Ona tili umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 10-sinfi uchun darslik

Topshiriq. 
Quyidagi matnda asosiy mazmunni ifodalayotgan fikrlarni ajratib, 
daftaringizga yozing.
HALOLLIK YO‘LI
Bir odamdan nimanidir iltimos qilganda: “Bu ish siz uchun hech narsa emas”, – 
degan ma’noda qo‘llanadi.
TI
L 
SANDIG
‘I
KARNAYCHIDAN BIR “PUF!”

---

148
O‘zbek adabiy tilida tugallangan ohang bilan aytilgan gaplardan so‘ng nuqta, undov, 
so‘roq belgisi qo‘yilishi mumkin. Odatda, darak va buyruq mazmunli gaplardan so‘ng nuq-
ta, so‘roq mazmunli gaplardan so‘ng so‘roq va his-hayajon bilan aytilgan gaplardan so‘ng 
undov belgisi qo‘yiladi.
Vazifani bajarib bo‘ldim. Vazifani bajarib bo‘ldingmi? Nihoyat, vazifani bajarib bo‘ldim!
1. Ismi, otasining ismi qisqartirilganda, ularning birinchi harfidan so‘ng, nashriyot ish
-
larida, lug‘at va ma’lumotnomalarda shartli ravishda qisqartirilgan ayrim so‘zlarning bir-
inchi harfi yoki bo‘g‘inidan so‘ng hamda yil, oy, kunni ifodalovchi raqamlardan so‘ng nuqta 
qo‘yilishi kuzatiladi. M: 
A.I.Islomov, H.Rahimov; sh.k.
(shu kabilar);
s.t. 
(so‘zlashuv tilida),
G‘. G‘.
(G‘afur G‘ulom),
Nav.
(Navoiy);
2022.15.05.
2. Gap yoki matn ichidagi birorta so‘z yoki 
jumla mujmal, noaniq, tushunarsiz , izohta-
lab bo‘lsa,
undan so‘ng qavs ichida so‘roq qo‘yiladi yoki matn ichida 
alohida ta’kidlangan, 
ajratib ko‘rsatilgan so‘zlardan keyin esa
qavs ichida undov qo‘yiladi. M: 
Abdulla Qodiri-
yning «O‘tkan kunlar» romanida
(?)
o‘zbek xalqining yaqin o‘tmishi haqida hikoya qilinadi. 
«Boburnoma»da tarix, etnografiya, til, adabiyot, geografiya, biologiya, botanika, hatto tabo
-
batga 
(!)
 oid g‘oyat qimmatli ma’lumotlarni uchratish mumkin.
3. His-hayajon bilan aytilgan so‘roq gaplardan so‘ng so‘roq va undov ketma-ket qo‘yiladi, 
shuningdek, ritorik so‘roq gaplardan so‘ng esa undov qo‘yiladi.