O‘q otish va uni o‘qitish metodikasi fanidan ma’ruzalar matni Buxoro – 2020-yil. Annotatsiya ushbu dastur 5111500 «Chaqiriqqacha harbiy ta’lim»

Texnika xavfsizligi:

• 
  qurolni odamlarga, har tomonga va otish maydonining ort tomoniga, uning o’qlangan yoki o’qlanmaganidan qat’iy nazar yo’naltirish;
  
• 
  komandir komanda berguniga qadar qurolni o’qlash;
  
• 
  o’qlangan qurolni qarovsiz qoldirish yoki uni o’zga shaxslarga berish;
  
• 
  paxtavon patronlar bilan shaxsiy tarkibga qarata 100 metrdan yaqin masofalarda o’t ochish;
  
• 
  xavfli yo’nalishlar chegarasi tashqarisiga qarata yoki qizil bayroq ko’tarilgan pana (blindaj) ga qarata o’q otish;
  
• 
  o’t ochish marrasiga yetgunga qadar o’t ochish;
  
• 
  “Jang tamom” signali berilgandan keyin. “O’t ochish to’xtatilsin!» komandasidan so’ng va pana (blindaj)da . Qo’mondonlik punktida oq bayroq ( fonus) ko’tarilganda o’q otish;
  
• 
  nosoz quroldan o’q uzish yoki nosoz o’q dorilarni qo’llash;
  

Quyidagi hollarda o’t ochish zudlik bilan to’xtatiladi:

• 
  nishonlar maydonida odamlar, transport vositalari yoki hayvonlar ko’ringanida, o’t ochish hududi ustida past uchayotgan samolyot va vertolyotlar paydo bo’lganida;
  
• 
  snaryadlar va granatalar xavfsiz hududlar chegarasining tashqarisiga yoki odamlar bor blindajlar yaqiniga tushganiga;
  
• 
  o’t ochish maydonida yong’in sodir bo’lganida;
  
• 
  tungi otish vaqtstida mo’ljaldan adashganda;
  

O’q dorilar bilan ishlashla quyidagilar ta’qiqlanadi:
-o’q dorilarni qumga moyga va olovga tekkizish;
Belgilanmagan joylarda o’q dorilarni saqlash;
-o’q dorilarni o’zga shaxslarga berish, shuningdek ularni otishni to’xtatish marralarida va mashg’ulotlar o’tkazilgan joylarda qoldirio’;
-o’q dorilarni qismlarga ajratish, ulardan porxni olib olovga tashlash;
-o’q dorilarni magazin sumkalarida va kiyim kechak cho’ntaklarida qoldirish;


Savol-javob metodi.
1. Pnevmatik miltiqlardan otayotganda qanday nosozliklar (to’xtalishlar) bo’lish mumkin?
2. O’q tezligining kamayishi va uning teshib o’tish qobilyatining kuchsizlanishi nimada?
3. Porshen jangavor holatda turmaydi, nima qilish kerak?
4. Texnika xavfsizligi qoidalarini aytib bering?
5. Qanqay hollarda o’t ochish zudlik bilan to’xtatiladi?
6. O’q dorilar bilan ishlashla nimalar ta’qiqlanadi?

Pnevmatik miltiqdan yotib otish usuli eng mukamal otish hisoblanadi, yotgan otishda otuvchining tanasini asosan barcha а’zolari yerga tegib turadi va qul tirsaklariga tiralib turganligi uchun otish juda qulay va juda yaxshi natijalar beradi. Yotgan holda kichik kalibrli miltiqni chap qul bilan qundoqdan, ung qul bilan tsevyodan tutib miltiq qundog’i iyak yoniga ko’zlash uchun qulay holatda quyiladi. Nishon quyilgan joyni otishdan oldin ko’zdan kechirib keyin nishon muljalga olinadi. Yotgan holda otganda oyoqlar orqaga o’zatilib ikki yonga qisman ochilib tanaga tirgak holda bo’ladi. Kichik kalibrli miltiq qundog’i kundog’i kukraka yengil tegib turishi kerak. Otish otishni nazorat qilib turgan shaxsning komandasidan keyin boshlanadi. Nishonga olish, nafas olish va chiqarishni hamda kurokni bosishni boshqarish. Aniq otish mazmuni bu kichik bulgan nishoni aniq nishonga ola bilish demakdir. Uqni nishonga tekizish uchun nishonga olishda kichik kalibrli miltiqni stvoliga shunday yo’nalish berish keraki kichik kalibrli miltiq stvoli nishonga to’g’ri yo’nalsin. Yaxshi natijaga erishishda otuvchining nafas olishi va nafas chikarishi ham katta rolь uynaydi. Otish vaqtida nafas olish va nafas chiqarish mumkin emas chunki nafas olagda va nafas chiqarganda odam organizimining kukrak qismi va qorin qismlari harakatga keladi va nishoni nishonga olayotgan paytda kichik kalibrli miltiqni nishonga itug’ri yunaltirishga xalaqit beradi. SHuning uchun nafas olish va nafas chiqarish paytida otish mumkin emas. Nafas olish va nafas chiqarishni ma’lum vaqtga tuxtatib turish kerak.

Me’yorlarni topshirishga dastlabki ko’nikmalarni olgan va sinovlardan o’tgan yoshlarga ruxsat beriladi Me’yorlar natijalari musobaqa raxbarlari tomonidan xisobga olib boriladi Me’yorlarni qabul qilishga xakamlar xayati tashkil etiladi. Musobaqada sovrinli yutuqga ega bo’lgan yoshlarga “Yosh mergan” nishoni va uning xujjati taqdim etiladi “Yosh mergan” nishoni tuman va shaxar otish sporti kulubi qo’mitasining buyrug’iga asosan ta’sis etiladi. Muassasalarda me’yorlarni topshirishga tayyorlanganlar va topshirganlarning quyidagi xujjatlari 2 yil mobaynida saqlanadi: -O’quv xujjatlari; -musobaqa bayonnomasi; -mo`qofotlash uchun chiqarilgan buyruq.