O‘qituvchi tomonidan baholash yondashuvlari, ulardan foydalanishning samarali usullari

Mavzu: O‘QUVCHILAR O‘ZINI BAHOLASHI, O‘QUVCHILAR BOSHQA O‘QUVCHILARNI BAHOLASHI VA O‘QITUVCHI TOMONIDAN BAHOLASHDAGI YONDASHUVLARI, ULARDAN SAMARALI USULLARI (2-dars)
Reja:

1. 
   O‘qituvchi tomonidan baholash yondashuvlari, ulardan foydalanishning samarali usullari.
   
2. 
   O‘quvchilarning kompetensiyalarini baholash natijalarini tahlil qilish.
   
3. 
   Ota‑onalarni o‘quvchilarning o‘zlashtirishi natijalari bilan tanishtirish.
   

Tayanch iboralar: Baholash yondashuvlari, kompetensiyalarini baholash, ta'limni baholash, praksi, fuqarolik ta'limi.
Fuqarolik ta'limi yangi muammolarni hal qilish yo'lini ko'rsatib beradi, shu bilan birga qadriyatlarni va o‘zaro bog‘liq mavzularni fuqaro sifatida muayyan qadriyatlarni, xatti-harakatlarni yoki munosabatlarni o‘rganish bilan cheklanmasdan, ularni alohida yoki alohida harakatlar sifatida namoyish etish o‘rniga, ularni birlashtirishga imkon beradi. Unga muhtoj bo‘lib, jamoat hayotida faol ishtirok etishiga imkon beradigan bilim va ko'nikmalar to‘plami, ularsiz siz chetlatilishi yoki fuqaroligidan mahrum etilishi mumkin.
Biroq, xalq ta'limi uchun ijtimoiy hamjihatlik va integratsiya sharti bo‘lishi uchun hali ham ko'plab muammolar mavjud: boshqaruvni takomillashtirish va tarkib zichligini oshirish; ilmiy bilimlar, dunyoni talqin qilish tizimlari va Lotin Amerikasi xalqlarining ibtidoiy donoligi o'rtasidagi dialog; jamoat va ularning ehtiyojlari uchun maktablarni ochish; axborot va baholash tizimlarini yaratish bilan o‘quvchilarni o‘qitish uchun asosiy va asosiy ko‘nikmalarni aniqlash; magistratura, munosib va ​​professional o‘qituvchilar tomonidan ko‘proq ijtimoiy e‘tirof etish.
Hozirgi sharoitda baholar ba’zan tushunchalar va baholar bilan adashtiriladi va o‘quvchilarni tasdiqlangan va tasdiqlanmaganlarga ajratish uchun amalga oshiriladi. Ta‘lim jarayonining malakasiga hissa qo‘shish uchun tasavvur va baho beradigan ozchiliklar mavjud. Aksariyat odamlar ballarni saralashni afzal ko'rishadi, chunki bu ularni kamroq ish bilan ta‘minlashning eng oson usuli deb o‘ylashadi.
Ko‘pgina maktablar o‘z o‘quvchilarini imtihonlar, pozitiv va texnik xususiyatlarga ega bo‘lgan amaliyotlar orqali baholaydilar, umuman o‘qitishni hisobga olmaydilar, tasniflash va istisno usulida harakat qilishadi, chunki baholash tushunchalar zarur va ular tomonidan o‘tgan bo'lsa ham ta‘lim tizimi, ular o‘quv jarayonini buzib, baholashning o‘zini namoyish eta olmaydi. Tasniflaydigan ushbu baholash turida eng sog‘lom mahsulot hisoblanadi. Tafakkurni yodlash asosida aks ettirish, tarbiyalash.
Baholarni belgilash va tasniflashni ta'kidlaydigan ushbu baholash turidan farqli o'laroq, tanqidiy paradigma asosida va ta'lim tizimining sifatini oshirishga qaratilgan sifatli bahoni isbotlash mumkin. Uning ahamiyati o'quvchilarning qiyinchiliklarini yengish jarayoniga qaratilganligini hisobga olsak. Va bu maktab har kuni sodir bo‘ladigan juda ko'p muammolarga qarshi hozirgi paytda kerakli bo'lgan bahodir.
Hozirda asosiy ta‘limni o‘qitishda joriy etilayotgan baholashning yangi usullari to‘g‘risida kelishuv mavjud. Pedagogikadagi ushbu yangilik oq‘uvchilar ishtirokini kuchaytirdi va bilim va o‘qitishni o‘zgartirishga yordam beradigan ma‘lumotlar va fikrlar bilan yordam berdi va masalan, ishtirok etishning baholash maqsadlari, fikrlarni va shaxsiy qarashlarni uyg'unlashtiradigan baholash strategiyasini joriy etish bilan o‘qitish sifatini yaxshilaydi. yoki yengish - o'qituvchilar sinfda qabul qilgan strategiyalar.
Ushbu usul o'qituvchilar tomonidan ko'rib chiqilgan maqsadlar va pedagogik rejalashtirish uchun aniq natijalarni aniqlashda, shuningdek o'quvchilarning fotosuratlari (yaxshilanishi yoki yomonlashuvi) ko'rsatkichlari bilan bog'liq fikrlarni aniqlashda, shuningdek, hozirgi pedagogikada o‘zgarishlar qabul qilinadigan bo‘lsa, ularning nuqtai nazarlarini aniqlashda ishlatilgan. Mashq qilish. Kraemer (2005) ma'lumotlariga ko'ra, ushbu amaliyot 1-rasmda qisqacha bayon qilingan ikkita muhim funksiyaga ega.
Jadval 1. Baholash funksiyalarini maqsadlari bo‘yicha tasniflash.

Tasnifi	Vazifalari va xususiyatlari
Diagnostik funksiya	Uning funktsiyalari orasida biz o'qituvchilarni o'qitish strategiyasini boshqarish bo'yicha baholanganlarning fikrlarini ta'kidlaymiz, masalan; yoki hattoki ma'lum bir fan bo'yicha sinfning sust ishlashining sabablari to'g'risida o‘quvchilarning qarashlari. Ma'lumotlarni yig'ishning ushbu usuli bugungi kunda o‘qitishni tashxislashda va pedagogik strategiyalarda o'zgarish madaniyatini qabul qilishga yordam beradigan innovatsion, jasur va ijodiy oldingi testlar, so'rovlar va strategiyalardan (miya bo'roni) foydalanishni taklif qiladi.
Xulosa funksiyasi yoki klassifikator	Uning asosiy xususiyatlari orasida u o‘qituvchilar tomonidan ishlab chiqilgan testlarni tushunishni tasniflashi yoki tavsiflashi mumkin bo‘lgan baholarni qabul qilishni yoki o'quv yili oxirida o‘quvchining bahosini (tasdiqlangan yoki rad etilgan) ta'kidlaydi. Bu maktablarda sintetik ravishda maktabdagi haqiqatni idrok etishni sinfda va ikki semestr va semestr oxirida ta'minlash uchun juda mos edi.

Fonte: Kraemer (2005).
Ushbu yondashuv bilan xulosa qilish mumkinki, maktab faoliyatini baholash uning asosiy jihatlariga qarab o‘quvchilarning ta‘im natijalari sifatiga bog‘liqlik sifatida qo‘llanilishi kerak va yakuniy maqsad sifatida u ta'limni boshqaradigan qarorlarni qabul qilishga yordam beradi va shuning uchun, o‘quvchini rivojlantirish.
Shunday qilib, diagnostik baholash o‘quvchining masofani bosib o‘tish bosqichini anglash lahzasi sifatida o‘rnatiladi, bunda u oldindan erishish kerak bo‘lgan shakllangan maqsadlarga murojat qiladi. Diagnostik baholash, shuningdek, barcha o‘quvchilarning fuqaro sifatida ijtimoiy ishtirokini ma‘qullaydi, chunki endi u ko'plab odamlarni maktabdan chetlashtirgan tasniflashning konservativ va nodemokratik xususiyatiga ega emas.
Ushbu asosda diagnostik baholash o‘quv harakatlarini qayta aniqlash uchun erishilgan qiyinchiliklar va maqsadlarni aniqlash, sinovdan o‘tkazish, o‘rganishga qaratilgan bo‘lib, bu proseduraviy harakat bo‘lib, o‘qituvchini o‘z tadqiqotlari natijalari haqida mulohaza yuritishga, yangi takliflar, metodikalarni yaratishga olib keladi.
O‘qituvchi baholashdan o‘qitish jarayonida o‘z takliflarini doimiy ravishda so‘roq qilib turishga imkon beradigan vosita sifatida foydalanadi, bu esa o‘qituvchiga o‘z amaliyotini yo‘naltirishga imkon beradi.
Maqolaning muammosiga javob topildi, umumiy maqsadga erishildi va o‘qituvchilar va maktab tomonidan baholashni amalga oshirishda foydalaniladigan har qanday vosita aniq o‘zgaradi, o‘rganish darajasini belgilaydi, eng yaxshi va yomonni tan oladi va ayniqsa, o‘qitishni maktab tomonidan belgilangan mukammallik standartlariga moslashtiring. Standartlashtirilgan chora-tadbirlar demokratik, tanqidiy, konstruktiv va ijodiy minnatdorchilik tuyg'usini chalg'itdi va samarali o'qitishga xalaqit berdi.
Maqsadlarga ham erishildi. Ta'limni va ta'limni baholashni tahlil qilishning maqsadi to'g'risida mualliflar baholash usullarining kelib chiqishi va xitoylar va yunonlar tomonidan mehnat bozorida ulardan foydalanishni tahlil qildilar. XIII asrning belgisi - baholarni belgilash bilan baholash imtihonlarini tashkil etish, bu Dokimologia nomli fanga olib keldi. Bugungi kunda o‘quvchlar faoliyatini testlar va yangi o‘quv rejalari tarkibi bilan taqqoslash, shu jumladan fan bo'yicha ushbu ko'rsatkichni o‘lchash jarayoni sifatida baholash protseduralari ishlab chiqilgan.
Xolis o‘qituvchining o‘zini-o‘zi baholashining ahamiyatini tahlil qilishni taklif qilgan ikkinchi aniq maqsad haqida tanlangan tadqiqotlar shuni ko'rsatdiki, maktab ishtirok etadigan ichki va tashqi jarayonlar o‘z natijalarini oqilona o‘lchashlari mumkin va ularning pedagogik va didaktik rejalashtirishlari sinfda o'qitish strategiyasida qoniqarli natijalarga erishganligi samaradorligini namoyish etish. Shunday qilib, natijalardagi kuchli (kuch) va zaif (ephemeris) ni aniqlash mumkin bo'lgan taqdirda o'z-o'zini hurmat qilish bor. Va nihoyat, uchinchi aniq maqsadga erishildi, bunda Braziliyaning asosiy ta'lim maqsadlarida ishtirok etish bahosidan foydalanish ularning baholari va tasniflari bilan ziddiyatli bo'lishiga olib keladi. Asosiy e'tibor o'quvchilarning qiyinchiliklarini engish jarayoniga qaratilgan. Va bu maktab har kuni sodir bo'ladigan juda ko'p qiyinchiliklar oldida hozirgi paytda kerakli bo'lgan bahodir. Ushbu uslub o'qituvchilar tomonidan ko'rib chiqilgan maqsadlar va pedagogik rejalashtirish uchun aniq natijalarni aniqlashda va o‘quvchilarning fotosuratlari (yaxshilanishi yoki yomonlashuvi) bilan bog'liq fikrlarni aniqlash uchun ishlatilgan.
O'qituvchi baholashdan-o'qitish jarayonida o'z takliflarini doimiy ravishda so'roq qilib turishga imkon beradigan vosita sifatida foydalanadi
Baholash o‘zi nima? O‘qituvchini dars davomida o‘quvchilarning fanlarni o’zlashtirish darajasi va uning fikrlash doirasini, o’zining bilim va ko’nikmalariga asoslanib, ma’lum bir mavzuda ilmli ravishda muhokama qila olishini, asosiysi, o’quvchida o’zlashtirish saviyasi necha foiz ekanligini ko’rsatib beruvchi jarayonni baholash deb aytiladi.
Baholash – nafaqat o‘zlashtirilganlik saviyasini, balki o‘quvchilar ichida iqtidor va qobiliyatga ega bolalarni ham aniqlashda muhim ahamiyat kasb etadi
O‘qituvchi o‘quvchilarning boshqa o‘qituvchilar tominidan qo‘yilgan baholariga qarab emas, o‘quvchining javobiga qarab baho qo‘ymog‘i lozimdir
Chunki, o‘qituvchi bahosidan so‘ng o‘zini-o‘zi baholashga o‘tish o‘quvchini o‘qitishning faol subyekti qilishda juda muhim hisoblanadi.
O‘qitishda o‘qituvchining asosiy vazifalaridan biri, bu o‘quvchilar bilish faoliyatini boshqarish hisoblanadi.
Undan kelib chiqib, u o‘quv bilish faoliyatini rejalashtiradi, nazoratni boshqarish va baholashni amalga oshiradi.
O‘quvchi muayyan mezonlar asosida o‘zining bilish faoliyatini baholashi zarur va o‘quvchi qanchalik tez-tez o‘zini baholash bilan shug‘ullansa, u shunchalik ishonch bilan o‘qitish subyekti bo‘lib boradi.
O‘zini – o‘zi tahlil qilish orqali o‘quvchi o’zini - o‘zi obektiv baholash imkoniyatiga ega bo‘ladi.
O‘quvchilarning kompetentlik sifatlariga ega bo‘lishida ularning o‘z-o‘zini baholash malakalariga egaligi alohida ahamiyat kasb etadi
Ta‘lim-tarbiya jaroyonda o‘quvchilarning kompetensiyalarini baholash natijalarini tahlil qilish o’quvchilarning bilimini hamda aqliy kamolotini baholash ham muhim ahamiyatga egadir
Ta‘lim-tarbiya jaroyonda o‘quvchilarning kompetensiyalarini baholash natijalarini tahlil qilish o’quvchilarning bilimini hamda aqliy kamolotini baholash ham muhim ahamiyatga egadir. Chunki, baholash jarayoni o’quvchilarni rivojlantirish va ular tarbiyasiga muhim ta’sir ko’rstadi
O‘quvchilarning bilimlarini baholashda o‘qituvchilar tomonidan yo‘l qo‘yilgan xatolar nafaqat baholash komponentining, balki butun o‘quv-bilish faoliyatining deformatsiyasiga olib keladi. Ular ushbu tizimga xos bo‘lgan kamchiliklarni obyektiv ravishda kuchaytiradi va uni samarasiz va yoqimsiz qiladi.
O‘quvchilarning bilimlarini baholashda o‘qituvchilar tomonidan yo‘l qo‘yilgan xatolar nafaqat baholash komponentining, balki butun o‘quv-bilish faoliyatining deformatsiyasiga olib keladi. Ular ushbu tizimga xos bo‘lgan kamchiliklarni obyektiv ravishda kuchaytiradi va uni samarasiz va yoqimsiz qiladi.
Faqat nazorat va baholash qobiliyatlarini rivojlantirish o‘quvchini o‘quv faoliyati subyektiga aylantiradi. Shunday qilib, gap shundaki, o‘quvchining o‘zi uning o‘quv faoliyatini o’zi baholaydi.
Pedagogik baholash nafaqat bilimlarni o‘lchab, uni dastur va ta’lim standarti talablari bilan bog‘laydi, balki o‘quvchilarning bilish faolligini oshiradi va rag‘batlantiradi, o‘zini o‘zi qadrlashning yetarli.
Darajada shakllanishiga yordam beradi

Ta‘lim jarayonining samaradorligini oshirish usuli sifatida ota-onalar bilan hamkorlik tizimini yaratish zarur.
Oila bilan samarali o‘zaro ta‘sir qilish uchun sharoit yaratish orqali faol ota-onaning pozitsiyasini shakllantirish mumkin.
Zamonaviy axborot kommunikasiya texnologiyalrining imkoniyatlaridan foydalanish tobora ijtimoiy turmish tarzimizga kirib asosiy darajaga yetib chiqdi
Ota‑onalarni o‘quvchilarning o‘zlashtirishi natijalari bilan tanishtirish maqsadida elektron jurnallarning tashkil etilgani ham ayni shunga yorqin misol buladi. Endilikda ota–onalar farzandlarining ta‘lim muasassasidagi o‘zlashtirish natijasida olingan baholarini “kundalik kom” dasturi orqali nazorat qilib borishlari yo‘lga qo‘yildi. Bu esa, ota-onalarning farazandlarini o‘zlashtirish natuijalarini baholash va muntazam nazorat qilib borishlariga imkon yaratadi
Bugungi kunda ta’lim muassasalarining ota-onalar bilan o‘zaro munosabati o‘quvchilarni rivojlantirish va tarbiyalashdagi qiyinchiliklarni yengib o‘tish bo‘yicha ishlarning muhim tarkibiy qismi hisoblanadi faqatgina yaqin hamkorlikda o‘qituvchilar va ota-onalarning o‘zaro bir-birlarini tushunishida yuqori natijalarga erishish mumkin.
Ota-onalar tomonidan sinf o‘qituvchilarining bolasiga va o‘zlariga bo‘lgan obyektiv munosabatini tushunishi hissiyotni, aqlni rivojlantirish uchun eng yaxshi shart-sharoitlarni yaratadi, undagi individuallikni saqlab, bolaning erkin shaxsi shakillanishiga zamin yaratadi.