Ona tili darslarini tashkil etishga ilmiy metodik yondashuv

ONA TILI DARSLARINI TASHKIL ETISHGA ILMIY METODIK YONDASHUV.
Dialiktik tafakkur keng ma’noda hodisalarning boshqa hodisalardan va jarayonlarga bog’liqligini hisobga olib ularni har tomonlama mavjud belgilari yig’indisi bilan rivojlanishda ko’rish ko’nikmasini ta’riflaydi .
Tafakkurning bunday sifati o’quvchilarda asta sekin shakillana boradi undan kuzatish jarayonida dalillarni topish ularni tahlil qilish va o’rganiladigan hodisalarning ayrim tomonlarini o’zaro bog’liqligini aniqlash taqqoslash va umumlashtirish ko’nikmasini egallab boradilar .
Mantiqiy so’z o’yinlari.
Mo……cheh…. Mohichehra.
Cho’zish ,chizish, shosh, ishonch, osh, oz, on ,in ,ish, soch, zich, uch, och, soz, zona, oshno , chin, un, is, unsiz, insho, uz, chunon.
Aqlning rivojlantiruvchi mashiqlar.
Nonko’k, ana , tut.
Gramatik mashiqdan turli asosga ko’ra tasnif qilinadi .Agar bilimni shakillantirish harakteriga asoslanilsa gramatik mashqlar ikki guruhga bo’linadi.
1.Morfologik mashqlar [bunga leksik ,morfologik, mashqlar ham kiradi.
2.Sintaktik mashqlar .
Agar o’quvchilar faolyatining ya’ni mashq jarayonida o’quvchilar bajaradigan aqliy omillar xarakteri asos qilib olinsa mashqdan analitik , sintaktik, taqqoslashga ,umumlashtirishga oid mashiqlarga bo’linadi .
Masalan matinga mazmunga mos otni qo’yish qaysi kelishik ekanini ko’rsatish talab etilsa bu leksik morfologik mashqdir.
O’quvchi otning qaysi kelishikda ekanini aniqlash uchun u bog’langan so’zni [fe’l yoki otni ] aniqlashi ,so’z birikmasini ajratish talab etiladi shunga ko’ra bu mashq sintaktik mashq hisoblanadi .
Gramatik tahlil analitik mashiqqa kiradi. Gramatik tahlil so’z turkumiga ko’ra morfologik tahlilni gap bo’laklariga ko’ra sintaktik tahlilni o’z ichiga oladi .
Bolalar olmalarni terdilar. Morfologik.
Chiroyli gullar adirlari bezadi. Sintaktik .
Logik mashqlar xilma –xil .
1.Narsalarning mavzuga tegishli guruhini tuzish .
Ust kiyimdan tuzish .
2.Bir turdagi narsalarni sanab ko’rsatish va umumlashtiruvchi bir so’z bilan nomlash .Bunda zanjir mashiqlaridan foydalanish.
O’quv qurollaridan foydalanish.
3.Berilgan narsalardan bir guruhga kirmaydiganlarni ajratish .Bunda 5 chisi ortiqcha ,ortiqchasini top o’yinidan foydalanish mumkin.
Qalam ,ruchka , o’chirg’ich ,stol ortiqcha .
4.Predmet nomlarini va belgi bildirgan so’zlarni guruhlarga ajratish .
Ish qurollarini ,oshxona buyumlarini choynak .