Qish keldi
.
Mana qish ham keldi.Ariqlarda suvlar muzladi. Hamma yoqni oppoq qor qopladi.
Uyning tomlari ham oppoq bo’ldi. Bolalar pal’to va ko’lpoq
kiyib qorda
o’ynaydilar. Abbos bilan Malikning yangi chanasi bor. Ular yalanglik chetidagi
tepalikdan mazza qilib chana uchdilar.
Malik juda saxiy bola. U chanasini o’rtoqlari bilan birga uchadi (49 ta so’z.)
Diktant matnini o’qib, ayrim tushunarsiz so’zlarni yo’l - yo’lakay
tushuntirib
boriladi, O’quvchilar yozmay, faqat eshitib esda saqlab qolishlarini
eslatib, har bir gapni alohida-alohida diktovka qilinadi.
Matn diktovka bilan
yozdiriladi. O’qituvchi matnni yana bir marta sekin o’qiydi, O’quvchilar
yozganlarni tekshiradilar. O’qituvchi matnni adabiy til normalariga rioya qilib
o’qib berishi zarur.
O’quvchilarni ishlari yig’ib olinib tekshiriladi.
Tekshirilishi lozim bo’lgan BKM elementlari nomi va soni:
1.
Gapda bosh harflar bilan yoziladigan so’zlarni aniqlash.
2.
Xat boshidan yozish.
3.
Atoqli otlarni aniqlay olish va ularning imlosi.
4.
Ko’plik qo’shimchalarini to’gri yozish.
5.
Kema-ket kelgan bir xil undoshlarni yozish.
6.
Chiroyli yozuv.
Diktant O’quvchilarni yozma nutqini o’stirishda
katta ahamiyatga ega, diktant
uchun matn tanlash muhim masaladir. Dastlab kichik matnlar tanlanadi. U
sintaktik va leksik jixatdan sodda va tushunarli bo’lishi zarur.
Diktant uchun
tanlanadigan matnlar mazmun jihatidan asta-sekin murakkablashtirilib boriladi.
Birinchi sinfda diktant yozishda mo’ljallangan matn to’rt - besh gapli
bo’ladi. O’qituvchi matnni bir marta sekin va ifodali o’qiydi. Har bir so’zni
diktovka qilib yozdiradi. Xar bir gap tugagandan so’ng takrorlab o’qiydi.
O’quvchilarga yangi gap bosh xarflar bilan boshlanishini
va oxirida nuqta
qo’yilishini ham o’rgatiladi.
O’qituvchi qaysi chorakda, nechta va qachon diktant yozdirilishini oldindan
rejalashtirgan holda, oldindan tayyorlab boriladi va aytiladi.
O’quvchilarni diktant yozishga tayyorlash, ular yo’l qo’yishi
mumkin
bo’lgan xatolarni oldini olish ustida muntazam ishlash odatlantirishning sharti
hisoblanadi.
Foydalanilgan adabiyotlar
.
1.
K.Qosimova va b. Ona tili metodikasi.Toshkent. Nosir. 2009 yil 2.
2 DTS. "Boshlang’ich ta'lim" 5-son 2005 yil.
3.
M.Jumaniyozova. M.Tilavova Husnixat va uni o’qitish metodikasi.
(Ma'ruza matnlari) Urganch 2005 yil.
4.
K.Abdullaeva. Savod o’rgatish metodikasi. Toshkent "O’qituvchi" 2006 yil