Ona tili, 5-sinf qoidalari

Tutuq belgisining ishlatilishi. Tutuq belgisi a'lo, ra'no kabi so'zlarda unlidan keyin kelib uning cho'ziqroq aytilishini ifodalaydi. San'at, in'om singari so'zlarda tutuq belgisi unlidan oldin qo'yiladi va unlini undoshdan ajratib talaffuz etilishini ifodalaydi. Mo'jiza, mo'tadil kabi so'zlarda o' unlisi cho'ziq talaffuz qilinsa ham, tutuq belgisi qo'yilmaydi.

95. Qator undoshlarning talaffuzi va imlosi. Bir bo'g'inda yonma-yon ikki xil undosh kelgan so'zlar qator undoshli so'zlardir. So'z boshidagi qator undoshlar o'rtasiga yoki oldiga bir qisqa unli qo'shib talaffuz qilinsa ham, bu qisqa unli yozilmaydi. Go'sht, barg, do'st kabi so'z oxirida kelgan qo'sh indoshlardan biri talaffuzda tushib qolsa ham, yozuvda ifodalanadi. Paxta, nimcha, o'simlik so'zlarida ham yonma-yon kelgan ikki undosh bor, lekin bu undoshlar bir bo'g'inda bo'lmaganligi uchun qator kelgan undoshlar hisoblanmaydi.

96. Bo'g'in. Bir havo zarbi bilan aytilgan tovush yoki tovushlar birikmasiga bo'g'in deyiladi. Bo'g'in unli tovushlar asosida hosil bo'ladi. Har bir bo'g'inda bitta unli qatnashadi, shuning uchun so'zda nechta unli bo'lsa, shuncha bo'g'in bo'ladi. So'zning asos va qo'shimchalarga ajralishi bilan bo'g'inlarga ajralishi teng emas: go'sht-ni, barg-ga so'zlarida asos va qo'shimchalar bilan bo'g'inlar teng kelayotgan bo'lsa, go'sht-i, bar-gi so'zlarida teng emas. Bo'g'inlar ikki turli bo'ladi: