Opera janrining vujudgakelishi va rivojlanishi

3.Veberning nemis milliy operasini yaratgan 
shaxs sifatida gavdalanishi 
4.Rossini ijodida italyan xalqining milliy 
ozodlik kurash g`oyalarining aks etishi 
 
DJUZEPPE VERDI  IJODI(1813 - 1875) 
Verdi  buyuk  italiya  kompozitori  o`z  ijodida  xalqining  ozodligi  va  mustaqilligini 
kuylagan.  Uning  asarlari  va  operalaridan  parchalar  xalq  orasida  juda  mashhur  bo`lib, 
hattoki  ko`chalarda,  kaxvaxonalarda  oddiy  xalq  tomonidan  kuylab  yurilgan.  Verdi  ijodi 
Italiya  siyosiy  va  madaniy  hayoti  bilan  chambarchas  bog’`liq  xolda  rivojlandi. 
Zamondoshlari Verdini “Moyestro” djeyishardi, uning asarlarida turli mavzular va janrlar 
o`rin egallaydi. 
Verdi 1813-yil 10-oktabrda Italiyaning Parma viloyati Busseto shahri  yonidagi Le-
Ronkole qishlog`ida tug`ilgan. Oilasi o`rtacha yashardi.1820-yillarning oxirida uvertyura, 
marsh, xor va fortepiano uchun asarlar yozgan. O`nikki yoshida musiqa bilan shug`ullana 
boshladi  va  1828-yilda  dirijor,  organchi,  pioninachi  va  kompozitor  sifatida  taniladi.  U 
Italiyaning  Milan  shahriga  va  La  Scala  opera  teatrida  chiqish,  konservatoriyada  o`qish 
orzusi bilan yashadi. Milanga borishga ustozi va do`stlari yordam beradi.   

---

147 
 
1831-yil  18  yoshli  Verdi  Milan  konservatoriyasiga  boradi,  lekin  konservatoriya 
direktori  unga  to`sqinlik  qiladi.  Lekin  uning  yozgan  asarlari  buyukligini  tan  olishga 
majbur qiladi. 1834-yilda Gaydning “Dunyo yaratilish” asarini Milanda uning raxbarligi 
ostida  ijro  qilindi.  1836-yilda  ustozi  Baretstsi  qiziga  uylanadi  va  shu  yili  “Oberto,  graf 
Banifacho”  operasini  yozadi, 1838-yilda  Milanda  saxnaga  qo`yadi. O`sha davrda ikkita 
farzandi  va  xotini  vafot  etadi.  Do`stlariga  xatlardan  birida  “Mening  oilam  yo`q!:  lekin 
men majburiyatlikka olgan tentak Stanislav hajviy  operasini yozishga majburman ” deb 
yozadi.  1840-yilda  “Nabukko”  operasini  va  “Stanislav”  operasini  qayta  ishlab  saxnaga 
qo`yadi, katta muvaffaqiyat qozanadi. 1843-yilda “Lombardchilar krest yurishida” nomli 
operasi yozildi va uni shuhratini mustahkamladi. 
XIX-asrning  30-90  yillari  moboynida  26  opera  yozgan.  1850-1860-  yillar  uning 
hayotida burilish davri bo`ldi. 17  yillik mashshaqatli mehnat zamirida 19 operasi Italiya 
saxnalarida qo`yildi. 1847-yili Londonda, 1855-yil Parijda bittadan operasi qo`yildi. Uni 
dunyoga  mashhur  qilgan  operalari  “Aida”,  “Otello”,  “Falstav”,  “Traviato”,  “Rigalotto”, 
ularda yangi g`oya va dramaturgiya printsiplari mujassamlashgan.  
Hayotining oxirgi damlarida “Otello”va “Falstav” operalarini yozadi. Verdi musiqa 
madaniyatidagi  yangi  o`zgarishlarni  qobo’l  qila  olmay  ijodiy  kuchi  bo`lishiga 
qaramasdan  o`zini  chetga  oladi.  1860-yilda  unga  senatr  unvoni  beriladi,  o`zining  Sank-
Agata nomli yeridan hach qaerga chiqmay xo`jalik bilan shug`ullanadi. Musiqadagi chet 
davlat kompozitorlarini asarlarini qo`yish moda bo`ladi Verdiga esa bu yoqmaydi. Oxirgi 
10 atrofida yozilgan “Otello” operasi 1887-yilda Milanda saxnaga qo`yiladi. 1888-yilda 
Chaykovskiy  yozgan  maqolasida  shunday  degan:  “Buyuk  qariya  Verdi  “Aida”  va 
“Otello” operalarida Italiya musiqachilari uchun  yangi  yo`l ochib berdi.” Sakson  yoshli 
maestro o`zining hayot sevuvchanligi bilan sho`xligi bilan o`tkir askiyasi bilan hammani 
lol qoldiradi. 1901-yil 27-yanvarda vafot etgan.