Оптик сигналларнинг қандай хусусиятларини биласиз?

26.Дисперсияни камайтириш мақсадида қайси усуллардан фойдаланилади?
Dispersiya qiymatlari minimal boigan DSF, N ZD SF tolalarini qoilash dispersiyani kamaytirish usullaridan biridir. 0 ‘zbekiston Respublikasi tolali optik aloqa liniyalarida eng ko‘p yotqizilgan bu SF - standart tolali kabellardir. SF tolalarida yuqorida aytib o'tilgandek xro’latik dispersiya qiymati katta. Standart tolali kabel Uarni olib tashlab, o ‘rniga dispersiya qiymati kichik bo‘lgan DSF, N ZD SF tolali optik kabellami yotqizish iqtisodiy jihatdan qimmatga tushadi. Shuning uchun bu usuldan yangi qurilayotgan tolali optic aloqa liniyalarini tuzishda foydalangan m a’qul. Eng ko‘p yotqizilgan standart tolali kabellar b o ‘lgani uchun, bu tolalar qo‘llanilganda D SF (Dispersion Co’lpensating Fiber) dispersiyani ko’lpensatsiya qiluvchi tolallardan foydalanish kerak. D SF — dispersiyani ko’lpensatsiyalovchi tolalardan, asosan, xro’latik dispersiyani kamaytirishda, regeneratsiyalash seksiyasi uzunligini oshirishda, past tezlikdan yuqori tezlikli tizimlarga o ‘tish d a, toT qin uzunligi b o ‘yicha zichlashtirilgan TOATda foydalaniladi. DSF tolalarida dispersiya qiymati manfiy kata qiymatlarga ega bo'ladi. Xro’latik dispersiyasi musbat ishchi tolaga dispersiyasi manfiy D SF tolalarini ulash natijasida dispersiya nolga yaqinlashadi, ya’ni ko’lpensatsiya qilinadi.
27. Дисперсия тушунчасини таърифланг.
Optik tolada signallarni uzatish sifatiga ta ’sir qiluvchi eng muhim o’lillardan biri dispersiya hisoblanadi. Dispersiya —bu yorug ‘lik impulslari oxirlarining cho ‘zilishi, ya ’ni impulslarning kengayishidir. Impulslar kengayib, bir-birini qoplaydi, simvollararo buzilishlar yuzaga keladi va qabul qilishda impulslar ketma-ketligidan uzatilgan foydali informatsiyani ajratib bo'lmay qoladi.
28. Оптик сигнални узатиш сифатига қандай омиллар таъсир қилади?
Makrobukilishlar. Minimal ruxsat etilgan radiusdan oshgan katta bukilishlarga makrobukilishlar deyiladi. Bir modali optic tolalarning bukishning ruxsat etilgan minimal radiusi 10 sm ni tashkil etadi. Bunday bukilishda yorug‘lik impulslari kuchsiz buzilish bilan tarqaladi. Bukilish radiusining kamayishi, tolani ruxsat etilgandan ortiq bukish optik impulslarning tola qobig‘i orqali sochilish effektini oshiradi. Ishlab chiqaruvchilar to’lonidan kabelning minimal bukish radiusi ko‘rsatilgan b o‘lishi kerak. Kabel (g‘altak) g‘altakka o‘ralganda, albatta g‘altak radiusi bo‘yicha bukiladi. Binolarda kabel yotqizilganda, u bino burchaklarida bukilishi mumkin. Kabelni yotqizuvchi bukish radiusini minimal ruxsat etilgan qiymatdan kamaytirmasligi, ortiqcha bukmasligi kerak. Tolali optik kabelni ruxsat etilgan chegaradan kuchli bukib, kabelni yaroqsiz qilish, hattoki kabelda tolalarning uzilishiga olib kelish mumkin. Mikrobukilishlar — bu ishlab chiqarish jarayonida tola o‘zagi geo’letriyasining mikroskopik o'zgarishi, tolaning etarli tekis bo’lmagan tashqi himoya qoplamalari bilan qoplanishi natijasida o'zakning o‘q markazida joylashmasligi, o‘qqa nisbatan qiyshiq joylashishi, ya’ni tolaning mukammal emasligidan yuzaga keladi. Mikrobukilishlar kabeldagi yo‘qotishlarini oshiradi. Bu yo‘qolishlar juda katta bo‘lishi va ba’zi hollarda 100 dB /km dan ham oshishi mumkin. Ishlab chiqarilgan optik tolaning mukammal emasligi, tola geo’letriyasining o ‘zgarishlari tolalani oson, tez va sifatli payvandlanmasligiga olib keladi. Payvandlash va tolalarni ulashda yo‘qolishlarga olib olib keladigan sabablar quyidagilar:
— tola o ‘zaklari o’lchamlarining moslashmaganligi;
— tolalarning sindirish ko‘rsatkichlarining farqlanishi;
— tolalarni ulashda uzunasiga o ‘qlarning chatishmasligi;
— tolalaming burchak aperturalarining farqlanishi;
— tolalarning zich ulamaslikdan havo pufakchalarining hosil
bo‘lishi.