Omonim va ko‘p ma’noli so‘zlar izohi (2-kurs “Hozirgi o‘zbek adabiy tili” darsligida keltirilgan mashqlar asosida)

4 эск. айн. бадиий. Ўртоқ Бақоев ўйлаб туриб сўради: -Нафис адабиёт дарсини сизларга ким беради?
НАФИС II Олманинг эрта ҳосилга кира-диган қишки нави.


MOL
МОЛ [a.— бойлик, мулк; пул жам-ғармаси] 1 Сутэмизувчилар оиласига мансуб асосий гуруҳ уй ҳайвонлари (қорамол, йилқи, қўй, эчки, туя ва б.); чорва.
Мол оласи ташида, одам оласи ичида.
Кўксойни ёқалаб тақир чорва йўли ўтган. Чўпонлар бу йўлдан баҳорда тоққа, кузда қишлоққа мол ҳайдайдилар.
Букумол, териси қалин, жони бўш қўй, эчкиларимиз ҳам чўп тшшюб, тупроқ ялаб, қишни очиқ ҳавода ўтказишди.
2 кўчма с. т. Дид-фаҳмсиз, қўпол одамга нисбатан ҳақорат тарзида қўлланади.
Жуман писмиқ, кўзларини жавдиратганича тураверди. -Гапир, мол! — деди мингбоши.
3 Бисотдаги буюм; мол, бойлик. Йигит моли ерда.
Бу кун кечаси Тошкент кон ичида.. ҳукумат кишилари халқ томо-нидан ўлдириладилар, уйларига ўт қўйилиб, моллари талонга тушади.
4 Келиннинг кийим-кечаклари; сеп. Гапнинг сираси шуки, қизнинг молини тўлата-ман деб, отангиз бир оз қоқилиб қолдилар.
5 Сотиладиган нарса, буюм; товар.
Баъзи дўконларда, ердан шипга қадар қалан-ган моллар орасида ўн икки-ўн уч яшар жажжи болалар ўтиради, савдо қилади, чўт қоқади.
Қоракўл тери дейсизми, ипак мол дейсизми — барини вагонлаб соттирдим.
6 с.т. Кийим ва бошқа нарса учун иш-латиладитан мато. Яхши молдан тикилган костюм.


OYOQ
ОЁҚ I 1 Одам, ҳайвон, қуш ва умуман жонли организмлар гавдасининг таяниб туриши ва юриши ёки ўрмалаши учун хиз-мат қиладиган аъзо. Ўнг оёқ. Чап оёқ. Ипак қуртининг оёқлари. Отнинг орқа ва олдинги оёқлари.
Дўст — бошга, душман оёққа боқа-ди.
Унг оёғимни кўтарсам, чап оёғим ерга кириб кетаётгандек бўлаверади.
У [«фаришта»] атлас кўйлак, лозим кийган, бош яланг, оёқ яланг, ёшгина.. бир йигит эди.
Шарофат.. ўзига келди-ю, оёқ учида бориб, дарчанинг ёнига чўнқайди.
Оёқ босмоқ 1) қадам ташламоқ, юрмоқ. Бемор энди-энди оёқ босяпти. У ўнг оёғини босолмайди. Сақлаб сукут оёқ босди, Ҳам-ма жимжит, бошлар қуйи.
2) кўчма ўйлаб, мулоҳаза билан иш тутмоқ. Оёғингни билиб бос!;
3) бирор жойга бормоқ, келмоқ. Одам оёқ босмаган саҳро. Сизникига оёқ босмаганим бўлсин!