Oltingugurtning kislorodli birikmalari Ishning maqsadi

10. Natriy tiosulfatning olinishi va xossalari

1-tajriba. Natriy tiosulfatni olinishi.

Kolbada 10 g natriy sulfitni 20 ml suvda qizdirib eriting. Kolbaga 3-4 g spirt bilan ho‘llangan oltingugurt soling va aralashmani qaynaguncha qizdiring. Past olovda 10-15 min qaynatib (agar reaksiya tugagan bo‘lsa, muhit lakmusga ko‘ra neytral bo‘ladi), issiq eritmani reaksiyaga kirmagan oltingugurtdan filtrlab chinni kosachaga ajrating va suv hammomida kristallanish boshlangunga qadar bug‘lating. So‘ngra eritmani qor (muz) bilan soviting va cho‘kmaga tushgan kristallarni Byuxner voronkasida ajratib oling. Voronkani toza filtr qog‘ozga to‘nkaring va voronkani chertib kristallarni uning filtr qog‘ozi bilan yoping va kaftingiz bilan siqib eritmaning oxirgi tomchilarini yo‘qoting. So‘ngra kristallarni havoda 10-15 min qoldiring va vaqti-vaqti bilan shisha tayoqcha bilan aralashtirib turing. Agar kristallar quruq bo‘lsa, ular shisha tayoqchaga yopishmaydilar. Reaksiya tenglamasini yozing. Olingan quruq natriy tiosulfat kristallarini torting va reaksiya unumini foizda hisoblang. Olingan moddani b) tajriba uchun qo‘llash mumkin.

2-tajriba. Natriy tiosulfatning qaytaruvchilik xossasi.

Ikkita natriy tiosulfat eritmasi solingan probirkaga qo‘shing: biriga xlorli suv, ikkinchisiga bromli suv. Eritmada SO₄^2- ioni borligini isbotlang. Ular qanday qilib hosil bo‘ladilar? Natriy tiosulfatni suv ishtirokida xlor va brom bilan reaksiya tenglamasini va elektron o‘tish sxemasini yozing.

Natriy tiosulfat eritmasiga ozroq kraxmal eritmasidan quying va ustiga tomchilatib yodli suv quying. Nima uchun yodning rangi yo‘qoladi? Natriy tiosulfat bilan yod orasidagi reaksiya tenglamasini natriy tetrationat Na₂S₄O₆ hosil bo‘lishini nazarga oligan holda yozing. Elektronlarning o‘tish sxemasini tuzing. Yodli suvni eritma hova rangga kirguncha quying. Olingan natijani izohlang.