O’quv uslubiy majmua

6.2. Signal protsessorlarida qo‘llaniladigan manzillash usullari Istalgan kompyuterning buyruqlar tizimi arxitekturasida, jumladan, signal
protsessorlarda operandlarni manzillashlashning turli usullari ko‘zda tutilgan. Eng avval “ijrochi manzil” va “manzilli kod” tushunchalarini aniqlash kerak.
Operandning ijrochi manzili deb, xotira yacheykasi nomerining operand manbai va priyomnigi sifatida xizmat qiluvchi ikkilamchi kodi ataladi. Ushbu kod xotiraning manzilli kirishlariga uzatiladi, u orqali ko‘rsatilgan yacheykaga murojaat amalga oshiriladi. Agar operand asosiy xotirada emas, signal protsessor registrida saqlansa, ushbu registr nomeri uning ijrochi manzili bo‘ladi.
Buyruqning manzilli kodi – buyruqning manzilli maydonidagi ikkilamchi kod bo‘lib, undan operandning ijrochi manzilini shakllantirish kerak.
Zamonaviy kompyuterlarda ijrochi manzil va manzilli kod, qoida bo‘yicha mos kelmaydi va ma’lumotlarga kirish uchun tegishli o‘zgartirish talab qilinadi. Manzillash usuli – bu operandning ijrochi manziliniing buyruq manzilli kodi bo‘yicha shakllantirish usulidir. Manzillash usuli axborotni ishlash jarayoni parametrlariga katta ta’sir ko‘rsatadi [22].
Buyruqda manzillar bilan bir qatorda bajarilishi kerak bo‘lgan amal turi ham ko‘rsatiladi. Shunday qilib, buyruq umumiy holatda:
− bajarilishi kerak bo‘lgan amalni;

− amal bajarilishi kerak bo‘lgan dastlabki ma’lumotlar manzillari;

− amal natijasi joylashtirilishi kerak bo‘lgan amalni ko‘rsatishi kerak. Shunga binoan buyruq operatsion qismdan va manzilli qismdan tuzilgan (6.3-
rasm). Buyruq formati uning strukturasini, buyruqning alohida maydonlari soni va joylashishini belgilaydi.
Shunday qilib, manzillash – bu operandga murojaat bo‘lib, buyruqda unga ko‘rsatma bor. Operandlar, saqlanish joyiga ko‘ra, turli usullar bilan ko‘rsatilishi
mumkin. Saqlanish joyiga ko‘ra operandlar: 84
− ma’lumotlar xotirasi yacheykalari manzillari bilan (yacheyka nomeri manzil deyiladi);
− agar operandlar registrlarda saqlansa, registrlar nomi bilan;

− agar operand buyruqning o‘zida bo‘lsa, konstantalar bilan ko‘rsatilishi mumkin.
Saqlanish joyi operandni ko‘rsatish mumkin usullarini belgilaydi. Ma’lumotlar xotirasi yacheykalari manzillari uchun to‘g‘ri yoki bevosita manzillash qo‘llaniladi, ragistrlar nomi uchun to‘g‘ri manzillash, konstantalar uchun – bilvosita manzillash qo‘llaniladi.