|
4. Mehnatni boshqarish usullari.
Reja
Mehnat va uni boshqarishning xarakteri.
D.Mak-Gregorning “X” va “U” nazariyasi.
3. Xodimning mehnat salohiyati. Inson resurslarini boshqarishning nazariy muammolari.
4. Korxonalarda xodimlarni shakllantirish va ishni tashkil qilish.
5.Xodimlarga bo’lgan ehtiyoj va uni qondirish manbalarini aniqlash
6. Xodimlar salohiyatidan foydalanishni baholash.
7. Xodimlarni boshqarish funktsiyalari.
1. Mehnat va uni boshqarishning xarakteri.
Tashkilotlardagi xodimlarni boshkarish ishlarini amalga oshiruvchi struktura bulimi, xodimlar bulimi xisoblanadi. Bu bulim xodimlarni ishga kabul kilish va ishdan bushatish, ular ta’limini tashkil etish, malakasini oshirish va xodimlarni kayta tayyorlash singari ishlarni amalga oshiradi.
Mehnatni boshkarish deganda korxonada band bulgan kishilar saloxiyatini rivojlantirish, undan samarali foydalanish, ularning normal faoliyat kursatishi uchun zaruriy shart-sharoitlar yaratish buyicha uzaro boglangan iktisodiy-tashkiliy va ijtimoiy tadbirlar tizimi tushuniladi. Tarkiban bu tizim kuyidagilarni uz ichiga oladi:
5-jadval
-
№
|
Tizim osti tizimlar
|
Boshkaruv ob’ektlari
|
1.
|
Ish sharoiti
|
Mexnatni ruxiy-fiziologik talablariga rioya kilish;
Mexnat iktisodiyoti talablariga rioya kilish;
Mexnat muxofazasi va texnika xavfsizligini ta’minlash;
Tabiatni muxofaza kilish;
|
2.
|
Mexnat munosabatlari
|
SHaxsiy va guruxlar munosabatlarini taxlil kilish xamda muvofiklashtirish;
Raxbarlar munosabatlarini taxlish kilish va muvofiklashtirish;
Ishlab chikarishdagi ixtiloflar, nizolar, asabbuzarliklarni bartaraf etish;
|
3. Kadrlarni xisobga olish va rasmiylashtirish.
|
Ishga kabul kilish, ishdan bushatish, ishlash uchun bir joydan ikkinchi joyga utishlarini rasmiylashtirish;
Kadrlar boshkaruv tizimini axborotlar bilan ta’minlash;
Nisbiy yunalishlarni aniklash;
Bandlikni ta’minlash;
|
4. Xodimlarni rejalashtirish va xodimlar Menejmenti.
|
Xodimlarni boshkarish strategiyasini ishlab chikish;
Kadrlar saloxiyati taxlil kilish;
Mexnat bozorlarini urganish, xodimlarga bulgan extiyojni rejalashtirish, reklama uyushtirish;
Korxonani kadrlar bilan ta’minlovchi tashki manbalar bilan aloka boglash;
Bush joylarga nomzodlarni aniklash va baxolash;
|
5.Kadrlarni malakasini oshirish
|
Kadrlarga iktisodiy va texnik bilimlar berish;
kayta tayyorlash va malaka oshirish;
Zaxiradagi kadrlar bilan ishlash;
Amal va martabani nazorat kilish va rejalashtirish;
Yangi xodimlarning nisbiy va ijtimoiy-psixologik kunikmasini ta’minlash;
|
6.Mexnatni ragbatlantirish vositalarini takomillashtirish
|
Mexnat jarayonlarini me’yorlashtirish va tarifikatsiyalash;
Ish xaki tizimini ishlab chikish;
Ma’naviy ragbatlantirish vositalaridan foydalanish;
|
-
7.
|
Xukukiy xizmat
|
Mexnat munosabatlaridagi xukukiy masalalarni yechish;
Xodimlarni boshkarishga taallukli farmoyishli xujjatlarni keltirish;
Xujalik faoliyatidagi xukukiy masalalarni yechish;
|
8.
|
Ijtimoiy tuzilmani rivojlantirish;
|
Umumovkatlanish muassasalarini boshkarish;
Kommunal xujalik soxasini boshkarish;
Jismoniy tarbiya va madaniyatni rivojlantirish;
Soglikni muxofaza kilish va xordik chikarishni ta’minlash;
Xalk iste’moli mollari va ozik-ovkat maxsulotlarini sotilishini ta’minlash;
|
9.
|
Boshkarishning tashkiliy tarkibini ishlab chikish tizimi
|
Boshkarishning shakllangan tashkiliy tarkibini taxlil kilish;
Boshkarishning tashkiliy tarkibini loyixalashtirish;
SHtatlar ruyxatini ishlab chikish;
Boshkarishning yangi tashkiliy tarkibini tuzish;
|
Xar kanday tashkilotda xodimlarga ta’sir kursatuvchi omillarni uchga bulish mumkin.
Ular kuyidagilar:
Birinchi omil — tashkilotning ierarxik strukturasi bulib, bunda xodimga ta’sir etishda – xokimlik, buysinuvchi sistemasidan foydalaniladi. Xodimga yukoridan ta’sir kursatish, uni buysintirish; raxbar moddiy resurslarni taksimlashda nazoratni uz kuligi oladi va bu funktsiyadan xodimlarga ta’sir etishda samarali foydalanadi.
Ikkinchi omil — madaniyat bulib, bu jamiyat tomonidan tashkilot va aloxida odamlar tomomnidan yaratilgan uzaro kadr-kimmatlar, sotsial me’yorlar, uzini tutishni boshkarish orkali shaxs xarakatini oldindan belgilash (xarakatini reglamentlash), xodimlarni fakat shunday ishlash va xarakat kilish kerakligiga ishontirish va xokazolar.
Uchinchi omil — bozor omillaridir, ya’ni uzaro teng xukukli munosabatlardir. Bu munosabatlar maxsulot va xizmat turini oldi-sotdisiga asoslangan buladi. Sotuvchi va oluvchi tengligi, mulkchilik munosabatlarini mosligi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
