Ooppp[[[[[[[[[[‘

Эстетик ҳис-туйғулар – умуман инсон онгининг ажралмас қисми 
бўлиб, эстетик онгнинг асосий қатлами, пойдевори бўлиб ҳисобланади. 
Эстетик ҳис-туйғулар нафосат, ҳамоҳанглик, уйғунлик, мослик каби 
тушунчалар билан бирга шодлик, ҳайратланиш, ажабланиш, эҳтиром, 
шавқ-завқ, нафрат каби тушунчаларни ҳам қамраб олади. Нафосат, 
олижаноблик, фожеа ва кулги ҳис-туйғулари энг мураккаб ва турғун 
эстетик ҳис-туйғулардир. 
Эстетик дид – инсоннинг фикр-мулоҳазалари, хулқ-атвори, хатти-
ҳаракатлари моддий ва маънавий ижодкорлиги орқали намоѐн бўлади. 
Эстетик дид заминида гўзалликни хунукликдан ажрата билиш ва ундан 
беғараз шодланиш, лаззатланиш қобилияти ѐтади. Эстетик дид 
одамларнинг дунѐқараши, айниқса, эстетик қарашлари орқали ѐрқинроқ 
кўринади. Лекин эстетик қарашлар ҳамма вақт ҳам эстетик дидни 
ифодаламайди. Билишлар ва қарашлар дидда ифодаланиши учун улар 
шахс ички дунѐсига, идрок қилиш жараѐнига сингиб кетиши лозим. 
И.Кант: «дид – бу биргина одамга хос бўлган туғма қобилиятдир». 
Эстетик баҳолаш – дид фикр-мулоҳазалари, диднинг айнан ўзи эмас, 
балки унинг оғзаки ифодасидир. Дид фикр-мулоҳазаларда ақлий томон 
кўпроқ ўрин эгаллайди. 
Эстетик орзу – онгнинг бошқа қисмлари каби орзу ҳам воқеликни 
инъикос этиш шаклидир. Орзунинг ўзига хос хусусияти: бу тушунча 
фақат мавжуд нарсаларни инъикос этиш билан чекланиб қолмай, балки 
яна нималар бўлиши керак ва бўлиши мумкинлигини ҳам ифодалайди. 
Орзу аслида хоҳиш-истак бўлиб, у барча одамларга хос туйғудир. 
Ривожланган эстетик орзу эстетик ҳис-туйғуларга, унинг мазмунига, 
фикр-мулоҳаза, дид баҳо мезонларига ўз таъсирини ўтказади. Лекин 
кўпроқ санъат соҳасига тааллуқлидир. Санъат эстетик орзудан 
ташқарида бўлиши мумкин эмас ва унда эстетик орзунинг у ѐки бу 
белгилари бевосита тасвирланаѐтган ҳолатларда ҳам, муносабатлар 
бадиий ифодаланаѐтган пайтларда ҳам ўз ўрнини эгаллайди.