O’quv uslubiy majmua

Nazorat uchun savollar

1. SP da hisoblash tezkorligini oshirishning asosiy usullarini keltirib o‘ting. 2. Garvard arxitekturasida xotira qanday bo‘lingan?

3. Garvard arxitekturasida bitta buyruqning amalga oshirilishining qanday bosqichlari mavjud?
4.Maxsus buyruqlarga nimalar kiradi?

5. Apparat-dasturiy parallelizm deganda nima tushuniladi? 6. SIMD arxitekturasiga tariff bering.

7. Katta uzunlikga ega bo‘lgan buyruqli so‘zlarga ishlov berish (VLIW) deganda nima tushuniladi?
8. Superskalyar ishlov berish deganda nima tushuniladi?

9. Raqamli ishlov berish tizimidagi maxsus protsessorlarga misollar keltiring.

10. Kompyuterningvideo va audiokarta protsessorlari nima maqsadda foydalniladi?

163
11-MA’RUZA. SIGNAL PROTSESSORLARNING ZAMONAVIY

MODELLARI


11.1. Texas Instruments kompaniyasini signal protsessorlari

Signallarga raqamli ishlov berish qo‘llanadigan turli ilovalar ishlov berish apparaturasiga har xil, ko‘pincha zid talablar qo‘yadi. Shuning uchun apparat vositalarini ishlab chiqaruvchilar iste’molchilarning talablarinini maksimal ravishda qondirish uchun SP turli modellarining keng to‘plamlarini chiqarishga majburdirlar. Raqamli signal protsessorlarining jahondagi yetakchi ishlab chiqaruvchilari Texas Instruments, Analog Devices, Motorola ishlatilgan texnologik prinsip bo‘yicha o‘zlarining SP modellarini yaratmoqdalar. Dastlab xotira, interfeys, boshqarish elementlarining zarur to‘plami va buyruqlarning tegishli to‘plamiga, ega bo‘lgan ishlov berishning apparat yadrosi - asosiy protsessorning tayanch modeli yaratiladi. Protsessor yadros asosida aniq tadbiqlar uchun qo‘shimcha modullar to‘plami bilan farq qiladigan SPning model qatori ishlab chiqariladi. Model qatori chegaralarida SP dasturiy kodi, ishlab chiqarish muhiti va dasturlar sozlanishi (otladki) bo‘yicha to‘g‘ri keladi. Bunday yondashish ishlov berish yadrosining bazaviy arxitekturasini o‘zgartirmasdan turli sohalarda qo‘llash uchun SP apparaturasining talab etiladigan variantlarini tez yaratish imkonini beradi [9, 10].

SPning arxitekturasi, so‘z formati, vazifasi va boshqa ko‘pgina ko‘rsatkichlariga muvofiq uning turli klassifikatsiyalari mavjud. Ushbu ko‘rsatkichlar avvalgi bo‘limlarda ko‘rib chiqilgan, shuning uchun ularni eng samarali qo‘llash sohasi nuqtai nazaridan kelib chiqib zamonaviy SPlarni ko‘rib chiqish maqsadga muvofiqdir. Yetakchi kompaniyalarSPsotiladigan bozornio‘zaro taqsimlab olinganligini hisobga olgan holda ko‘rsatiladigan xizmatlar turlari va hal etiladigan masalalar nuqtai nazaridan ularning qurishning o‘ziga xos xususiyatlarini ko‘rib chiqamiz. Eng ko‘p e’tibor universal arxitekturali SPga qaratiladi. Universal SP – bu garvard arxitekturasiga, parallelizmning yuqori darajasiga ega, konveyerli ishlov berish va buyruqlar to‘plamidan foydalanadigan, signallarga raqamli ishlov berish amallariga optimallashtirilgan yuqori tezlikdagi signal protsessorlardir.

164
Texas Instrument (TI) kompaniyasi uchta platforma (ishlov berish

yadrolarining uchta turi bazasida) konsepsiyasini e’lon qildi, chunki SPning arxitekturasining o‘zi keng qamrovli masalalarning hal etishda zid talablarning barchasini qoniqtira olmaydi. Har qanday arxitektura istalgan amaliy masalalar uchun yuqori unumdorlikni, iste’mol qilinadigan minimal quvvatni, maksimal funksional to‘liqlikni va past narxlarni bir vaqtda ta’minlay olmaydi. Arxitekturani optimallashtirish maqsadida TI uchta mustaqil platforma: TMS320S2000, TMS320S5000 va TMS320S6000 yaratilishi to‘g‘risida e’lon qildi. Har bir platforma doirasida protsessorlar kod bo‘yicha mos, bunda foydalanuvchining ixtiyoriga dasturlarni ishlab chiqarish va tuzatishning yagona muhiti taqdim etilgan. Har bir platforma boshqa platformalar bilan kam kesishadigan o‘zining qo‘llash sohasiga ega.