Reja: 1. Optik generatorlar (lazerlar) 2. Spontan va majburiy nurlanishlar 3. Foydalanilgan adabyotlar Optik generatorlar (lazerlar) 1939 yilda V.A.Fabrikant birinchi marta yorugoyasini olglqin uzunligidagi elektromagnit toish (optik nakachka) usuli ham muhim rol o'ynaydi. Majburiy yigish (optik nakachka) sistemasi - aktiv muhitda inversiyali joylashish holatini hosil qiladigan qurilmalar. Inversiyali joylashish holati deb asosiy holatdag atomlar soniga nisbatan uygish (optik nakachka) va 10-3 s nurlantirilsa, nurlanish oqimi
4) tarqalish burchagi (ingichka) juda kichik.
2. Spontan va majburiy nurlanishlar Atomlar diskret energiyali , , kvant holatlarda bolgan ikki holatni qaraymiz. Agar atom energiyali turglsa, tashqi tasir, mexanik yoki issiqlik talik tatadi. Bu holda qootuvchi yorugzglik nurlanish energiya zichligiga bogtish ehtimoligi turlicha bolum vaqt oraliglgan atom hech bir taz-oun holatga otishda u
energiyali elektromagnit nurlanish-foton chiqaradi. Tashqi taz-olgan yoruglik nur-lanishlari manbalari misol bozgongan) holatdagi atomning yashash davri qancha kichik borganishda nurlanishni yutuvchi va nur chiharuvchi modda orasidagi nurlanishni chiqarish va yutishdan tashqari zaro ta boongan holatdagi atomning nurlanishsiz muvozanat holatga otish deyiladi. Ushbu oongan 2 holatdagi atomga tashqi tazglgan nurlanish bilan tasir etuvchi foton bilan bir xil chastota va energiyali qoladi. Bu kabi nurlanishni majburiy (induktsion) nurlanish deyiladi. Bu holdagi uygun 1 holatga oongan atomga tatishga majbur etuvchi foton (birlamchi foton), ikkinchisi (ikkilamchi) atomning 2 holatdan 1 holatga oladi. Termodinamik muvozanat holatlarda har bir jarayonga unga teskari bola ehtimolligi (spontan va induktsion) shu chastotali fotonlarning yutilish ehtimolligiga teng bolgan ikkilamchi fotonlar uni qootuvchi va nurlanishni vujudga keltirgan birlamchi foton chastotasi, fazasi, qutblani va yoladi. Majburiy nurlanish fotoni hosil boylab xarakatlanib, u bilan uchragan uygturtkitishni vujudga keltirib, ortib boruvchi fotonlar oqimini hosil qiladi.
Majburiy nurlanish fotonlari soni uyglikni mugladi.
Termodinamik mufozanat sharoitida majburiy nurlanishga nisbatan nurlanishning yutilishi katta botayotgan yoruglmagan holatini vujudga keltirish zarur. Bunga erishish uygtiboringiz uchun rahmat
http://hozir.org