O’quv-uslubiy majmua O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligining 2020 yil 14-avgustdagi № bd-5110100 02 bilan tasdiqlangan falsafa fanidan namunaviy dastur asosida ishlab chiqilgan

TARQATMA MATERIALLAR


Falsafa: uning predmeti, mazmuni va jamiyatdagi ro’li


1

1. 
   Dunyoqarash
   
2. 
   Falsafiy dunyoqarash
   
3. 
   Falsafa
   

Ushbu tushunchalarni miqyosiga ko‘ra doiraaga joylashtiring.

2.
1) Dunyoni sezish
2) Dunyoni idrok etish
3) Dunyoni tushunish

Mazkur tushunchalarni sharxlang va o‘zaro munosabatini yoriting.

3. Falsafaning muhim tarkibiy qismlarini ko‘rsating?


4. Falsafaning asosiy funksiyalarini sanang va ularni sharxlang
Borliq- falsafa kategoriyasi

1. Borliqning asosiy shakllarini kvadratlarga to’g’ri joylashtiring.

… fаqаt mоddiy nаrsаlаrni, jismlаrni qаmrаb оlаdi. Uni … dеb hаm nоmlаshаdi.
… insоn, jаmiyatning ruhiy dunyosini аks ettirаdi. … оdаmning bilim, tаjribа vа hаyolоtini hаm o’z ichigа оluvchi kеng qаmrоvli tushunchаdir.
… аynаn shu dаmdа biz bilаn birgаlikdа mаvjud bo’lgаn borliqdir. Buni … hаm dеb nоmlаnаdi.
… kеlаjаqdа bo’lish imkоniyati bоr, bo’lishi mumkin bo’lgаn borliq.
… hоzirdа mаvjudligi shubhаsiz, bаrchа e’tirоf etаdigаn borliq qismi.
… (lоt.—ehtimоldаgi) borliq kеlаjаkdа mаvjud bo’lishi ehtimоli bоr borliq.
… ma’lum, аniq bo’lgаn borliq.
… хаyoldаgi, tаsаvvurdаgi, idеаldаgi borliq.
1) rеаl borliq
2) ma’nаviy borliq
3) ruhiy borliq
4) аktuаl (fаоl) borliq yoki dоlzаrb borliq
5) mоddiy borliq yoki jismоniy, fizik borliq
6) pоtеntsiаl borliq,
7) kоnkrеt borliq
8) virtuаl borliq
9) аbstrаkt (mavhum) borliq

2. Borliqning miqyosiy va tadrijiy darajalarini sanang va sharxlang.

Harakat va rivojlanish

1) harakat va sokinlikning asosiy belgilarini ko’rsating.

1) obyektiv; 2) subyektiv; 3) mutloq; 4) nisbiy; 5) abadiy; 6)vaqtincha.
2. Geraklitning “ayni bir daryoga ikki marta tushib bo’lmaydi” hamda Zenonning “Yoy”, “Axillis va toshbaqa”, “Dihotomiya” - “taqsimlash” (o’rtadan bo’lish qoidasi) aporiyalarining mohiyatini sharxlang.
3. Obyektivlik; abadiy va azaliylik; cheksizlik va chegarasizlik, bepayonlik; ziddiyatlilik; uch o’lchovlik; orqaga qaytmaslik.
Ushbu tushunchalarning qaysilarini makon va vaqtning umumiy ajralmas belgilari -atributi deb hisoblaysiz?