«Ona tili» 5-sinf sana: Sinf: Mavzu: til-ijtimoiy hodisa darsning maqsadi

Tashkiliy qism:
A) Sinf xonasini tozaligiga e’ribor berish;
B) O’quvchilar bilan salomlashish.
C) O’quvchilarning darsga tayyorgarligini teshirish.
D) O’quvchilarni darsga jalb qilish va davomatni anilash;
E) O’quvchilarga o’tilgan mavzular yuzasidan savollar berish;
V.Darsning jihozi: ko’chirma gapning ramziy chizmasi.
VI. Dars turi:_________________________________________
VII. Dars usuli:_______________________________________
VIII.Darsning borishi
IX.Darsning rejasi:
1. Ko’chirma gap haqida ma'lumot.
2. Ko’chirma gap va muallif gapi.
Ko’chirma gap bilan muallif gapi birgalikda qo’shma gapningbir ko’rinishi sanaladi. Shuning uchun oldingi dars bu darsga chambarchas bog'liq. Mavzular ham o’zaro bog'langan holda o’rganiladi. Buning uchun kirish topshiriqlaridagi shart bo’yicha tuzilgan gap sintaktik tahlil qilinadi. Uni jadvalda quyidagicha tasvirlash mumkin.
«K»,-m.«Ukam qalamni oldi», - dedi Sobir.
Bundan ko’rinadiki, ko’chinna gap ham ikki sodda gapdan iborat bo’ladi. Shundan kelib chiqsak, uni qanday gap deyish mumkin? O’quvchilar misolning qo’shma gap ekanligini berilgan savol mohiyatidanoq tushunib, javob beradilar. Keyin ko’chirma gap ikki qismdan iborat bo’lishi tushuntiriladi: ko’chirma gap (Ukam qalamni oldi) va muallif gapi (dedi Sobir). Muallif— bu ko’chirma gapni aytib berayotgan shaxsdir.
Muallif uchala shaxs bo’lishi mumkin. Qaysi shaxs ekanligi gapning kesimidan anglashiladi. Buni batafsil tushunish va mustahkamlash uchun 194-mashq bajariladi. Gaplardagi muallif gapining kesimi uchinchi shaxs birlikda ifodalangan. O’quvchilar o’zlari mustaqil ravishda muallif gapining kesimi boshqa shaxs-sonda ifodalangan ko’chirma gaplar tuzadilar.
195-mashqni to’g'ri bajarish o’quvchiga ko’chirma va muallif gaplarning farqini, chegarasini ajratish malakasini mustahkamlashga yordam beradi.
Doim ta'kidlab aytib kelinganidek, grammatik tahlil matnning, mashqlarning didaktik, ma'rifiy jihatlari bilan uyg'un holda olib boriladi.
X. Lirik chekinish.(hikoya)