O'qituvchilarni bilimini tashxis etish ditaktik tushuncha reja

Reytingtizimida testningo’rniqandayva uningqandayafzalliklaribor?
Reytingnazoratida test ham samaraliqo’llaniladi. Тestdeganda - aniqvazifanitakomillashganligidarajasinianiqlashda, sifatvamiqdoriyo’lchamlardabelgilashimkoniniberadigan, faollikningbironshakliniqiziqtiruvchibironaniqtopshiriqshaklidagisinovqurolitushuniladi.
Тestningafzalliginiquyidagichabaholashmumkin:
· nazorat uchun kam vaqt sarflanadi;
· nazariy va amaliy bilimlar darajasini ob’ektiv sharoitda aniqlash imkoniyatini beradi;
· ko’p sonli talabalar bilan bir vaqtning o’zida nazorat olib borish mumkin;
· bilim natijalari o’qituvchi tomonidan tezkorlik bilan tekshiriladi;
· barcha talabalarga bir xil qiyinchilikdagi savollar berilib bir xil sharoitlar yaratiladi;
Nazorat jarayonini faollashtirish, kam vaqt ichida ko’p sonli talabalarni nazorat qilish uchun bir qancha ratsional uslublar, jumladan, texnik vositalaridan
Chet el tajribalari va ko’plab tajribalarning natijasi o’laroq reyting uslubi bugungi kunning nazorat mezoni deb qabul qilindi.
Har bir semestrdagi fanlardan to’plangan ballar yig’indisi talabaning semestr davomidagi, o’quv yili davomidagi fanlardan to’plagan ballar yig’indisi esa talabaning kurs reytingini tashkil etadi. Har bir fan bo’yicha o’kuvchi talabaning o’zlashtirishini baholash chorak va semestr davomida muntazam ravishda olib boriladi va quyidagi nazorat turlari orqali baholanadi:
· joriy nazorat;
· oraliq nazorat;
· yakuniy nazorat.
Joriy nazorat - bu o’rganilayotgan mavzularni o’quvchi talabalar tomonidan qanday o’zlashtirayotganini muntazam ravishda dars jarayonida nazorat qilishdan iborat. Bu nazorat o’qituvchi tomonidan o’tkazilib, talabaning bilim darajasini, shu fanning har bir mavzusi bo’yicha aniqlab borish ko’zda tutiladi. Bu esa o’quvchining uzluksiz bilim olishini va natijasini muttasil nazorat qilib borishni nazarda tutadi.
Oraliq nazorat - bu mazkur fan bo’yicha o’tilgan bir necha mavzularni o’z ichiga olgan bo’lim yoki qism bo’yicha talabaning bilimini aniqlash oraliq nazorat darsdan tashqari vaqtda o’tkaziladi va talabalarga o’zlashtirish ko’rsatkichlarini oshirish imkonini beradi.
Yakuniy nazorat - bu nazorat semestrlari uchun belgilangan mavzular to’liq o’qitilib bo’lingan, o’tilgan mavzular bo’yicha yozma, og’zaki, test shaklida o’tkaziladi.
Тalabaning fan bo’yichasemestrdagireytingbahosijoriy, oraliqvayakuniynazoratlardato’plaganballaribo’yichaaniqlanadi.
Har bir fan maksimalreytingbalishu fan uchuno’quvrejasidaajratilganumumiydarssoatlarimiqdorigateng deb hisoblanadi.
Maksimalballning 70foiz miqdorijoriy, oraliqnazoratjarayonida, 30 foizmiqdoriyakuniynazoratdato’planishitavsiyaqilinadi.
Semestrdavomidamazkur fan bo’yichato’plaganballarganisbatantalababilimiquyidagichabaholanadi:
86-100- a’lo;
71-85- yaxshi;
56-70- qoniqarli;
55 - vaundankamfoizqoniqarsiz.
O’quvpedagogikishlabchiqarishvabitiruvoldimalakaviyamaliyotlaridavridaolinganbilimlar ham reytingballaribilanbaholanadi.
ХULOSA: «Kadrlartayyorlashmilliydasturi»da shaxsnirivojlantirishgaberilgan judakattae’tiborningboisishundaki, faqatshaxsningkamolotiuningintellektual zakovatiginajamiyattaraqqiyotiningomili bo’laoladi. Shaxsdagiintellektualzakovatesayaxshitashkiletilgan ta’lim-tarbiyajarayonidagina uyg’onishi, taraqqiyetishivashaxskamolotinita’minlashimumkin. O’qituvchi o’quvchilarningintellektualimkoniyatlarini maksimalishgasolish yo’lini izlabtopishilozim.
Baholashningreyting-test tiziminiyanadatakomillashtirishorqaliham o’quvchilarningintellektualimkoniyatlarinianiqlashvarivojlantiribborishga harakat qilishimizkerak.