O’quv uslubiy majmua

1.2. Signallarni qayta ishlash qurilmalarining asosiy elementlari va vazifalari, signallarning vaqt va chastota sohalarida ifodalanishi
Datchik – bu fizik parametrni mutanosib elektr signaliga aylantiruvchi qurilmadir. Datchiklarga misollar: mikrofon, termometr, tezlik o‘lchagich, og‘irlik, bosim o‘lchagichlar.Signallarniqayta ishlashdaasosan datchiklardanqabulqilingan kirish signal ma’lumotlari ma’lum bosqichlardan o‘tkaziladi [3, 5].
SRIB tizimining asosiy elementlari (1.1-rasm): D - analog signal sensori;
AF - past chastotali analog filtr; ARO‘ - analog-raqamli o‘zgartirgich;
DSP - signal protsessori (Digital Signal Processing); RAO‘- raqamli-analog o‘zgartirgich;
IQ - ijro qiluvchi qurilma.

19

D AF ^{ARO’ DSP RAO’ IQ}

1.1-rasm. Raqamli signalni qayta ishlash tizimining tuzilishi

Alohida qurilmalarning vazifalarini ko‘rib chiqamiz [1, 2, 6].

Analog filtr – bu analog signal pulslarini tekislovchi va signalda foydali ma’lumotli chastotalarni ajratuvchi reaktiv elementlardan (L - induktivlik, C-sig‘im, R-rezistor) iborat elektr sxema.
ARO‘, RAO‘ – bu signallarni diskretlash va kvantlash qurilmalari bo‘lib, ular signallarni analogdan raqamliga va aksincha raqamlidan analog ko‘rinishga o‘zgartiruvchidir.
DSP (Digital Signal Processing) – bu raqamli signallarni qayta ishlash algoritmlari asosida raqamli ishlov beruvchi signal protsessori.
Signal xususiyatlari. Signallar bir o‘lchamli, ikki o‘lchamli yoki uch o‘lchamli bo‘lishi mumkin. Matematik jihatdan bunday signallar mos ravishda bir, ikki va uch o‘zgaruvchili funksiyalar bilan tasvirlanadi.
Tabiatda juda ko‘p signallar davriy bo‘lib, ularning qiymatlari davrga teng oraliqlarda takrorlanadi (1.1-jadval).