O’qituvchi: Maxmudov Yormamat 2021 Mundarija

2-mavzu. Elektr stansiya va elektr tarmoqlari jihozlariga texnik xizmat ko‘rsatish, ta'mirlash va montaj qilish..
Reja:

1. 
   Umumiy tushunchalar. Fanning maqsadi va vazifalari.
   
2. 
   Elektr jixozlarining ko’rsatkichlari.
   
3. 
   Elektr jixozlarini texnik ishlatish asoslari.
   

Umumiy tushunchalar. Fanning maqsadi va vazifalari.
Ma’lumki korxonalarda turli xil elektrlashtirilgan jixozlari shlatiladi. Elektr jixozlariga texnik xizmat ko’rsatish bazasi ham tobora takomillashib kengayib bormoqda. Elektr jixozlarni ishlatishning samaradorligi elektr texnik xizmat ko’rsatishning tan narxi yangi jixoz narxidan bir necha barobar pastligidadir. Elektrenergiyasidan foydalanish mahsulot tan narxiga ta’sir ko’rsatadi va ortiqcha energiya isrofgarchiliklarni kamaytiradi.
Elektr jixozlar ishlatishda uning quyidagi o’ziga xos tomonlari hisobga olinishi kerak: texnikadan foydalanishning muddati (sutka oy va yil davomida); elektr iste’molchilarning bir biridan turli masofalarda joylashganligi; elektr tarmoqlarning yuklanishi turli darajada ekanligi; ishlatish sharoitining xilma xilligi, turli atrof muhit sharoitlari; texnik xizmat ko’rsatish sifatining pastligi, xizmatchilarning malakasi yetarli emasligi, transport tanqisligi va boshqalar.
«Elektr jixozlarga texnik hizmat ko’rsatish» fanining maqsadi bo’lajak bakalavr-energetiklarga, muxandislarga turli elektr jixozlardan samarali foydalanishni, ularning texnik ishlatishini va xizmat ko’rsatilishini tashkil qilishni, energetika ta’minoti masalalarini yechishni o’rgatishdir.
Elektr jixozlarni ishlatilishiga elektr jixozlarni tayyor holga keltirishdan tortib, uni foydalanish joyiga olib kelish, o’rnatish, sozlash, ishlatish, texnik xizmat ko’rsatish, ta’mirlash, saqlash jarayonlari kiradi. Ishlatish – bu elektr jixozlarining barcha texnik imkoniyatlaridan to’la foydalanishdir. U ishlab chiqarish hamda texnik ekspuatatsiya ko’rinishida bo’ladi. Ishlab chiqarish ishlatilishi – bu elektr jixozidan foydalanib, ma’lum ish bajarishdir. Texnik ishlatilishga elektr jixozlaridan foydalanishda uning barcha ko’rsatkichlarini ishchi holatida ushlab turish kiradi. Ishlab chiqarish tizimida texnik ishlatish mehnat resursi tarkibida ishtirok etadi (1.1-rasm).
Ishlatishning maqsadi elektr jixozlar va mashinalardan yuqori unum bilan maqsadga muvofiq foydalanib, elektrotexnologik ob’ektlar samarali ishlashini ta’minlashdir. Elektr jixozining ishga yaroqliligi, yaxshi ishlashi uning ishlatish xizmat darajasi bilan aniqlanadi.
«Elektr jixozlarga texnik hizmat ko’rsatish» fanini o’rganish uslublari har tomonlama, aniq yechimlarga ega bo’lgan, korxonalarning o’ziga xos tomonlarini hisobga olgan bo’lishi kerak. Bunda masalaning murakkabligiga ko’ra turli uslublar qo’llaniladi.
Tajriba – asosiy ko’rsatkichlarni o’zgarish qonuniyatlari, boshqa ko’rsatkichlar bilan bog’likligini aniqlashda muhimdir.

1.1-rasm. Ishlabchiqarishtiziminingsoddalashtirilgansxemasi: