|
4.Baholash mezoni(1-ilova)
O’quvchini bilimini faollashtirish:
5. Aqliy hujum, Konseptual jadval metodi
Yangi o’quv material bayoni:
6.Konspekt yozish.
7.Mavzu bo’yicha asosiy holatlar(2-ilova)
Yangi o’quv materialini mustahkamlash:
8.Kichik guruhlarda ishlash,savollar(3-ilova)
9.Ishni bajarish yo’riqnomasi(4-ilova)
10.Qaytar aloqa.kuzatish, maslahatlar berish.
11.Vaqtni tugashi va guruhlar taqdimoti.Guruhlarda baholash.Javoblarni toldirish va xulosa qilish.
12.Mavzuni yakunlash.
|
Savollarga javob beradi.
Yangi iboralarni eslab qoladi va yozib oladi.
Guruhda ishlaydi va vazifani bajaradi.
O’quv topshiriq mazmuni va yo’riqnoma bilan tanishadi.
Topshiriqni bajarish yo’llarini aniqlab oladi va guruh a’zolari o’rtasida vazifalari bo’lib oladi. Topshiriq natijalarini hamkorlikda tahlil qiladi va taqdimot ko’rinishida rasmiylashtiradi.
|
III-Bosqich
Yakuniy
(10 daqiqa)
|
Mashg’ulot yakuni:
3.1.Guruhlarni yakuniy baholarini aytish.
Uyga vazifa: Umumiy qoidalarni yozib kelish.
|
Tinglaydi.
Vazifani yozib oladi.
|
9- MAVZU: O'ZGARMAS TOK MASHINALARI.
REJA:
O’zgarmas tok mashinalari.
O’zgaruvchan tok mashinalari.
O'zgarmas va o'zgaruvchan tok mashinalarining orasidagi tafovut.
TAYANCH SO’ZLAR: O’zgaruvchan tok mashinalari, O’zgarmas tok mashinalari.
Ideal tok manbai.
Agar manbaning toki uta ’minlab turgan zanjiming qarshiligiga bog'liq bo ‘Imasa, uholda bunday manba ideal tok manbai deyiladi (1.11 -rasm).
Agar manbaning EYK Eva ichki qarshiligi r.ch ni cheksiz oshirib borsak, unda сnuqta ordinata o‘qi bo‘yicha cheksizlikka, a burchagi esa 90° ga intiladi. Bunday manba ideal tok manbai deb ataladi (1.10- rasm, d).
Demak, tok manbai elektromagnit energiya manbai bo‘lib, manba toki va ichki o‘tkazuvchanligi bilan tavsifianadi. Demak, ideal tok manbaining ichki o‘tkazuvchanligi gi.ch=0
O‘zgaruvchan tokning eng ko‘p tarqalgan manbalaridan biri mexanik energiyani elektr energiyasiga aylantirib beruvchi sinxron generatordir. Sinxron generatorda sinusoidal EYK olish uchun doimiy magnit maydonida ramka ko‘rinishdagi chulg'am o‘zgarmas burchak tczligida aylantiriladi. O‘zgaruvchan tok generatorlari ikki asosiy qismdan iborat (2.2-rasm). Qo‘zg‘almas qism — stator 1 va aylanuvchi qism-rotor 2 dir. Ularning birida*(ko‘pincha rotorda) doimiy elektromagnit joylashtiriladi va uning chulg‘amlari o'zgarmas tok manbaidan ta’minlanadi.
Silindrsimon statoming ichki yuzasidagi pazlarda joylashgan ehulg‘amlarda rotoming aylanishi natijasida e=Blv EYK paydo bo'ladi, bu yerda S-o‘tkazgich simga ta’sir etuvchi magnit maydon induksiyasi,
/ -o‘tkazgich simning uzunligi, v-aylanuvchi magnit maydonining chiziqli tezligi. Agar / va v kattaliklami o‘zgarmas deb olsak, u holda chulg'amlardagi EYK e(t) ning o‘zgarish qonuni magnit induksiyasi Вning vaqt bo‘yicha o‘zgarish qonuni bilan aniqlanadi.
EYK egri chizig‘ining shakli sinusoidaga yaqin borishi uchun generatorning rotorida
2.2-rаsm joylashtirilgan qutb boshmog‘i chetidagi havo oralig ‘i uning markaziga nisbatan 1,5...2 marta kattalashtiriladi. Shu sababdan, magnit induksiyaning o‘zgarish qonuni stator bilan rotor oralig‘ida sinusoidal bo‘ladi, qutb boshmoqlarining o‘rtasida magnit induksiyasi maksimal bo‘lib, qutb boshmoqlarining chetiga qarab kamayib boradi. Agar juft magnit qutblari soni pva rotorning bir minutdagi aylanishlar soni n bo‘lsa, u holda o‘zgaruvchan EYK ning chastotasi:
f = £1 J 60'
Elektrotexnikada o‘zgaruvchan tokning kcng qo‘llanishi elektr energiyani markazlashgan holda ishlab chiqarish va uni uzoq masofalarga uzatish masalasi yechilganidan keyin boshlandi.
Energiyani uzatish va taqsimlash iqtisodiy tarafdan hamda xavfsizlik nuqtai nazaridan uzatish uchun yuqori kuchlanishni va taqsimlash uchun esa nisbatan past kuchlanishni talab ctadi. O‘zgaruvchan tok kuchlanishini o‘zgartirish nihoyatda sodda statik apparat — transformator yordamida bajariladi.
Agar bir xil chastotali birnecha sinusoidal funksiyalar (masalan, EYK va tok) sinusoidalarining boshlanishlari mos kclmasa, u holda bu sinusoidalar faza jibatidan bir biriga nisbatan siljigan deyiladi. Faza siljishi tok va EYK boshlang‘ich fazalarining ayinnasi bilan olchanadi, ya’ni 0>=v|/ — \|/ .
Agar bir xil chastotali sinusoidal funksiyalar boshlang‘ich fazalari bir xil bo‘lsa, u holda sinusoidalar faza jihatidan mos tushadi. Agar fazalar ayirmasi ±nt2 ga teng bo'lsa, u holda sinusoidalar bir biriga nisbatan kvadraturada deyiladi.
SAVOLLAR:
Energiyani uzatish iqtisodiy tarafdan hamda xavfsizlik nuqtai nazaridan uzatish uchun nimalar talab etildi?
Energiyani taqsimlash iqtisodiy tarafdan hamda xavfsizlik nuqtai nazaridan uzatish uchun taqsimlash uchun nimalar kerak bo’ladi?
O‘zgaruvchan tok generatorlari necha qismdan iborat?
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR:
Do'stlaringiz bilan baham: |
