|
KESlarning o‘zehtiyoji .
Reja . 1. KESlardagi ahamiyatli va ahamiyatli bo‘lmagan iste’molchilari . 2 . NO‘A (nazorat o'lchov asboblari) ning apparatlari
KESlarda o‘zehtiyoj iste’molchilari ahamiyatli va ahamiyatli bo‘lmaganlariga, blokli va umum stansiyalarga bo'linadi. KESlardagi ahamiyatli va ahamiyatli bo‘lmagan iste’molchilaming ro‘yxati
2.3-jadvalda keltirilgan. Blok yuklamalari blokning o‘zehtiyoj transformatorlaridan ta’minlansa, umumiy stansiya yuklamalari esa imkon qadar bloklar o‘rtasida tekis taqsimlanadi (KES qurilishining birinchi bosqichida 1 va 2 blok - umumiy stansiya yuklamalari o‘zehtiyoj seksiyalari yoki qurilish maydonchasida mavjud bo‘lgan 6-35 kV kuchlanishli mahalliy tarmoqdan ta’minlanadi). 0 ‘zehtiyojning 6 kV kuchlanishli bloklari, generator va kuch transformatorlari (avtotransformatorlari) orasidagi shoxobchaga ulanuvchi ehtiyoj blok transformatorlari orqali ta’minlanadi. Quvvati 190 MW va undan yuqori bo‘lgan har bir blok 38 transformatorlari 6 kV kuchlanishli ikkita o‘zehtiyoj seksiyasiga ega bo‘ladi. 0 ‘zehtiyoj zaxira transformatori bilan bog'liq bo‘lgan seksiyalarning zaxira ta’minoti 6 kV kuchlanishli juftlashtirilgan zaxira magistrali orqali amalga oshiriladi. Ishchi manba orqali elektr ta’minoti buzilgan taqdirda, avtomatik tarzda (AVR orqali) ta’minot zaxira manba orqali amalga oshiriladi. Zaxira magistrallari har ikki-uch blokdan keyin uzgichlar orqali seksiyalarga bo‘linib,
ular yordamida zaxira transformatoriga ulanadi. Texnologik loyihalanishning amaldagi me’yoriga asosan zaxiradagi transformatorlar soni quyidagicha: bloklar soni 1 yoki 2 ta bo‘lsa - bitta, 3 dan 6 gacha - ikkita, 7-8 ta bo‘lganda - uchta (bittasi manbaga ulanmagan, ammo ishga tushirishga tayyor deb) belgilanadi. Har bir 0,4 kV kuchlanishli blok yig‘ma, ishchi va avtomatik tarzda ulanuvchi elektr ta’minotiga ega bo‘ladi. Kuchlanishi 0,4 kV blokda yig‘masining ishchi ta’minoti o‘z blokining 6 kV kuchlanishli seksiyasi orqali amalga oshirilib, zaxiradagi esa ushbu KESning biror-bir bloki orqali ta’minlanadi.
Hozirgi paytda KES o‘zehtiyoji iste’molchilarining ikkita eng maqbul ta’minoti va zaxiralash elektr sxemalari 2.1. a, 6-rasmda ko‘rsatilgan. 2.1. a, 6-rasmda keltirilgan har bir blokning (A va В) ikkita o‘zehtiyoj seksiyalari generatoming chiqish qismlari tarmoqlariga ulangan o‘zehtiyoj transformatori bloklari orqali ta’minlanadi. Ta’minotni zaxiralash esa ishga tushirishzaxiralash transformatoriga ulangan zaxira transformatorlari orqali amalga oshiriladi. 0 ‘zehtiyoj ishchi transformatorlarining quvvati blok yuklamasi quvvati hamda blok seksiyalariga ulangani uchun stansiya yuklamasi ulanishini hisobga olgan holda tanlanadi. Agar umumstansiya yuklamasi, asosan, birinchi va ikkinchi bloklaming o‘zehtiyoj seksiyalariga ulangan bo‘lsa, u holda
ularning o‘zehtiyoj ishchi transformatorlarining quvvati boshqa blok transformatorlari quvvatidan katta qilib tanlanadi. Ko‘rilayotgan sxemada o‘zehtiyoj ishchi transformatorlarini blokdan ishga tushirish va to‘xtatishda o‘zehtiyojini ta’minlay olmaydi. Shuning uchun quvvati 160 MW va undan yuqori bo‘lgan KESlarda ishchi transformatorlarini bir vaqtda ishga tushirish yoki shikastlanganda, ikkinchi blok 39 20-220 kV 2.1-rasm. 6 kV kuchlanishli KESning 6 kV Kuchlanish o‘zehtiyoj ta’minoti sxemasining variantlari to‘xtaganda ta’minlay oladigan ishga tushirish-zaxiralash (PRT) transformatorlari zimmasiga yuklatiladi. Ishga tushirishzaxiralashni ta’minlovchi elektr nasoslari bo‘lgan blokli elektr stansiyalarda o‘zehtiyoj zaxira transformatori quyidagi shartlarning biri bo‘yicha tanlanadi: a) bir vaqtning o‘zida ikkinchi blokni ishga tushirish bilan, 100 % li yuklama bilan ishlayotgan blokning o‘zehtiyoj ishchi transformatorini (turbo-ta’minlovchi nasosni) almashtirish; b) bir vaqtning o‘zida ikkinchi blokni yoki yordamchi blokdagi birorta qozonni ishga tushirish bilan, blokning o‘zehtiyoj ishchi transformatorini (ta’minlovchi elektr nasosida ishlaganda) almashtirish. Zaxira transformatori ta’minot uzilgandagi hisobiy vaqti (max 2,5 s) ichida mas’uliyatli mexanizmlar elektr motorlarini o‘z-o‘zidan ishga tushib ketishini (mas’uliyatli bolmagan mexanizmlar uzilib qolishi mumkin) ta’minlay olishi kerak. Ushbu vaqt - rele himoyasining ta’siri vaqti bilan uzgichlarni o‘chirish vaqti va zaxira tizimiga avtomatik ulashga (ZAU) ta’sir etish vaqti bilan o'lchanadi. 0 ‘zehtiyoj elektr motorlarining o‘zo‘zidan ishga tushishi elektr motorlaming pog‘onali ulanish tadbirlarisiz ta’minlangan bo‘lishi lozim.
2.3-jadval KES o‘zehtiyojining asosiy elektr qurilmalari ahamiyatli ahamiyatli bo‘lmagan turlari . 1. Ta’minlovchi, aylantiruvchi va kondensatsion nasoslar 2. Tutun tortuvchi va purkovchi ventilatorlar 3. Birlamchi havo ventilatorlari 4. Oraliq bunkersiz tizimidagi tegirmon va tegirmon ventilatorlari 5. Chang ta’minlagichlar va yoquv panjarasi 6. Shaxta tegirmonlari ko'mir ta’minlagichlari 7. Turbinalarning moy nasoslari 8. Generatorlarni sovitish ventilatorlari 9. Transformatorlarni sovitish ventilatorlari 10. Generatorlarni zaxira qo‘zg‘atgichlari 11. Avariyali elektr yoritish 12. Val burish qurilmasi 13. Akkumulator batareyalarini zaryadlovchi agregatlari 14. NO‘A (nazorat o'lchov asboblari) ning apparatlari 1. Oraliq bunkerli tizimdagi tegirmonlar 2. Oraliq bunkerli tizimlardagi (agar ular bir vaqtda birlamchi havo ventilatorlaming vazifasini bajarmasa) tegirmon ventilatorlari 3. Yoqilg'i uzatuvchi mexanizmlar 4. Kul chiqaruvchi mexanizmlar 5. Ta’minlovchi suv tayyorlov mexanizmlari 6. Elektr stansiyasining moy xo‘jaligi mexanizmlari 7. Xonalar ventilatorlari mexanizmlari 8. Kompressor qurilmalarining mexanizmlari 9. Elektroliz qurilmalarining mexanizmlari 10. Ko‘tarish qurilmalari va boshqa yordamchi mexanizmlar 41 6 kv kuchlanishli o‘zehtiyoj transformatorlarining quvvati qisqa tutashuv tokini ruxsatlangan qiymati bilan chegaralanishi va o‘matilayotgan uzgichlami (ВМП-10 yoki ВЭМ-6) uzib qo‘yish imkoniyatiga mos kelishi kerak. Qisqa tutashuv tokining hisobiy qiymati elektr motorlarini ta’minlash tokini hisobga olgan holda aniqlanadi.
Nazorat savollari
1. KES o‘zehtiyojining asosiy elektr qurilmalari ahamiyatli ahamiyatli bo‘lmagan turlari nechata ? 2. Nazorat o'lchov asboblari qanday foydalaniladi ? 3. Qisqa tutashuv tokining hisobiy qiymati nimaning tokini hisobga olgan holda aniqlanadi..
Do'stlaringiz bilan baham: |
