O’quv-uslubiy majmuaning tarkibi

Elektr shok.

NIOSH ma’lumotlariga ko’ra taxminan yiliga kamida 700 ta odamni tok urish xolatlari kuzatiladi. Birlamchi maqsadlardan biri har qanday xavfsizlik programmasi ishchini elektr toki bilan kontaktini oldini olishi kerak. Ikkilamchi maqsad tok urgan ishchilarga to’g’ri tibbiy yordam ko’rsatishdir. Milliy elektr energiya kompaniyasi voltni ikki kategoriyaga bo’ladi. 600 voltdan kam bo’lgan va 600 voltdan ko’p bo’lgan. Ishchilarni 50 voltdan ortiq tokka tegib ketishlarini oldini olish zarur. Kam voltdagi qisqa kontakt kuyushga olib kelmasligi mumkin.

Ammo u taxikardiyaga sababchi bo’lishi mumkin. Yuqori voltdagi kontakt yurakni butunlay to’xtab qolishiga sababchi bo’lishi mumkin. Qachonki tok kelayotgan manba tokdan uzilsa yurak normal urishini tiklashi mumkin, ammo agar kuyush juda kuchli bo’lsa o’lib bilan tugashi mumkin.

Qadimdan seni volt emas balki amper o’ldiradi degan gap bor. 1 milli amper 1G’1000 amperdir. Tok urganda mushakni nazorat qilish 30 milliam- 6 dan mahrum bo’lishi mumkin. Qaerdadir 50 va150miliamper , orasida ekstremal og’riq, nafas olishni siqilishi va jiddiy mushak kasalligi sodir bo’ladi. Agar sizni tok urganda bir





¹⁷ R.Ramazonova, H.Sodiqova “Favqulodda vaziyatlar uchun tibbiy hamshiralar tayyorlash” 2006 y. 481-4887betlar

narsani ushlab turgan bo’lsangiz uni qo’yib yubora olmaysiz. Shu nuqtada o’lim sodir bo’lishi mumkin. 1 va 4 AMPS o’rtasida, o’lim ehtimoli mavjud. 100- vatt Lampochka oqimi 833 miliamper faoliyat ko’rsatmoqda. Atrof-muhit sharoitlari tana jiddiy jaroxatlanganda katta ta’sir ko’rsatishi mumkin. Issiq va nam xavoda olti oydan ortiq ishlagan inson organizmi tok urgan inson organizmi kabi ta’sirlanadi. Sovuq va nam havoda ishlagan inson kichik shokka duchor o’ladi. Issiq va nam kunda jaroxat yok i o’lim kuzatilishi mumkin.

Yaqqol sabablarga ko’ra qurilish ish joyidagi ishchi bazaviy elektr energiya bilimiga ega bo’lishi shart. Qurilish ish joyida simlarni bir biriga ulangan joyida o’zimizni himoya qilishimiz lozim. Ularni ish joyidan nari saqlash lozim. Barcha elekrt qutilarini yopiq xolda saqlang va ochiq kontaktlar qolib ketmaganligiga ishonch xosil qiling. Barcha ochiq elektr simlarini ustini o’rab qo’yish shart. Elektr energiyasi va suvni bir biriga aralashtirmang. Istalgan paytda borgan tok qaytayotganda 5 milliamperga farqlanishi mumkin. Barcha doimiy manbalar alohida muxofazalanishi talab etiladi. Barcha uzib qo’yilgan motor va boshqa tok manbalari extiyot bo’lishimizga ishora bo’lishi kerak. Ishchilarga tok manbalarini bitta o’zlari o’chirishlariga yo’l qo’ymang. Muammoni bartaraf etishda tok o’chirgich va qayta ishga tushirgich ishchini jiddiy jaroxatlashi mumkin. Xar qanday uzilib qo’yilgan va buzilgan viklyuchatel aniq sababi ko’rsatilgan bo’lishi kerak. Xar qanday doimiy elektr sistemasi doimo (xaftada bir martta ) to’g’ri ulanganligini va qublaarini tekshirish kerak. Barcha qonun qoidalarga rioya qiling.¹⁸