Ona tili darslik

Ko‘chirma gap 
O‘zlashtirma  gap 
- Xo‘sh, Kanizakxon, qanday 
yangiliklar bor?  - so‘radi 
O‘ktam. 
- Men ketdim, -  dedi ukasi. 
O‘ktam Kanizakxondan qanday 
yangiliklar borligini so‘radi. 
Ukasi o‘zining ketayotganini aytdi.  

---

 
 
246 
      O‘zlashtirma  gapning  kesimi  aytmoq,  gapirmoq,  buyurmoq,  so‘ramoq, 
undamoq (demoq fe’lidan tashqari) so‘zlari bilan   ifodalanadi. 
      
4-§.    Ko‘chirma va unda ishlatiladigan tinish belgilari 
 
     Biror  matndan  ko‘chirilgan  gaplar  ko‘chirma  deyiladi.  Ko‘chirma  ikki  xil  
bo‘ladi:   
     1. Muallif  gapi  bilan  birga qo‘llangan ko‘chirma: Alisher Navoiy ilm olishga  
da’vat qilib:  "Olim bo‘lsang,  olam seniki", - degan edi . 
     2. Muallif gapisiz qo‘llangan ko‘chirma:  
   
 
Koinot gultoji insondir azal, 
Undadir eng oliy tafakkur, amal. 
U hatto tubanlik ichra ham tanho, 
YO falak, ijoding buncha mukammal. 
A.Oripov 
     Muallif  gapi    bilan  qo‘llangan ko‘chirma    bayon    qilinayotgan  fikrni  asoslash, 
tasdiqlash yoki inkor etish uchun keltiriladi. SHe’riy parchalar ko‘chirma  tarzida 
keltirilsa,  qo‘shtirnoqqa  olinmaydi.  Ko‘chirma  muallif    gapisiz    qo‘llansa    ham, 
qo‘shtirnoqqa  olinmaydi. Bu tarzdagi ko‘chirmalar  epigraf  tarzida qo‘llanadi va 
qo‘shtirnoqqa olinmaydi.