Ona tili darslik

 
2. O‘zlik nisbat 
 
Bu  nisbatdagi  fe’lda  harakatning  sub’ekti  bilan  ob’ekti  bir  shaxsning  o‘zi 
bo‘ladi.  Masalan:  Men  har  tong  Toshkentning  go‘zilligi,  fayzi  bilan  zavqlanaman 
(U.Mahkamov)  gapida  zavqlanaman  fe’li  tarkibida  kelgan  –lan  qo‘shimchasi 
harakatning sub’ekti bilan ob’ekti men shaxsi ekanligini ko‘rsatib turibdi. 
O‘zlik nisbati quyidagi affikslar bilan yasaladi:  
a)  fe’l  negiziga  unlidan  so‘ng  –n,  undoshdan  so‘ng  –in  qo‘shish  bilan: 
maqta-n, o‘ra-n, yuv-in, kiy-in kabi; 
b) fe’l negiziga unlidan so‘ng –l, undoshdan so‘ng –il qo‘shish bilan: surka-
l, shosh-il kabi; 
v)  –lan  (-la+-n  dan  tuzilgan  qo‘shma  affiks)  affiksini  qo‘shish  bilan:  zavq-
lan, tinch-lan, shod-lan kabi; 

---

 
 
123 
g) –ish qo‘shimchasini qo‘shish bilan: ker-ish kabi. 
Barcha  fe’l  negizlaridan  (o‘timli,  ba’zi  bir  o‘timsiz)  o‘zlik  nisbati 
yasalmaydi: so‘ra, bor, yugur kabi. Ba’zi fe’l negizlarining, aksincha, aniq nisbati 
yo‘q: quvon, seskan kabi.