O’quv-uslubiy majmuaning tarkibi

Ammiak bilan zaharlanish.

Ammiak bilan zaharlanish gazsimon yoki suvli ko’rinishdagi birikmalari bilan yuz berishi mumkin. Nashatir spirtining 25-50 ml o’limga olib keluvchi miqdor bo’lib hisoblanadi. Oz miqdordagi ammiakni hidlagan vaqtda yuqori nafas yo’llari shilliq pardalarining ta’sirlanishiga va nafas-yurak-tomir markazining qo’zg’alishiga, nafasning tezlashishiga va arterial qon bosimining ortishiga sabab bo’lishi mumkin. Ammiakning bu xususiyati hushdan ketishlarda va alkogoldan zaharlanishlarda foyda beradi.

Engil zaharlanish tumov, tomoqda qichishish va og’riq, ovozning bo’g’ilishi, so’lak oqishi, yuqori nafas yo’llari shilliq pardalarining qizarishi bilan xarakterlanadi.

Og’ir zaharlanishlarda qo’shimcha ko’krak qafasida siqilish, og’riq, xurujsimon balg’amli yo’tal, bo’g’ilish, kuchli qo’zg’alish, bosh og’rig’i, qorin og’rig’i, qayd qilish, pulsning tezlashishi, siydikning to’xtashi kuzatiladi. Reflektor spazm, hiqildoqning kuyishi va shishi oqibatida asfiksiya yuz berishi mumkin. Teri va ko’zlarning shillik pardalariga tushganda shox pardaning kuyishi va xiralashishi keyinchalik ko’rishning pasayishiga olib kelishi mumkin. Ichga ketganda halqumda, qizil o’ngachda, oshqozonda kuchli og’riqlar paydo bo’ladi, qon bilan qayd qilish, tumov, yo’tal, ko’zdan yosh oqishi, taxikardiya, oyoqlarning falaji va kollaps rivojlanadi.

Ammiak bilan zaharlanganlarga tibbiy yordam ko’rsatish. Zararlanganni shikastlanish o’chog’idan zudlik bilan evakuatsiya qilish, terini va ko’zlarini vodoprovod suvi bilan yuviladi. Ko’zlardagi og’riqlarni kamaytirish uchush 1%li dikain eritmasi tomiziladi, qovoqlarni 1%li eritromitsinli maz bilan surtiladi. Nashatir spirti bilan zaharlanganda oshqozonni zond yordamida yuviladi, undan so’ng 1%li anestezinning yog’li eritmasi va o’rab oluvchi moddalar (sut, oqsilli suv) yuboriladi. Terining zararlangan qismlariga 5%li uksus yoki limon eritmasidan primochkalar qilinadi. Nafas to’xtagan hollarda o’pkalarning sun’iy ventilyatsiyasi o’tkaziladi, zarur hollarda traxeotomiya qilinadi.