Operatsion tizimlar tushunchasi va

Reja:

• 1. Kompyuterning fizik xotirasi
• 2. Adresslar makoni tushunchasi
• 3. Xulosa
• 4. Foydalanilgan adabiyolar

OPERATSION TIZIMLARDA XOTIRA BILAN ISHLASH

Kompyuter Xotirasining turlari

• Asosan xotira quyidagi uch xil ko’rinishda bo’ladi
• Kesh xotira (Cache Memory) – bu kichik o’lchamdagi xotira bo’lib tizim tomonidan foydalanishda judayam tez.
• Asosiy xotira (Main memory) – bu komyuterning operativ xotirasi hisoblanadi (RAM - random access memory)
• Ikkilamchi xotira (Secondary memory) – bu turli xil dasturlarga tegishli bo’lgan ma’lumotlarni saqlovchi komyuterning qattiq disk, magnit disk saqlovchilari yoki vertual xotirasidir.

RAM-Random Access Memory

• Tezkor xotira (ingl. RAM-Random Access Memory)- kompyuterni elektr manbaga bogʻliq boʻlgan xotirasi hisoblanadi. 
• Tezkor xotira chastotasi — tezkor xotira shinalaridan maʼlum vaqt ichida oʻtadigan maʼlumotlar potoki soni.
• DDR – (Double Data Rate Synchronous Dynamic Random Access Memory )
• Operativ xotira ko’rinishi va plataga(materinskiy plata) ulanishi bo’yicha bir necha turlarga bo’linadi. Hozirgi zamon operativ xotiralar DDR1, DDR2, DDR3 turlarga bo’linadi.
• Malumotlar tezkor xotirada zaryad bor yoki yo'qligiga qarab 1 yoki 0 (bitlar) bilan kodlanadi. Zamonaviy tez­kor xotiralarda 1 bit ma'lumotni saqlash uchun 1 ta tranzistor va 2 ta kondensator foydalaniladi. Tezkor xotiraning tezligi nanosekund-larda (ns) o'lchanadi: 1 ns= 1/(1 milliard) sekund. Tezkor xotira qurilmalarini quyidagi turlarga ajratishadi:

Xotira turlari (fazifasi jihatidan)

• SIMM (Single-Line Memory Modules) – bitta chip orqali o’qish va yozish
• DIMM (Dual-Line Memory Modules) – xotirani ikkita chipli o’qish va yozish
• DRAM (Dynamic Random Access Memory) – xotiraga qisqa vaqt ichida murojaat qilish va avtomatik tarzda qayta yuklanib turadi
• SDRAM (Static RAM) – qayta yuklanmaydi va DRAM dan tezroq ishlaydi
• Flash Memory – qayta yozish uchun mo’ljallargan va RAM, qattiq disk xususiyatlari birlashtirilgan xotira turi
• Shadow RAM – BIOS kodi tomonidan ishlatiladi va ROM da joylashadi (RAM ga qaraganda tezroq ishlaydi)

Xotira turlari

Protsessor registralari
Protsessor keshi
Bosh xotira
Elektron disk
Magnit disk
Magnit lenta
Xotira ierarxiyasi
Murojaat vaqti
Narh

Xotirani boshqarish

• Mantiqiy manzil – CPU yordamida generatsiyalangan; virtual manzil kabi izohlanadi
• Fizik manzil – xotira adres blokida ko’rinadi

Windows Otda jarayonlarning manzil sohasi

• Virtual xotira manzili 32-bitli windows OT manzil ko’rsatgichi sifatida (4 байт), ishlatadi, manzillar sohasi 232 = 4294967296 байт ni tashkil qiladi. (4 гигабайт, Гб). 16 lik sanoq manzillarning diapazoni: 00000000 - FFFFFFFF.

• 32 bitli mashina 4GBga murojaat qilishi mumkin, bu 4 million sahifa(1024bayt/sahifa)
• Ajratilgan registrlardan foydalanishi mumkin.
• Xotiradagi jadvalni ko’rsatuvchi registrlardan fordalanishi mumkin(sekin)
• Kesh yoki assotsiativ xotira
• (TLB = Translation Look-a-side Buffer):
• bir vaqtning o’zidagi qidiruv va bir necha registrdan foydalanish

 

Xotira boshqaruvi
Peyjing
Jadval sahifasining bajarilishi
TLB = Translation Look-a-side Buffer

Foydalanilgan adabiyotlar

• 1. Andrew S. Tanenbaum, Albert S. Woodhull. Operating Systems: Design and Implementation, Chapter 3, Managing memory
• 2. http://www.careerride.com/OS-memory-type.aspx
• 3. http://www.tutorialspoint.com/operating_system/os_memory_management.htm
• 4. http://www.tutorialspoint.com/operating_system/os_virtual_memory.htm