O‘q tegishi natijasida yara ikki bosqichda hosil bo‘ladi. Birinchi bosqichda bevosita snaryad va uning uchida hosil bo‘lgan havo to‘lqini zarbasidan to‘qima va a’zolar yirtiladi. Bu jarayon 0,0001 – 0,001 s davomida kechadi. Ikkinchi bosqichda jarohatlovchi snaryad to‘qimalardan chiqib ketganidan so‘ng hosil bo‘lgan yo‘l atrofidagi to‘qima va a’zolarda uzoq davom etuvchi murakkab titilish va buzilish jarayoni kechadi. Bu bosqich 0,04 – 0,19 s davomida kechib, o‘q to‘qimaga ta’sir etgan vaqtdan 300 – 500 marta uzoq davom etadi. To‘qimalarning buzilish darajasi ularning ela-stikligi, zichligi va gistologik tuzilishiga bog‘liq. Teri yuqori elastiklik xususiyatlari hisobiga og‘ir jarohatlarda o‘zining yaxlitligini saqlab qoladi, fassiya ham o‘zining mustahkamligi va tolali strukturasi hisobiga saqlanib qolishi mumkin, ammo mushaklar parenximasi titilib, majaqla-nib ketadi; suyaklar va tishlar katta qarshilik ko‘rsatib, snaryadning katta kinetik energiyasini o‘zlariga olish asnosida, «portlab» mayda bo‘laklarga ajralib ketadilar va ikkilamchi snaryadlarga aylanib, o‘zlari ham to‘qimala-rni jarohatlaydilar
Do'stlaringiz bilan baham: |