O’quv darslik

ANTIDEPRESSANTLAR. 
Bu guruh moddalari asosan susaygan his-xayajon tuyg‘ulariga ta’sir 
ko‘rsatadi, ya’ni sustlashgan kayfiyatni yaxshilaydi, ruhiy tushkunlikni bartaraf 
etadi. Bunda g‘am-g‘ussa siqilish kamayadi, ishonchsizlik, ruhiy ezilish 
yo‘qoladi. Ta’sir mexanizmi bo‘yicha antideprissantlar 2 guruhga bo‘linadi: 
I
. Monoaminlarni neyronal yutilishini susaytiruvchilar 
1)
Tanlamasdan ta’sir ko‘rsatuvchilar: 
imizin, amitriptilin
2)
Tanlab ta’si etuvchilar 
-
serotonin neyronal yutilishini susaytiruvchi
fluoksetin
-
NA neyronal yutililishini susaytiruvchi 
maprotilin 
II. 
Monoaminooksidaza ingibitorlari 
-
Tanlamasdan bloklovchilar (MAO-A, MAO-V) 
nialamid, transamin 
-
Tanlab bloklovchilar (MAO-V) 
moklabemid 

---

- 354 -
IMIZIN
. Uning kuchli antidepressant xossasi, kuchsiz sedativ ta’siri bilan 
mujassamlangan. Ba’zi holatlarda preparat ta’sirida psixostimulyatorlik xossasi 
ham namoyon bo‘ladi (ya’ni qo‘zg‘alish, kayf, uyqusizlik). Ta’sir mexanizmi 
noradrenalin va serotoninni neyronal qayta so‘rishini kamayishi va shu tufayli 
tegishli retseptorlar oldida monoaminlarning to‘planishi va ularning ta’sirini 
kuchaytirishi bilan bog‘liq, deb hisoblanadi. Bunda serotonning limbik 
sistemaga susaytiruvchi ta’sirining kuchayishida, imizining ta’sir mexanizmida 
katta ahamiyatga ega. Bu preparatning psixotrop ta’sir etishida, uning M-
xolinablokatorlik xossasi ham ahamiyatlidir. SHu tufayli imizin atropinsimon, 
spazmolitik va yorqin antigistaminlik ta’sirga ega. Depressiyalarda imizining 
shifo ta’siri asta sekin yuzaga chiqadi (2-3 hafta). Periferik M-xolinoblokatorlik 
xossasi ko‘pgina noxush ta’sirini rivojlanishiga olib keladi (og‘iz qurish, 
akkomodatsiyaning buzilishi, taxikardiya, qabziyat, peshob ajralishining 
qiyinlashishi).
Terapevtik dozalarida imizin qon bosimini tushirishi mumkin, hatto 
ortostatik kollaps bo‘lishi mumkin. Ruhiy holat tomonidan yuzaga chiqadigan 
noxush ta’sir ikki xil ko‘rinishda bo‘ladi: - kuchli rivojlangan sedativ ta’sir yoki 
bilaks, gallyusinatsiya, uyqusizlik, ruhiy qo‘zg‘alish. Imizin allergik dermatit, 
jigar xastaligi, bosh og‘rig‘i chaqirishi mumkin. 
Glaukoma, peshob xaltasining va MITning atoniyasida imizinni qo‘llash 
mumkin emas. 
Bu preparatni MAO ingibitorlari bilan birgalikda qo‘llanganda og‘ir 
zaharlanish rivojlanadi.