O'qituvchi: Rahmonov. T axborot xavfsizligi texnik vositalari

-Belgili axborotni kodlash.

-Raqamli axborotni kodlash.

-Matnli axborotlarni kodlash.

-Tovushli axborotlarni kodlash.

Axborotlarni raqamlashtirish

Kodlash

02

Axborot xavfsizligini taminlashda

apparat-dasturiy vositalari.

2.1 Foydalanish huququni cheklashning usul va vositalari.

2.2 Dasturlarni oʻzgartirishlardan himoyalash va butunlikning nazorati.

2.3 Ma’lumotlarni uzatish tarmogʻida axborot xavfsizligining apparat-dasturiy vositalari.

Foydalanish huquqini cheklashning

usullari va vositalari.

-foydalanuvchini identifikatsiyalovchi ma’lumotlarni kiritish qurilmalari (magnit va plastik kartalar, barmoq izlari va boshqalar) ma’lumotlarni shifrlovchi qurilmalar

-ish stansiyalari va serverlarga noqonuniy ulanib olishga xalaqit beruvchi qurilmalar (elektron qulflar va blokiratorlar).

Axborotlarni muhofaza qilishning

asosiy apparat vositalariga quyidagilani

kiritish mumkin:

-magnitli tashuvchilardagi ma’lumotlarni yoʻq qiluvchi qurilmalar.

-kompyuter vositalaridan foydalanuvchilarining noqonuniy harakatlari boʻyicha xabardor qiluvchi (signalizatsiya beruvchi) qurilmalar va boshqalar.

Ma’lumotlarni muhofaza qilishning

yordamchi apparat vositalariga

quyidagilar misol boʻla oladi:

-qoldiq axborotlarni (tezkor xotira blokidagi, vaqtinchalik fayllardagi va hokazo) yoʻq qiluvchi dasturlar

-kompyuter tizimlarining xavfsizligi tizimlariga bogʻliq boʻlgan turli voqea va hodisalarni tiklash hamda shunday voqea va hodisalar roʻy berganini isbotlash uchun foydalaniladigan audit dasturlari qoidabuzar bilan ishlashni imitatsiyalovchi dasturlar.

Axborotlarni muhofaza qilishning

yordamchi dasturiy vositalariga

misol qilib quyidagilarni

keltirish mumkin:

-Kompyuter tizimlarida foydalanuvchilarni identifikatsiyalovchi va autentifikatsiyalovchi dasturlar.

-kompyuter tizimlari resurslaridan foydalanuvchilarning huquqlarini cheklovchi dasturlar. -axborotlarni shifrlovchi dasturlar;

Axborotlarni muhofaza qilishning

asosiy dasturiy vositalariga

quyidagilarni kiritish mumkin:

bu simvollar {harflar, raqamlar, maxsus belgilar) kombinatsiyasi boʻlib, uni faqat parol egasi bilishi kerak. Ayrim hollarda xavfsizlik tizimi ma’muriga ham ma’lum boʻladi.

Parollar

Qoʻllashning qulayligi - bir xil dasturlar, masalan, shifrlovchi dasturlar “shaffof"(foydalanuvchiga koʻrinmaydigan) rejimda ishlaydi. boshqalari foydalanuvchidan hech qanday qoʻshimcha yangi koʻnikmalar talab qilmaydi.

Moslanuvchanlik