„O‘qituvchi nashriyot-matbaa ijodiy uyi toshkent-2020

uchastka

.  O‘rtada 

fontan

.  2.  Tilla 

magazinni

  o‘mar-

gansiz.  3.  Men  tomonda  qonun.  Mana 

ZAGS

  qog‘ozi.  4.  Oq 

xalat

 kiy- 

gan 

doktor

  kirib  keladi, 

sumkadan

  bahaybat 

shprisni

  chiqarib, 

ukol

 

qilishga  tayyorlanadi.  5.  Mehmonxonada  emas, 

student

 qizlar yotoqxo-

nasida.  6.  Bu  dunyodan  nasibam  uzilib  turibdi-ku, 

spravka

  deydi-

ya.  7.   Men  Qilichbek  emas, 

militsiya

  leytenanti  Anvar  Maqsudovman.  

(E. Vohidov.  „Oltin devor“)

http://eduportal.uz

---

77

Tavsiya etilgan so‘zlar:  hovli,  maydon;  talaba;  do‘kon;  favvora; 

maxsus  ust  kiyim;  ma’lumotnoma;  porshenli  tibbiyot  asbobi;  sanchish; 

yukxalta;  FHDYB  (fuqarolik  holatlari  dalolatnomalarini  yozish  bo‘limi); 

ofitser  unvoni;  jamoat  tartibini  qo‘riqlash  bo‘limi.

Nazariy matn

Boshqa  tillardan  kirib  kelgan  so‘zlar  tilga  butunlay  singib  ketishi  ham 

(kitob, fe’l, manti, stol, shkaf),  ba’zilari  singishmay  turishi  ham  mumkin 

(restavratsiya,  anonim,  suflyor).  Shunga  ko‘ra,  to‘la  o‘zlashgan  (kitob, 

daftar, stansiya), nisbatan  o‘zlashgan  (vokzal, aeroport) va  o‘zlashayotgan 

(skaner, skotch),  o‘zlashmagan  so‘zlar  (ministr, oblast, rayon)  farqlanadi. 

Ularning  barchasini  shartli  ravishda  o‘zlashma  so‘zlar  deymiz. 

So‘zlashuvga  xos  o‘zlashma  so‘zlar,  ko‘pincha,  kitobiy  uslubga  xos 

bo‘lmaydi.  Ilmiy  uslubda  o‘zlashma  so‘zlar,  asosan,  termin  sifatida  ko‘p 

qo‘llaniladi.

15.4-mashq.

 

Nazariy matn mazmunini og‘zaki bayon qiling.

15.5-mashq.

 

Qaysi  o‘zlashma  so‘zlar  xato  yozilganligini  lug‘atdan 

tekshiring. 

Keytchup,  kakos,  koktell,  kasting,  shokolad,  pepsi-kola,  marafon, 

dendrapark,  grossmeyster,  greypfrut,  kreativ,  organayzer,  pirotexnika, 

sotsiologiya.

15.6-mashq.

  Testlarni  yeching.  Javobingizni  izohlang.