O`quv materiallari

 

 

SNW-tahlil 

 

 

+ 

Portfel tahlil 

 

+ 

+ 

Stsenariy tahlil 

+ 

+ 

+ 

Ekspert tahlil 

+ 

+ 

+ 

 

Bu metodlarning har biri tuzilishini quyida koʻrib chiqamiz. 

Strategik moliyaviy tahlil quyidagi ketma-ketlikda amalga oshiriladi: 

1. Bilvosita ta’sir etadigan tashqi moliyaviy muhit tahlili.  

2. Bevosita ta’sir etadigan tashqi moliyaviy muhit tahlili. 

3.Ichki moliyaviy muhit tahlili. 

4. Korxonaning strategik moliyaviy holatini kompleks baholash. 

Bilvosita ta’sir etadigan tashqi moliyaviy muhit omillari tahlili SWOT-tahlil – 

strategik tahlil asosiy metodiga tayanadi. Bu metoddan foydalanish juda oddiy boʻlib 

korxonaning  strategik  moliyaviy  holatini  uning  asosiy  tashqi  jihatlarini  tezkor 

baholash  imkonini  beradi.  Bilvosita  ta’sir  etadigan  tashqi  moliyaviy  muhit  omillari 

tahlili  jarayonida  makrodarajada  harakatga  keltiriladigan  tashqi  ijobiy  imkoniyatlar 

va  korxonani  moliyaviy  rivojlantirish  uchun  toʻsiqlar  aniqlanadi.  Bunda  ijobiy 

imkoniyatlarga strategik moliyaviy rivojlanish jarayonida korxona bozor qiymatining 

oʻsishini  ta’minlovchi  imkoniyatlar;  rivojlanishi  uchun  toʻsiqlarga  esa  korxonaning 

oʻsish yoʻliga tegishli gʻovlar kiradi.  

Bunday  tahlilni  amalga  oshirishning  dastlabki  shart-sharoitlari  bilvosita  ta’sir 

etadigan  tashqi  moliyaviy  muhit  omillarini  alohida  belgilari  boʻyicha  guruhlash 

hisoblanadi.  

Bilvosita  ta’sir  etadigan  tashqi  moliyaviy  muhit  boʻyicha  strategik  moliyaviy 

tahlilda PEST-tahlil tizimida koʻrib chiqiladigan omillarni guruhlash prinsipidan ham 

foydalaniladi  PEST-tahlil  tizimi  faqat  makrodarajadagi  omillarni  strategik  tahlil 

qilishga qaratilgan. Bunday omillar guruhlari PEST qisqartma soʻzini tavsiflaydigan 

quyidagi toʻrtta turga boʻlinadi: 

P – siyosiy-huquqiy muhit (political and legal environment); 

E – iqtisodiy muhit (economic environment); 

S – ijtimoiy-madaniy muhit (sociocultural environment; 

T – texnologik muhit (technological environment). 

PEST-tahlil  tizimining  korxona  strategik  rivojlanishida  muhim  rol  oʻynovchi 

omillar tarkibini koʻrib chiqamiz. 

Siyosiy-huquqiy  muhitda  strategik  istiqbolda  moliyaviy  faoliyat  rivojlanishiga 

moliya  bozorini,  korxona  moliyaviy  faoliyatini,  mamlakatdagi  pul  muomalasini 

davlat  tomonidan  tartibga  solish  shakllari  va  metodlari;  alohida  tarmoq  va  faoliyat 

sohalarini  davlat  tomonidan  qoʻllab-quvvatlash  siyosati;  yuqori  malakali 

---

69 

 

mutaxassislar tayyorlash boʻyicha davlat siyosati; xorijiy investitsiyalarni jalb qilish 

va  himoyalash  boʻyicha  siyosat;  korxonalar  bankrotligi  va  moliyaviy 

sogʻlomlashtirish  jarayonlarini  tartibga  solishning  huquqiy  jihatlari;  korxonalar 

moliyaviy hisobotlari standartlari ta’sir koʻrsatadi. 

Iqtisodiy  muhitda  korxona  strategik  moliyaviy  rivojlantirishga  iqtisodiy 

dinamika  sur’atlari  (yalpi  ichki  mahsulot  va  milliy  daromad  koʻrsatkichlarining 

oʻzgarishi);  milliy  daromadning  iste’mol  va  jamgʻarma  parametrlaridagi  oʻzaro 

nisbati; inflyatsiya sur’atlari; yuridik va jismoniy shaxslarni soliqqa tortish tizimi; pul 

oboroti  (muomalasi)  tezligi;  valyuta  kurslari  dinamikasi;  Markaziy  bank  qayta 

moliyalash stavkasi dinamikasi sezilarli darajada ta’sir  koʻrsatadi.