Bahaybat fil xartumini suvga solishi bilan, suvdagi to‘lin oy birdan qalqiy boshladi.
30. Tobe-hokim munosabatli qo‘shma gap qismlarini bog‘lash uchun xizmat qiladigan bog‘lovchilar...
A) zidlov bog‘lovchilar deyiladi B) ayiruv bog‘lovchilari deyiladi. C) inkor bog‘lovchilar deyiladi. D) ergashtiruvchi bog‘lovchilar deyiladi.
31.Ayiruv munosabatli bog‘langan qo‘shma gapni belgilang.
A) Narsalarga qiziqishing yo‘qolsa, xotirangdan ham ayrilasan. B) Bema’ni fikrlar har kimda ham bo‘ladi, faqat aqlli kishigina uni ishlatmaydi. C) Ba’zan sho‘x musiqa yangraydi, ba’zan zo‘r qahqaha olamni buzadi. D) Go‘zallik kishi uchun katta baxt, ammo mehnatsevarlik bebaho ziynatdir.
32. Sobir anhor bilan hovuz o‘rtasidagi supaga joy qildirib berdi-da, o‘zi qayoqqadir ketdi. Ushbu qo‘shma gapning turi...
A) ergashgan qo‘shma gap B) bog‘lovchisiz qo‘shma gap
C) ayiruv bog‘lovchili bog‘langan qo‘shma gap
D) zidlov bog‘lovchili bog‘langan qo‘shma gap
33. Qaysi qatordagi gapda –u, -yu yuklamasi zidlov bog‘lovchisi vazifasida kelgan?
A) Siz ham “ish, ish” deb, umringizni san’atga baxshida qilganingizda nima bo‘ldingiz-u, Nigora nima bo‘ldi? B) Qiziq, odamning umri shuncha qisqa-yu, tipirchilashi olamni tutadi. C) Havoni quyuq tuman bosdi-yu, hech narsa ko‘rinmadi. D) Barcha javoblar to‘g‘ri.
34. Ergashgan qo‘shma gap tarkibidagi sodda gaplarning yordamchilarsiz birikishiga qaysi qatorda misol berilgan?
A) Tashqaridan kelgan oyoq tovushi bahona bo‘ldi-da, Aziza o‘rnidan turdi. B) Yomg‘ir ko‘p yog‘di, ko‘katlar gurkirab o‘sdi. C) Kasalning kelishi oson, ketishi ancha qiyin. D) Yaxshida gina bo‘lmas, yomon gina ketmas.
35. Omborchi - erkak, ferma mudiri – erkak, do‘kon mudiri – erkak. Yuqoridagi gap tuzilishiga ko‘ra qanday gap sanaladi?
A) sodda yoyiq gap B) bog‘langan qo‘shma gap C) ega ergash gapli qo‘shma gap D) bog‘lovchisiz qo‘shma gap
36.Madaniy nutqning boshqa barcha kommunikativ sifatlari uning qaysi xususiyati bo‘lgandagina yuzaga keladi? A) Nutq to‘g‘riligi B) Nutq aniqligi C) Nutq sofligi d)Nutq boyligi
37.Orfografik va punktuatsion me’yorlar nutqning qaysi xususiyatini o‘zida jamlaydi?
A) Nutq to‘g‘riligi B) Nutq aniqligi C) Nutq sofligi d)Nutq boyligi
38. Avlodlar merosini o‘rganamiz. Ushbu gapda nutqning aniqligiga putur yetkazuvchi so‘z qaysi?
A)Avlodlar B) merosini C) o‘rganamiz D) Jumla to‘g‘ri tuzilgan
39. Nutq mantiqiyligining asosi nima?
A) Fikr tarkibi b) gap qurilishining to‘g‘ri ifodalanishi c) A va B javoblar d) Tafakur qonuniyatlari
40.Loqaydlik tufayli ko‘rsak ham indamaymiz. Berilgan gapning mantiqiy jihatdan to‘g‘ri variantini toping.
A) ko‘rsak ham, loqaydlik tufayli indamaymiz B)Loqaydlik uchun indamaymiz.
C) Loqaydlikni ko‘rsak ham indamaymiz. D)Loqaydlik tufayli indamaymiz.