Оптикадан

Radiotexnika  -  o„zgarmas  yoki  sanoat  chastotasi  50  Gts  ga  teng  bo„lgan  chastotadagi   

o„zgaruvchan tok energiyasini yuqori chastotali (yuz ming million va  bir necha o„n milion gerts) 

o„zgaruvchan  tok  energiyasiga  aylantirib  berish  elektromagnit  tebranishlar  va  to„lqinlarni  hosil 

qilish, ularni tarqatish, qabul qilish  shuningdek biror axborotni  radioto„lqinlar orqali     uzatish, 

qabul qilish kabi masalalarni o„rganadi. 

 

Elektronika - elektrovakuumli va yarim o„tkazgichli asboblarni ishlab chiqarish  va hozirgi 

zamon  qurilmalarida  ishlatish kabi masalalarni o„rganadi. 

 

Radiotexnika  fanining  rivojlanishida  XIX  asrda  fizika  sohasida    qilingan  ko„pgina 

kashfiyotlar  juda  katta ahamiyatga  ega bo„ldi. Masalan: 

 

- Faradey tomonidan  kashf etilgan elektr va magnit  maydonlarning o„zaro  ta‟sir hodisalari 

ya‟ni o„zaro aloqadorligi. 

 

-  J.Maksvellning    elektromagnit  maydon  xususiyatlarini      ochib  beruvchi  tenglamalarini 

ko„rsatish  mumkin.  Bu  tenglamalarda  elektromagnit  to„lqinlarning  mavjudligi  va  ular  yorug„lik  

tezligiga teng bo„lgan tezlik   bilan tarqalishi nazariy holda keltirilgan edi. 

 

-  Maksvell  nazariyasi    to„g„riligini  birinchi  marta    nemis  olimi  G.Gerts  (1886  –  1988  yil) 

amalda  isbotladi.  Lekin  Gerts  elektromagnit  to„lqinlarini  amalda  hosil  qilsada,  ammo  ulardan 

texnikada foydalanib bo„lmaydi deb hisobladi. 

 

- Mana shu kuchsiz  uchqunda kelajak aloqa vositasini ko„ra olish uchun tadqiqotchi buyuk 

olim bo„lishi zarur edi. 

 

Bu  ixtiroga  rus  olimi  A.S.Papov  1895  yil  7  may  kuni  Petrburg  rus    fizik  va  ximiklari 

jamiyatida    o„zining  ixtirosi  haqida  ma‟ruza  qildi.  Bu    ixtirodan  bir  yil  o„tgach    italyan  injeneri 

Markoni  radio  aloqa  ishlarini  amalga  oshirib  ko„rsatdi.  Eng    oddiy  elektron  asboblaridan  bir 

vakkumli diodni 1883 yilda Amerkalik  T.A.Edison ixtiro qilgan. U oddiy chug„lanish tolali elektr 

lampochkasi  ichiga  yana  bitta  elektrod    joylashtirganda  ular    orasida  hosil  bo„lgan    tok  faqat  bir 

tarafga   yo„nalganligini kuzatgan. 

 

Dioddan    o„tayotgan  tokning  elektronlar  oqimidan  iborat  ekanligini  J.Tomson  (ingliz) 

ko„rsatib bergan. 

 

Birinchi  vakkumli  triodni  1906  yilda  amerkalik  Lui  de  Forist  ixtiro  qilgan.  Agar 

radiotexnika  tarixiga  nazar  tashlaydigan  bo„lsak,  umuman  olganda  radiotexnikaning    rivojlanish 

tarixini 3 davrga bo„lish mumkin. 

 

- Birinchi davrda (1895-1920) asosan uzun to„lqinlardan foydalangan holda telegraf aloqasi 

yo„lga quyildi. 

 

- Ikkinchi davrda (1920-1955 ) elektron lampalardan keng foydalanildi. Radio qurilmalarda 

elektrovakuumli lampa keng miqyosda ishlatildi. 

 

-  Uchinchi  davrda  (1955)  yildan  boshlab  yarim  o„tkazgichli  asboblar  keng  qo„llanila 

boshlandi. 

---

 

Yarim o„tkazgichlarning o„zgaruvchan tokni to„g„rilash xususiyatini 1875 yilda  nemis olimi 

K.F.Braun sezgan edi.  Birinchi  yarim o‘tkazgichli triod ya’ni   tranzistorni  AQShda D.Bardin