Operatsion tizimning funktsiyalari

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI

“Operatsion tizimlar”

fanidan


Mustaqil ish

Bajardi:
Komputer injiniringi ta’lim yo‘nalishi

214-19 guruh Hamdamov Asadbek

Qabul qildi: Hamyev Alisher.Sh.

Toshkent 2022

Operatsion tizimlar,muhitlar va qobiqlar
Reja:

• 
  Operatsion tizim haqida
  
• 
  Operatsion tizim muhitlari
  
• 
  Operatsion tizimning tarkibiy qismlari
  

• Operatsion tizimning funktsiyalari

• Operatsion tizimning xususiyatlari

• 
  Xulosa
  
• 
  Foydalanilgan adabiyotlar
  

Operatsion tizim

Operatsion tizim nima?

Operatsion tizim bu dasturiy ta'minot kompyuterda foydalanuvchi foydalanadigan barcha xizmatlar va dasturlarni muvofiqlashtiradi va boshqaradiShuning uchun bu eng muhim va asosiy hisoblanadi. Bu tizimning eng asosiy jihatlariga imkon beradigan va tartibga soladigan dasturlar. Windows, Linux, OS / 2 va DOS operatsion tizimlari eng ko'p qo'llaniladi.
Operatsion tizimlar quyidagilardan iborat grafik interfeyslar, ish stoli muhitlari yoki oyna boshqaruvchilari foydalanuvchiga bajarilayotgan jarayonlarning grafik tasvirini taqdim etadigan. Bu shuningdek buyruq satri bo'lishi mumkin, ya'ni ularning ustuvorligi bo'yicha buyurtma qilingan va foydalanuvchi tomonidan kiritilgan buyruqlar asosida ishlaydigan ko'rsatmalar to'plami.
Kompyuterlarning birinchi versiyalarida operatsion tizimlar bo'lmagan. 1960-yillarda kompyuterlar ommaviy qayta ishlashni qo'lladilar va shu yillarda operatsion tizimlar rivojlana boshladi.
Garchi saksoninchi yillardan boshlab taniqli kishilar paydo bo'la boshlagan bo'lsa-da, to'qsoninchi yillardan boshlab ushbu dasturlar yanada moslashuvchan va kuchli bo'lishni boshladi. Eng muhim bosqichlardan biri bu Windows 95 ning ishga tushirilishi edi.

1. 
   Kompyuter resurslarini va ma’lumotlarni muvofiqlashtiradigan va boshqaradigan dasturiy ta’minotning asosiy qismi yoki, dasturlarning bajarilishini boshqaradigan va tizimning resurslarini taqsimlash, rejalashtirish, kirish-chiqishni va ma’lumotlarni boshqararish kabi vazifalarni ta’minlaydigan dasturiy vosita. Garchand operatsion tizimlar ko‘proq dasturiy bo‘lsalar ham, biroq, qisman apparat vositalari qo‘llanishi ham mumkin. Operatsion tizimlarning asosiy vazifalariga:
   

• 
  fayl tizimini boshqarish (yozish, o‘zgartish, fayllardan nusxa ko‘chirish, erkin foydalanishni nazorat qilish);
  
• 
  dasturlar bajarilishini boshqarish (protsessor vaqtini taqsimlash, dasturlarni diskdan tezkor xotiraga yuklash, yashirin xavfli ta’sirni tutib olish va h.q.);
  
• 
  xotirani boshqarish (keshlash, taqsimlash, ma’lumotlar butligi nazorati va h.k.);
  
• 
  foydalanuvchi bilan muloqot (klaviaturadan, sichqonchadan buyruqlarni o‘qish, axborotni ekranga, printerga chiqarish va h.k.) kiradi.
  

Bundan tashqari operatsion tizimlar, kompyuterlarni turli rusumdagi tarmoqlardan – mahalliy tarmoqlardan global koorporativ tarmoqlargacha, shu jumladan, Internet tarog‘idan erkin foydalanishni boshqaradi. Operatsion tizimga misollar – MS-DOS, Linux, UNIX, Windows, Solaris va boshqalar.
Keling ularning ayrimlariga qisqacha to’xtalib o’tsak: