O„quv qo„llanmada suv xo„jaligi boshqaruvini yanada takomillashtirish

Minerallashgan suv bilan sho„r yuvish. 
Ba‟zi hollarda sho„r yuvish uchun 
mo„ljallangan suv, yuqori (tuz miqdori 2-3 g/l) minerallikka ega bulishi mumkin, 
bu esa fermerni uylantirib quyadi, bunday suv sho„r yuvishni ta‟minlay oladimi? 
Tadqiqotlarning ko„rsatishicha, sho„rlangan erlar tuproq eritmasi tarkibida 
erigan tuz miqdori qo„yidagicha bo„ladi: kuchsiz sho„rlanganda 3,0-6,0 g/l; o„rta 
sho„rlanganda 5,0-7,5 g/l; kuchli sho„rlanganda 7,2-10,0 g/l va juda kuchli 
sho„rlanganda 15-16 g/l gacha. O„rta sho„rlangan tuproq sho„rini yuvish uchun 
mineralliga 2 g/l bo„lgan suvdan foydalanilganda tuproq eritmasi konsentratsiyasi 
suv mineralligidan 2,5-4 marta yuqori, suv mineralligi 3 g/l bo„lganda esa kamida 
2,0-2,5 marta. 
Kuchli sho„rlangan erlar uchun, 2 g/l minerallikka ega bo„lgan suvning 
konsentratsiyasi tuproq eritmasinikidan 3,5-5,0 marta, 3 g/l minerallikka ega 
bo„lgan suvniki esa 2,4-3,3 marta kam. Mineralligi 2-3 g/l bo„lgan suv tuproqda 
mavjud bo„lgan tuzlarni erita oladi va sho„r yuvish uchun yaroqlidir. Bu holda 
albatta tuproqning yuvilish xususiyatiga va drenajga axamiyat berish zarur. 

---

184 
Sizot suvlari 2,5 m dan past joylashgan va drenaj ishlab turganda, chuchuk 
yoki toza suv bo„lmaganda, mexanik tarkibi engil bo„lgan o„rta va kuchli 
sho„rlangan erlarning sho„rini yuvishda 3 g/l gacha minerallikka ega bo„lgan 
suvdan foydalanish mumkin. Minerallangan suv bilan sho„r yuvishda 
samaradorlikni oshirish uchun sho„r yuvish me‟yori 30% ga oshiriladi (3.5-jadval). 
3.5-jadval 
Minerallashgan suvdan foydalanganda, sho„r yuvish me‟yorini oshirish 
Tuproqning 
sho„rlanish 
darajasi 
SHo„r yuvish me‟yorlari, m
3
/ga 
Oddiy suv 
bilan yuvilganda (<1 g/l) 
Minerallangan 
(2-3 g/l) suv bilan yuvilganda 
Kuchsiz 
sho„rlangan 
2000 
2600 – 3000 
O„rta sho„rlangan 
3500 
4600 -5000 
Kuchli sho„rlangan 
5000 
6500 -7000 
Mineralligi 2-3 g/l bo„lgan suv bilan kuchsiz sho„rlangan erlarni yuvishda 
juda ehtiyot bo„lish lozim, chunki drenaj yaxshi ishlamagan holatda, daladan o„z 
vaqtida chiqarib yuborilmagan suv bug„lanib, tuproq sho„rlanish darajasining 
oshishiga olib keladi. SHuningdek og„ir tuproqlarni ham 2-3 g/l minerallikka ega 
bo„lgan suv bilan yuvish tavsiya etilmaydi.