O’quv mashg’ulotining o’qitish texnologiyasi modeli

Seld baliqlari oilasi. Ularning tanasi uchkursimon, bel suzgich kanoti bitta, tangachasi oson tozalanadigan dum suzgichkanotining uyig i katta va mayda Seldlarga bo‘linadi. Bu gurux baliqlaridan asosan tuzlash va sovuq dudlash uchun foydalaniladi.

Baliqning kimyoviy tarkibi va oziqalik qiymati.

Baliq go‘shtti tarkibida oqsil,yog’ vitaminlar va mineral moddalar mavjudligi uchun ular yuqori oziqaviylik aqamyatga egadir. Kimyoviy tarkibi uning turi yoshi va ovlangan vaqti joyi va boshqa omilllarga ma’lum darajada o‘zgarib turadi. Asosan baliq va uning mahsulotlari tulik qiymatli hayvon oqsili manbai ekanligi Bilan ham kadrlanadi. Oqsil baliq go‘shtining asosiy tarkibiy kimlaridan biridir. Ko‘pchilik turida oqsil miqdori 13% dan 20%gachani tashkil etadi. Ularda tulik qiymatni osilning tulik bulmagan oqsilga nisbati ham mol, qo‘y, cho‘chqa go‘shti oqsillaridagiga nisbatan bir muncha ko‘pdir. Baliq Yog‘ari suyuq bo‘lib, tarkibida tuyinmagan yog‘ kislotalari ko‘p bo‘lganligi uchun ham tez hazm bo‘ladi. Tuyinmagan yog‘ kislotalari (linelovat, linelenavat,araqidonavat) va boshqalar organizmda modda almashinuvi yaxshilab, ortiqcha xolesterenni chiqarishga yordam beradi. Ularning yoshi, ovlanadigan vaqti va joyi, fiziologik xolatlariga qarab miqdori 0,4% dan 30,0gacha bo‘lishi mumkin. Tarkibidagi yog‘ miqdori go‘shtining ta’m ko‘rsatkichlari va ozukaviy qiymatiga kata ta’sir ko‘rsatadi. Shu sababli semizligi ularning navini aniqlashda qo‘llanadigan asosiy ko‘rsatkichlaridan biridir. Ekstraktiv moddalar baliq go‘shti tarkibida kam (8,5-3,5%) bo‘lib, ular suvda oson eriydi. Baliq shurvasiga uziga xos hid va ta’m berib, ovqat hazmberishini yaxshilaydi. Baliq buzila borgani sari Ekstraktiv moddalar miqdori ortib boradi va chirituvchi bakteriyalarning rivoji uchun qulaysharoit vujudga keladi. Mineral moddalar baliq tukichalari, oqsil,eg va fermentlari tarkibida 3% gacha suyagida bundan ham ko‘p bo‘ladi. Ularga fosfor, oltingugrt, temir Kaltsiy natriy magniy mis yod, marganets.kobilt vaboshqa elementlarni kiritish mumkin. Dengizdan ovlanadigan baliq go‘shti tarkibida mikroelementlar miqdori issiq konli hayvon larnikiga Karaganda 40-70 marta ko‘p bo‘lishi aniqlangan. Uglevodlar baliq go‘shti tarkibida glikogen (hayvon kraxmali )Xoliga uchrab, ularning miqdori juda kam, 0,5-1,0% ni tashkil etadi. Baliqning deyarli qama to‘qimalarida vitaminlar uchraydi. Uning go‘shti tarkibida asosan A, D, E, q(egda eruvchi ) vitaminlari hamda V1,V2 va SVitaminlari bo‘ladi. Ko‘p miqdordagi vitaminlar baliq jigari moylarida uchraydi. Shundan eglarga treska baligi jigari eglarini kiritish mumkin. Baliq go‘shti tarkibida suv55% dan 83% gacha bo‘ladi. Tuzlangan baliqlar. Baliqlarni tuz yordamida konservalash kadimdan qo‘llanib kelingan. Tuzning qanday xolatda ishlatilishiga qarab tuzlash quruq, suvli (namakobli )vaaralash tuzlashlarga bo‘linadi. haroratsharoitiga qarab iliq sovitilgan tuzlashlarga ajratiladi.