Она тили 5 синф indd

1.  Baliqlarning  shunday  ajoyib  xususiyatlarga  egaligini  avval  ham 
bilarmidingiz? 2. Qaysi baliq miyasi hajm jihatidan boshqa baliqlar 
miyasidan ustun turadi? 3. Matnning so‘nggi gapiga mos biror 
maqol ayta olasizmi? 
Masalan: Toqatliga tog‘lar egar boshini,
                 Toqatsizning birovlar yer oshini. (O‘zbek maqoli) 
1. 
a
 unlisi bilan tugagan fe’llarga -
v
, -
q
, -
qi
, -
vchi
 qo‘shimchalari 
qo‘shilganda, a unlisi o aytiladi va yoziladi: sayla – saylov, qayna – 
qay noq, sayra – sayroqi. Shuningdek, o‘qi – o‘quv, sovi – sovuq, to‘qi –
to‘quvchi so‘zlarida 
i
 unlisi 
u
 ga aylanishi mumkin.
2. 
g
 tovushi bilan boshlanuvchi qo‘shimchalar 3 xil aytiladi va yozi-
ladi: borgan, eshikka, chiqqach.
Eslatma: bargga, tog‘ga, og‘gan, sig‘guncha, pedagogga kabi so‘z-
lar, qanday aytilishidan qat’i nazar, asliday yoziladi.

---

101