Operatsion tizimlar faninig mazmuni va mohiyati. Operatsion tizim tushunchasi. Kompyuter tizimlarining sinflanishi

Operatsion tizimlarning sinflanishi

• Bir foydalanuvchili va ko’p foydalanuvchili (bir vaqtning o’zida foydalanadigan foydalanuvchilar soni)
• Bir vazifali va ko’p vazifali (operatsion tizim boshqaruvida bir vatning o’zida bajariladigan topshiriqlar soni)
• Bir protsessorli va ko’p protsessorli (foydalanilayotgan dasturlar soni)
• 8-,16-, 32- yoki 64- razryadli (protsessorning razryadi)
• Buyruqli (testoviy) va obyektga yo’naltirilgan (grafik) – foydalanuvchi interfeysi turiga ko’ra
• Tarmoq va local (umumiy apparat va dasturiy resurslardan foydalanish)

Operatsion tizimlarning sinflanishi

Vazifasiga ko’ra:

• Shaxsiy kompyuter uchun;
• Katta EXMlar uchun;
• mikrokompyuterlar uchun;
• minikompyuterlar uchun;
• meynfreymlar uchun;
• Smart kartalar uchu

Tuzulishiga ko’ra:

• Monolit;
• Ko’p stahli;
• klient-server;
• mikroyadro

Monolit tizimlar

Bir birini chaqirishi mumkin bo’lgan protseduralardan iborat, stryktura mavjud emas. Misol sifatida UNIX ni ilk versiyasi.

Monolit operatsion tizimni oddiy strukturalashtirish:

• Ilovadan tizim interfeysiga
• OT moduli
• Apparatura

Ko’p sathli tizimlar

• Sathda xotirani boshqarish;
• 1-qatlam:
• Operator-jarayon aloqasi;
• 2-qatlam:
• Kiritish-chiqarishni boshqarish;
• 3-qatlam:
• Foydalanuvchi dasturlari;
• 4-qatlam:
• Operator;
• 0-sath, uzilish yoki taymer rad etganda, jarayonlarni biridan boshqasiga o’tkazish uchun protsessor vaqtini taqsimlashga doir
• 6-qatlam

Klient-server operatsion tizim strukturasi:

• ilova;
• mikroyadro;
• jarayonlar server;
• server xotirasi;
• fayl server;
• print server;
• tarmoq server;
• apparat.