O‘quv materiallar fan dasturiga muvofiq ma’ruzalar materiallari

Ta'limning texnika vositalari (TTV lar) tushunchasi. TTV lar klassifikatsiyasi. 

Zamonaviy axborot texnologiyalari o'quv texnik vositalari 

Ta'limning  texnika  vositalari  (TTV  lar)  –  o'quv-tarbiya  jarayonida  uni  optimallashtirish 

maqsadida  axborotni  taqdim  qilish  va  unga  ishlov  berish  uchun  qo'llaniladigan,  didaktik 

---

7 

 

ta'minotga  ega  bo'lgan  texnika  vositalari  majmui  hisoblanadi.  TTV  lar  ikkita  tushunchani  o'z 

ichiga  oladi,  bular:  texnik  qurilmalar  (apparatura)  va  shu  qurilmalar  yordamida  qayta 

tiklanadigan  (namoyish  qilinadigan,  eshittiriladigan)  ta'limning  didaktik  vositalari  (axborot 

tashuvchilar)dan iborat. 

TTV larning tuzilishi, funktsional imkoniyatlari, axborotni taqdim qilish u sullari xilma-xil 

ekanligi munosabati bilan ularni klassifikatsiyalash (tasniflash) murakkab.  

Quyida ularning asosiy xususiyatlari bo'yicha tasniflash yo'nalishlarini sanab o'tamiz:  

1.  funktsional vazifalari (hal etiladigan o'quv-tarbiyaviy vazifalar xususiyati) bo'yicha; 

2.  tuzilishi va ishlash printsipi bo'yicha;  

3.  har xil ta'lim turlarida qo'llanilishi bo'yicha;  

4.  ishlash mantiqi bo'yicha;  

5.  sezgi a'zolariga ta'siri xususiyatlari bo'yicha;  

6.  axborotni taqdim qilish xususiyatlari bo'yicha.  

 

Funktsional  vazifalari  bo'yicha  TTV  larni  o'quv  axborotini  uzatish,  bilimlarni 

(o'zlashtirishni)  nazorat  qilish,  trenajyorlar,  o'qitish  va  o'zini  o'qitish  va  yordamchi  texnika 

vositalariga  ajratiladi.  Bundan  tashqari,  har  xil  vazifalarni  bajarish  funktsiyalarini  o'zida 

mujassamlashtirgan - kombinatsiyalashtirilgan texnika vositalari ham mavjud. 

Axborot uzatish texnika vositalari: 

  -diaproektorlar; 

  -grafoproektorlar; 

  -epiproektorlar; 

  -magnitofonlar; 

  -radioqurilmalar; 

  -musiqiy markazlar (audio tizimlar);  

  -proigrivatellar: 

  -radiouzellar: 

  -kinoproektorlar va kinoqurilmalar: 

  -televizorlar: 

  -videomagnitofonlar: 

  -Kompyuter va boshqalar. 

Bugungi kunda, o'qish jarayonini yangi axborot tehnologiyalarni qo'llanilishisiz tasavvur 

qilib bo'lmaydi. Bu o'z navbatda: 

  programmalashtirilgan o'qitish (bilimlarni o'zlashtirish jarayonini avtomatlashtirilgan 

dastur asosida boshqarish yo'li bilan o'qitish),  

  interfaol o'qitish, multimedia taqdimotlar,  

  Internet resurslar,  

  dasturiy vositalar va x.k.larni o'z ichiga olgan.