Омон б у л са н г, у н у т м а 1 Уруш ш ш г сунггя йили — цирк бешинчи йилникг ЦК


цул -  даги тахта орцасида, ола  цол



Download 8,11 Mb.
Pdf ko'rish
bet123/152
Sana23.09.2022
Hajmi8,11 Mb.
#850018
1   ...   119   120   121   122   123   124   125   126   ...   152
Bog'liq
Omon bo\'lsang unutma qissa

цул

даги тахта орцасида, ола 
цол,
Бир байрам цилишсий. 
Сен з$ам байрам 
цил.
Боракол. 
'
— Тайашунни-ку бериб юбояишан, Андюшка келша, 
нима килашан?— деб гапга аралашди Семёновна.
— Андрюшка 
келса— толамиз. У качон келадию 
цачон
йух$? Бунака кун бонп$а кайтиб келмайди. Бор, 
Настена, ола кол!
Бу урушдан олдин бугдой яхши булган йилларда тай- 
ёрланган оддий самогон эди, аммо уни бу ерларда ^адим- 
дан бурятча суз билан «тарасун» деб аташарди. Настена 
стогонн и нг каерда туришини биларди: уэ р та бахорда 
картошка олаётиб, ердан худди пиликка ухшаб чикиб 
турган тикинни куриб колиб, пайпаслаб чирпит кумиб 
куйилганини пайкагаи эди. Чирпитни ундан, Настенадан 
хам, бонп^а бировдан хам яшириб цуйишмаганди албат­
та, шунчаки то вакт-созт келгунча кузга ташланиб, бе- 
корга киши нафеини койитмасин деб яшириб ^уйишган- 
дм. Кединчалик Настена чирпитдаи чор?лгталик шишага 
куйиб олиб, Андрейнинг ^опига тиь;иштирган эди: нари- 
с>1 билан бир-икки соат эрики овутади, далда беради,


кузини жимирлаштиради. Ахир у бу гам-гурбат, кулфат- 
лардан бошини цаёцца урсин-у, цандай цилиб узини 
чалгитсин? Уззукун ёлгиз. З^афталар, ойлар мобайнида 
якка узи. Настена эса, мана, з$озир эл ичига боради. 
Нима, боришга з^ацци йуцми? Ахир цул цовуштириб тур- 
гани йуц-ку, бунинг зфм мез^нати сингган!
Семёновна з$ар цалай айтганини цилдирди; тула бул- 
маган чирпитдан ярмини банкага цуйиб, яшириб цуйиш- 
ди, колган ярмини эса, чирпитда кутариб бориб, уялиб 
цолмаслик учун Настена уни бидончага агдарди. Насте­
на бидончани кутариб кучага чицди-да, 
тухтади, сал 
дадплланиб, худди кампирлар сингари секингина куча- 
нинг у томонига з$ам, бу томонига з$ам царади.
Куча купдан бери бунчалик гала-говур булмаганди. 
Кпролтхона цишлоц уртасида, Гуськовларнинг уйидан уч 
хозли нарида эди, уша ердан цаттиц-цаттиц з^овлиццан 
овозлар эшитилиб турар, тутун буралар эди. Одамларнинг 
тус-туполонга тушиб цолганини курган итлар цутуриб, у 
ёкдан-бу ёцца югуриб акиллар эди, хурозлар цанотини 
цокиб цичцирарди, товуцлар цакагларди, чучца болалари 
чшшлларди, эшиклар тарацлаб очилиб-ёпиларди, куча 
эшик л ар гижирларди, туда-туда булиб югуриб юрган 
болалар дупур-дупур циларди. Аммо бу бехуда тулолон, 
ций-чувлардан ташцари яна цандайдир бир узгача ёцим- 
ли, тиниц, шодиёна, Настенага яхши таниш булган, аммо 
унутилганми еки з^еч ким эътибор бермай цуйганми, бир 
овоз жаранглаб, турланиб ёйилаётган эди. Настена бу 
овоз цаёцдан келаётганини цидириб, бошини кутарди —
сарой томида учта цалдиргоч цатор булиб утирар ва 
вижир-вижир цилиб, ш^х-ш^х сайрар эди. Булар з$ам 
вацтида учиб келибди. Билганини царанг; кеча з^ам эмас, 
эртага з$ам эмас, айнан бугун-а. Жониворлар, учиб келиб­
ди, ёзни утказиш, ин цуриб, тухум босиш, бола очиш 
учуй уз ватанларига цайтиб келибди. Мана, тинчлигига 
раз^на солинган жонажон ерларда осойишта з^аёт з$ам 
бошланяпти, бу дабдала цилингая, алгов-далгов булган, 
аламдийда з$аёт булса-да, чиндан з$ам омонлик-сомонлик- 
дир энди. Кишининг ишонгиси келмайди: 
юракларни 
цои-зардоб, валима босиб цолганидан бундай осойиш з^аёт 
одамларнинг эсидан чициб 
кетган экан. 1?алдиргочлар 
вижир-вижир циляпти, нималарнидир ваъда цилиб, нима- 
дандир миннатдор булиб, узларининг нозик биллур жом- 
ларини чаляпти, аммо анави хабарни, уруш ту^аганини 
эса, билмаса зсам керак. Эхтимол, билар з$ам, эз^тимол, 
одамлар овозимизни эшитиб, бошларини кутариб цара-
174


син-у, тамом, бугун барча цайгу-засрат битганлигини 
тушунсин, деб атайлаб шошилиб учиб келгандир.
Шу пайтдан бошлаб, Настена юраги сув булиб, эриб 
кетаётгандек зис этди узини. Уни цандайдир цувончли, 
бемаъни зоргинлик, цандайдир зузур-заловат, куринган 
нарсадан таажжубланиш, затто шу цалдиргочлардан зам 
Зайратланиш туйгуси, заммасидан зам купроц — узини 
бошцалардан кам эмаслигини ва зеч нимадан цурцмас- 
лигини курсатиб цуйиш истаги вужудини цамраб олди.
Иннакентий Иваяовичнинг беш цанотли, томи тик, 
баланд, куркам уйи шундоццина цироатхона ёнида эди, 
уйнинг ярмида цариялар — Иннакентий Иванович билан 
кампири Домна, иккинчи ярмида эса асрандилари Вась­
ка (уларнинг уз болалари йуц эди) турарди, уйнинг Вась­
ка турган цисми улгайиб цолган Васькани фронтга олиб 
кетилгандан буён, икки базордан бери буш эди. Уй буш 
турса зам, куриниши аввалгидек булиб, вацтида олов 
ёцилиб, цараб туриларди, дераза токчаларида гул усти- 
рилган туваклар турарди, деразаларнинг икки ёнида эса, 
пардалар кузга 
ташланарди. Дозир цариялар уйнинг 
цайси цисмида туришини зам билиш цийин эди: Инна­
кентий Иванович узига туц турса зам, ейиш-ичишдан кам 
булмаса зам, беш-унта одамни кутишга цурби етса зам, 
мезмон кутишга унинг зуши йуц эди, шунинг учун Зул- 
са керак, одамлар унидига камдан-кам кирди-чицди ци­
ларди. У замиша зам узига туц эди. У мана шунаца 
фаровон заёт учун тугилганди: худди баланд бурли, нор- 
гул кишига ёш боланинг кийими тугри келмагани синга- 
ри, унга зам бошцача заёт тугри келмасди.
Настена утиб кетаётганида дарвоза лукидони шарац- 
лади-ю, дарвоза кенг очилиб, Иннакентий Иванович ку- 
ринди. У анча яшарган, ясаниб олган эди, туц кук френ- 
чининг катта-катта металл тугмалари ялтирарди, френчи 
остидан буйнида ёнёцаси куриниб турарди, шими зам 
худди шунаца туц кук булиб, сал уринган, аммо зали 
бацувват* почаси яхши, ёш сигир терисидан тикилган, 
цатрон билан цалин мойланганидан хушбуй зид келиб 
турган этиги цунжига тицилган эди. Настена Иннакентий 
Иваиовични худди уз цариндошидай куриб севиниб кет- 
ди-да, унинг башанглигига заваси келиб жилмайиб, унга 
томон бир неча цадам босди.
— Иннакентий Иванович, шу кунларга зам етиб кел- 
дик-а!— деб цичцирди у.
— Да, етиб келдик,— деб сиполик билан жавоб берди 
у ва суради :— Сеникидан зеч цандай хат-хабар йуцми?
176


— Й^ц,— Настена хахолаб унинг к^зига тик царар- 
кан, жавоб берди.— Йуц, Иннакентий Иванович, Деч 
цанаца хат-хабар й^ц.
Настена $йлаб турди-да, кейин цушиб цуйди:
— Унинг цаердалигини балки сен биларсан, айта 
цол?
Иннакентий Иванович узини орцага ташлади.
— Мен цаёцдан билай?— деб таажжубланди у .— Сен, 
хотин, цаёцдаги куракда турмайдиган гапларни гапира- 
сан-а.
— Бирон нимани билсанг — айтавер, Иннакентий 
Иванович, яширма,— деб яна цушиб цуйди у замон 
ушандайича шубзали хахолаб.— Агар бирон нимани бил- 
сам — сенга айтаман. Бундан хотиринг жам булсин, 
Иннакентий Иванович.
1
$ироатхона жойлашган зовлида оловлар ёцилиб, икки 
катта цозонда шурва цайнаб турарди. Артелнинг янги 
раиси Максим Вологжин галаба муносабати билан кол­
хоз цуйидан суйдиртирган экан, ЭРулалар устига жойла- 
шиб олган хотин-халажлар картошка артарди. Довлига 
одам тицилиб кетганди: бутун цишлоц шу ерда эди. Бино 
ичига бир цатор стол цуйилиб, устини ким нима олиб 
келган булса, шу бияан ясатилганди. Оз-оздан булса зам 
талай нарса йигилганди: чуцур товоцларда карам, бод- 
ринг, хурмачаларда сузма, тарак, янги тутилган балиц, 
цирилган турп, калач нонлар, булка нонлар, тухум, шу- 
мурт солинган яримта пирог — зеч ким зеч нимасини 
аямай, бор топган-тутганини 
кутариб келган эди. Бор- 
ди-ю, олиб келинган ичимлик 
етмай цолса, цуйиб ути- 
ришга яраб цолади, деб майдароц болалардан бир гуру- 
Зини 
цайин шарбатидан олиб! 
келишга жунатилганди; 
улардан тикроц бир гуруз болалар Ангара лабида ба­
лиц тутиб утирарди. Тутилган зар бир елимбалиц, тош- 
бош, заммадан зам хариус дегани шу зазоти тирикли- 
гича келтириб 
столга цуйиларди, 
балицчалар сакраб- 
сакраб гоз идишлар ичига, гоз полга тушарди. Дераза- 
лар ланг очиб цуйилганди, дераза токчасидаги патефон 
овози борича бацириб ашула айтарди, унинг ёнида Надь- 
канинг Лидкаси патефон зезига куксини босиб тик ту­
рарди. 
Надька зам 
картошка 
артаётганди. 
Настена 
унинг олдига келди-да, чунцайиб утирди ва Надьканинг 
цулидан ушлади.
— Шу кунларга етганимиз ростмикин-а, Надька? —
деб кузлари ёш овлаб турган Настена тантицланиб ск­
ради. Надька жавоб бермай кузларини олиб цочди.
17$


Настена Лиза Вологжинани топиб, уни цучоцлади. "
— Цалайсан, Настена, цалайсан,— деди цозон олди­
да оловдан юзлари цизарган Лиза Настенага угирилар 
экан, хотиржамлик билан.— Хурсандмисан ишцилиб?
— Хурсандман. 

— Андрейингни кутяпсанми?
— Кутяпман.
Настена одамлар олдида Максимнинг буйнидан мар­
кам цучоцлади-да, упиб олди, гангиб цолган, мамнун 
булган Максим:
— Яна ким? Лиза ийиб 
турганида келиб цолинг- 
лар,— деб цичцирди.
— Ийишимни курсатиб цуяман сенга!— деди Лиза 
ярим з^азил, ярим чин цилиб.— Мен фацат Настенага 
индамадим-да. Шунда з$ам то Андрей келгунча дедим
аммо бошцалар тугрисида огиз оча курма.
Настена овози титраб, ялтоцланиб одамлар орасига 
суцилиб кирар, сал хижолат чекиб, гуноз^корлардай жил- 
маяр ёки худди эси 
пастлардек з$из$илаб, сурабми ёки 
эслатибми: «Шундай кунга етдикми, а?» деб шивирлар 
эди. У букдан ортиц з$еч нима дея олмас эди. Лекин бугун 
з^аммаси айни муддао эди. У бировни цултицлар, бошцалар 
эса, уни цучоцлар эди, у куз ёши циларди, унга жавобан 
бошцалар з^ам куз ёши тукар эди; агар кулгудек булса, 
бошцалар унга цушиларди. Настена аз$ён-аз$ёндагина юз 
берадиган руз^ий хасталикдан лрл булиб, эси кирарли- 
чицарли булиб цолган эди. Унинг гоз$ йиглаб-сицташга, 
гоз$ шарацлаб кулишга, гоз*; гул-гул очилишга, гоз$ дахшат 
ва цурцувга солувчи оддий, тушунарли, зур талаб, умри 
югуриб-елиш билан утадиган з^аётга куникиб цолган, 
бугун эса, умуман, гангиб, безиллаб цолган з^ис-туйгулари 
унга буйсунмай цуйган эди. Шунинг учун одатда вазмин, 
кейинги вацтларда жуда эз^тиёткор булиб цолган, фацат 
лсавоб беришни билиб, савол беришдак узини олиб цочиб 
юрадиган Настена дил амрига цулоц солиб, у бошлаган 
ерга келди. Бир оздан кейин у хотин-цизларга ёрдам бе- 
ришга ацли етмай, тайёрига айёр булиб цолганидан Узини 
унгайсиз сеза 
бошлади. Унинг назарида, бугунги кун 
одамлар билан бирга буладиган охирги кун эди, эртага 
эса, бир узи, кишини ютиб юборадиган жимл^ит зулмат 
лчида танз^о коларди.
Дамма столга утирди. Максим Вологжин фронтовик 
счтфатида з$ам, раис сифатида х,ам турга чицди. Унинг 
Оир томонига Нестор жойлашди, албатта, бошца томо- 
.лига эса, Кардадан келган чопар — аз$ён-аз$ёнда кузл%>

Download 8,11 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   119   120   121   122   123   124   125   126   ...   152




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish