O‘qituvchining tarbiyaChilik mahorati reja

O‘QITUVChINING TARBIYaChILIK MAHORATI

REJA

1. 
   Tarbiyachi mahoratining mohiyati.
   
2. 
   Tarbiyaviy jarayonni tashkil etish yo‘llari
   
3. 
   Tarbiyachi mahoratini tizimi. (Ijtimoiy, estetik, ahloqiy, texnologik).
   
4. 
   Pedagogik tashkilotchilik faoliyatining mohiyati.
   
5. 
   O‘quvchilar jamoasini boshqarish mahorati.
   

Tayanch iboralari. Pedagogning tashkilotchilik faoliyati, hamkorlik,
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti I.A.Karimov ta’kidlaganidek:

“... yosh avlod to‘g‘risida, sog‘lom, har tomonlama rivojlangan kishini tarbiyalash to‘g‘risida g‘amho‘rlik qilish - bu bizning milliy hususiyatlarimizdir, yangi avlodni tarbiyalash ishi - davlat ishi, uning ustivor vazifalaridan biri bo‘lib qolmoqda.” (1)

Bunda buyuk ma’rifatparvar Abdulla Avloniyning so‘zlari yodga keladi:

Darhaqiqat, faqat yaxshi tarbiya ko‘rgan avlodgina kelajagi buyuk davlatni qura oladi. Tarbiya asosini abadiy qadriyatlar tashkil qiladi. Barkamol shaxs tarbiyasini tashkil etish barcha davrlarda ham ijtimoiy jamiyatning muhim talabi va asosiy maqsadi bo‘lib kelgan. Tabiiyki, hozirgi ta’lim islohotlari sharoitida ham barkamol shaxs tarbiyasi muhim ahamiyat kasb etmoqda. Shu bois O‘zbekiston Respublikasining “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”da kadrlar tayyorlash sohasidagi davlat siyosati insonni intellektual va ma’naviy – ahloqiy jihatdan tarbiyalash bilan ilmiy uzluksiz ta’lim berish orqali har tomonlama barkamol – shaxs fuqaroni shakllantirishni nazarda tutadi¹ – deya tahkidlanadi. Bu esa o‘qituvchilarda o‘z kasblarini egallashlarida juda katta tayyorgarlikdan o‘tishlari kerakligini talab etadi.

Respublikamiz hukumati xalq ta’limi sohasi oldiga qo‘yayotgan vazifalarni bajarish ko‘p jixatdan o‘qituvchiga bog‘liq. Yangi siyosiy, iqtisodiy, madaniy sharoitlarda ta’lim oldiga qo‘yilgan maqsadlarga erishish, o‘quvchilarning hilma-xil faoliyatni uyushtirish, ularni bilimli, odobli, e’tiqodli, mehnatsevar, barkamol inson qilib o‘stirish pedagog zimmasiga yuklatilgan.

Demak, tarbiyaviy ishlar o‘qituvchidan tarbiyachi sifatida o‘zida bor mahoratni amalda qo‘llashni talab etadi.

Darhaqiqat yurtimiz kelajagi bo‘lgan yoshlarni har tomonlama kamolga yetgan barkamol inson qilib tarbiyalashda ularning ma’naviy qirralari: iymon, e’tiqod, mehr, vatanparvarlik, do‘stlik, insonga cheksiz muhabbat, muruvvatlilik, qanoatlilik va sabr-toqatlilik, sahiylik, milliy g‘urur kabi fazilatlarini shakllantirish juda muhimdir. Bu mislsiz tengi yo‘q ishda o‘qituvchilarning, tarbiyachilarning, ta’lim sohasida ma’sul xodimlarning xizmati benihoyat kattadir.

Sharq mutaffakirlaridan biri, buyuk olim Abu Ali ibn Sino (Avitsenna) tarbiya masalalarini ifodalagan asarlarida o‘qituvchining roli katta ahamiyatga ega ekanligini ko‘rsatib o‘tgan va tarbiyachini tanlash muhim vazifa deb hisoblagan. U bola 6 yoshga to‘lishi bilan uni o‘qituvchining tarbiyasiga berishni tavsiya qiladi. Tarbiyachi–rostgo‘y, dono, oddiy kiyinadigan, xushmuomala bo‘lishi zarurligini uqtirgan va yosh avlodni o‘qitadigan hamda tarbiyalaydigan kishilar oldiga bir qancha talablar qo‘ygan.

O‘qituvchi maktabda ta’lim bilan bir qatorda tarbiyani ham uzviy –bog‘lab olib boradi. Uning muhim vazifasi faqat tarbiyaning yangi shakllari, vositalari va usullarini egalashgina emas, balki ularni tadbiq etishning alohida yo‘llarini izlash, har bir muayyan holatda ularni bir-biriga qo‘shib olib borishdan iboratdir. Demak, tarbiya ishida izchillik juda muhimdir.

“O‘sib kelayotgan yosh avlod har tomonlama mukammal, irodali, sof vijdon bilan kamolga yetishi uchun eng avval ma’naviy-ma’rifiy faoliyatimizni yuksak darajaga ko‘tarishning ahamiyati beqiyos ulug‘”(1) ekan, barkamol avlodni shakllantirishda o‘qituvchi-tarbiyachilar roli benihoyat yuqoridir.